Details
Naam
Wijkgebouw Groene Kruis (vm), Oude Pekela
Aantal afbeeldingen: 10
IntroductieArchitect Jan Kruijer heeft veel ontworpen in dit deel van Groningen.
AdresFeiko Clockstraat 189
Postcode(s)9665 BK
PlaatsOude Pekela
LandNederland
Vervaardiger Jan Kruijer (Architect)
J. Withagen (Architect)
J. Withagen (Architect)
Datum1936
Huidige staatGerealiseerd
OpdrachtgeverHet Groene Kruis
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Huidige functieWoonhuis (vrijstaand)
Type objectGeen beschermde status, Gebouw
AchtergrondDit gebouw werd in 1936 ontworpen door de architecten Jan Kruijer en J. Withagen uit Oude Pekela. De opdracht ertoe werd gegeven in februari 1936 door de leden van Het Groene Kruis, die een groot pand wensten, met onder meer praktijkruimte, een conciërgewoning, een vergaderlokaal en een magazijn. Opmerkelijk is dat Kruijer in deze periode een compagnonschap met Klaas Visker had, maar dit gebouw toch met een andere architect ontwierp.
BeschrijvingHet gebouw past in een rij kubistisch expressionistische gebouwen die Kruijer vanaf midden jaren dertig ging bouwen, overigens tegelijk met woonhuizen die meer invloed van de Amsterdamse School laten zien.
In hun biografie over Kruijer beschrijft Kruijswijk het gebouw als volgt: "Het zakelijk vormgegeven gebouw bestaat uit een hoger en een lager blokvormig bouwvolume met plat dak. Deze strakke, kubistische hoofdopzet van het gebouw is gecombineerd met een kleurige en expressionistische uitwerking in materiaalkeuze en decoratieve toepassingen daarvan. De beide bouwblokken verspringen ten opzichte van elkaar, waarbij het verloop mooi opgenomen wordt in de ronding van de schoorsteen. Ook de rondlopende muren van de entreeportiek doorbreken de verder geheel geometrische opbouw van het ontwerp, terwijl gemetselde bloembakken en een inpandig balkon de plasticiteit van de gevels vergroten. Het wijkpand is opgemetseld in een geschakeerde gele baksteen, op een plint van rode klinkers. Het groene kruis in de gevel verwijst natuurlijk naar de functie van het gebouw. Een leikleurige decoratieve band sluit de linkergevel aan de bovenzijde af, terwijl aan de andere kant een rode lijn is ingemetseld. Een gemetseld stenen muurtje met geometrische pijlers en een ijzeren buisprofiel vormen geheel in stijl de erfafscheiding." (Kruijswijk cs, blz 81).
De ronding van de schoorsteen stak oorspronkelijk een stukje boven de dakrand uit en was voorzien van een fiere vlaggenmast. Zowel mast als houders zijn verdwenen.
In hun biografie over Kruijer beschrijft Kruijswijk het gebouw als volgt: "Het zakelijk vormgegeven gebouw bestaat uit een hoger en een lager blokvormig bouwvolume met plat dak. Deze strakke, kubistische hoofdopzet van het gebouw is gecombineerd met een kleurige en expressionistische uitwerking in materiaalkeuze en decoratieve toepassingen daarvan. De beide bouwblokken verspringen ten opzichte van elkaar, waarbij het verloop mooi opgenomen wordt in de ronding van de schoorsteen. Ook de rondlopende muren van de entreeportiek doorbreken de verder geheel geometrische opbouw van het ontwerp, terwijl gemetselde bloembakken en een inpandig balkon de plasticiteit van de gevels vergroten. Het wijkpand is opgemetseld in een geschakeerde gele baksteen, op een plint van rode klinkers. Het groene kruis in de gevel verwijst natuurlijk naar de functie van het gebouw. Een leikleurige decoratieve band sluit de linkergevel aan de bovenzijde af, terwijl aan de andere kant een rode lijn is ingemetseld. Een gemetseld stenen muurtje met geometrische pijlers en een ijzeren buisprofiel vormen geheel in stijl de erfafscheiding." (Kruijswijk cs, blz 81).
De ronding van de schoorsteen stak oorspronkelijk een stukje boven de dakrand uit en was voorzien van een fiere vlaggenmast. Zowel mast als houders zijn verdwenen.
InterieurEr is sprake van glas-in-loodramen in beide zijgevels. Deze ramen bestaan uit drie delen en de vormgeving is abstract. In het centrum van het raam aan de linkerzijkant zijn onder meer het gemeentewapen en een groen kruis afgebeeld, evenals het jaartal 1936.
Recente ontwikkelingenHet gebouw heeft al langere tijd een woonbestemming en maakt een wat desolate indruk. Niet alleen de vlaggenmast is verdwenen, maar ook de roedenverdeling in de ramen.
Bronnen
Mariane Kruijswijk e.a., Beleefd aanbevelend. Leven en werk van architect Jan Kruijer (1889-1965) (In boekvorm uitgevers bv, Assen, 2012).
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandEen van de bekendere gebouwen van Kruijer langs het Pekelder Hoofddiep.
Gerelateerde objecten