Details
Naam
Noorderkerk, Zeist
.JPG&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.JPG&width=150&height=150&imageformat=jpg)
Aantal afbeeldingen: 28
IntroductieEen van de maar liefst drie kerkgebouwen in Zeist met Amsterdamse School-invloeden.
AdresBergweg 92B
Postcode(s)3707 AE
PlaatsZeist
LandNederland
Vervaardiger B.W. Plooij (Architect)
Datum1930 - 1931
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
OpdrachtgeverGereformeerde Kerk
Huidige eigenaarNoorderlichtkerk
Oorspronkelijke functieKerk
Huidige functieKerk
Type objectGemeentelijk monument, Gebouw
AchtergrondDe gereformeerde kerk van Zeist ontstond in 1838 als afgescheiden gemeente. De Noorderkerk verving de Oosterkerk op de Slotlaan uit 1890. Op 5 september 1930 werd door de bejaarde ds. W. Verhoef de eerste steen gelegd voor een nieuwe kerk die was ontworpen door architect B. W. Plooij. Plooij woonde en werkte in Amersfoort en had toen al 34 protestantse kerken op zijn naam staan. Zes jaar later zou hij ook nog eens een nieuwe Oosterkerk in Zeist ontwerpen, ditmaal echt in het oosten van de plaats, aan de Woudenbergseweg 44.
Op 20 mei 1931 werd de Noorderkerk in gebruik genomen. Een jaar later kreeg de kerk een bronzen luidklok. Hierop stond 'Beatus populus qui clangorem' (Welzalig het volk dat de jubelroep kent - psalm 89 : 16a). De klok werd in 1943 door de Duitsers meegenomen. In 1948 plaatste de firma Concordia uit Midwolda een nieuwe klok.
In 1954 kreeg de kerk een andere naam: Bergwegkerk. Met de vernieuwing van het liturgisch centrum in 1987 verdwenen een paar rijen banken. De NoorderLicht-gemeente ontstond in 2002 door het samengaan van twee SOW-gemeentes in Zeist-Noord: de Hervormde Shalomgemeente en de Gereformeerde Noorderwijk. Vanaf dat moment wordt de kerk NoorderLicht-kerk genoemd.
Op 20 mei 1931 werd de Noorderkerk in gebruik genomen. Een jaar later kreeg de kerk een bronzen luidklok. Hierop stond 'Beatus populus qui clangorem' (Welzalig het volk dat de jubelroep kent - psalm 89 : 16a). De klok werd in 1943 door de Duitsers meegenomen. In 1948 plaatste de firma Concordia uit Midwolda een nieuwe klok.
In 1954 kreeg de kerk een andere naam: Bergwegkerk. Met de vernieuwing van het liturgisch centrum in 1987 verdwenen een paar rijen banken. De NoorderLicht-gemeente ontstond in 2002 door het samengaan van twee SOW-gemeentes in Zeist-Noord: de Hervormde Shalomgemeente en de Gereformeerde Noorderwijk. Vanaf dat moment wordt de kerk NoorderLicht-kerk genoemd.
BeschrijvingDe Noorderkerk werd „gebouwd met rooden waalsteen en met verglaasde pannen afgedekt" en kreeg een „32 meter hoogen toren met een leiendak". Volgens een krant maakte de kerk „een zeer rustigen indruk" en was het „een sieraad voor Zeist en omgeving". De in sobere Amsterdamse School-stijl uitgevoerde kerk (zakelijk expressionistisch) bestaat uit twee rechthoekige bouwmassa’s, die met hun grote zadeldaken haaks op elkaar staan. Links van de voorste bouwmassa bevindt zich een aangebouwde toren, die verticaal geleed is en een koepelvormige top heeft. De puntgevel is symmetrisch: in het midden de toegang met rechthoekig inspringend siermetselwerk, rechts en links een drietal vensters en erboven een groot spitsboogvenster.
InterieurHet interieur volgt de door dr. Abraham Kuyper gegeven voorschriften voor waaiervormige kerkbanken, gericht op het liturgisch centrum. Het betreft in feite één grote ruimte zonder galerijen, die van drie zijden door hoge ramen met glas in lood wordt verlicht. De paraboolvormige spanten rusten in de hoeken op zichtbare korbelen en komen in het centrum van de kerk samen. De kerk beschikte bij de bouw over ongeveer 700 zitplaatsen. Het orgel bevindt zich boven het liturgisch centrum, recht tegenover de ingang. Het werd in 1931 gebouwd door H.W. Flentrop van het Zaanse familiebedrijf met een lange traditie in orgelbouw en -restauratie. Sindsdien is het een aantal keren gewijzigd en uitgebreid.
Recente ontwikkelingenHet interieur is gemoderniseerd. Het eikenhouten gewelf, oorspronkelijk gelakt en van een eenvoudige versiering voorzien, is tegenwoordig geelgroen gelakt, met donkerder accenten. Het liturgisch centrum is in de loop der jaren sterk vereenvoudigd. De vaste kansel is verwijderd, de houten lambriseringen langs de wanden en het plafond zijn geschilderd. Overwogen wordt de oorspronkelijke kleurstelling deels terug te brengen.
Links
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandEén van de twee kerken van Plooij in Zeist en één van de maar liefst drie kerken in Zeist met Amsterdamse School-elementen. Met dank aan Jan Piet Barthel van de Noorderlicht-gemeente Zeist voor het ter beschikking stellen van teksten en foto's. Oude foto's, boeken, verhalen, van alles wat te maken heeft met de geschiedenis van de Bergwegkerk en de Shalomgemeente kunnen worden aangeleverd via de website van de kerkgemeente,
Gerelateerde objecten