Details
Naam
Garage Zenith, Amstelveen
.JPG&width=150&height=150&imageformat=jpg)
Aantal afbeeldingen: 17
IntroductieDeze garage had lange tijd te lijden onder achterstallig onderhoud en later dreigde zelfs sloop. Onder druk van omwonenden en liefhebbers van het beeldbepalende pand is het in 2019 aangewezen als gemeentelijk monument.
AdresAmsterdamseweg 484-488
Postcode(s)1181 BW
PlaatsAmstelveen
LandNederland
Vervaardiger Herman van der Bijl (Architect)
Gebroeders Esther (Architect)
Gebroeders Esther (Architect)
Datum1924
Huidige staatGerealiseerd
Huidige eigenaarOnbekend
Oorspronkelijke functieGarage
Huidige functieBedrijfsgebouw
Type objectGemeentelijk monument, Gebouw
AchtergrondGarage Zenith werd in 1924 gebouwd op de hoek Amsterdamseweg-Koen van Oosterwijklaan. In de Koen van Oosterwijklaan was aan de voorgevel een hoge en beeldbepalende stenen reclamezuil met de firmanaam. Deze is later afgebroken. Het oorspronkelijke grondplan is van Herman van der Bijl; de gebroeders Esther tekenden de uiteindelijke architectuur. In 1928 is een verdere achteruitbouw gekomen ontworpen en gebouwd door Herman van der Bijl. In 1937 werd de garage gekocht door de familie Eshuis.
In de oorlogsjaren werd de garage geannexeerd door de Oberfeldwebel om als onderhoudsbasis te dienen voor auto’s en motoren. Aan het eind van de oorlog - op 17 maart 1945 - pleegde de verzetsgroep Frans Oost een explosieve aanslag waardoor enkele personenauto’s , een autobus, een vrachtwagen en zeven motoren onklaar raakten. Vijf jaar na de oorlog werd de garage verhuurd aan de familie van Kleef die er lange tijd een Volkswagen-garage in had. Tegenwoordig is het een garage van onderhoudsbedrijf Kwik Fit.
In de oorlogsjaren werd de garage geannexeerd door de Oberfeldwebel om als onderhoudsbasis te dienen voor auto’s en motoren. Aan het eind van de oorlog - op 17 maart 1945 - pleegde de verzetsgroep Frans Oost een explosieve aanslag waardoor enkele personenauto’s , een autobus, een vrachtwagen en zeven motoren onklaar raakten. Vijf jaar na de oorlog werd de garage verhuurd aan de familie van Kleef die er lange tijd een Volkswagen-garage in had. Tegenwoordig is het een garage van onderhoudsbedrijf Kwik Fit.
BeschrijvingBoven de de garage zijn twee etages met woningen, waarvan de bovenste woonlaag op de twee hoekpunten een loggia had. Op de noordelijke hoek is nog een originele loggia aanwezig, de andere is beglaasd. De dakkapel aan de voorkant is later toegevoegd. Aan de achterkant zijn twee kleine dakkapellen aanwezig, waarschijnlijk wel origineel.
Op de begane grond zijn in de vooruitspringende uitbouw twee toegangsdeuren voor de bovenwoningen. Deze deuren hebben karakteristieke ornamenten in expressieve kleuren. In de vooruitspringende uitbouw was in de dertiger jaren een winkel van Radio Koudijs aanwezig. Boven de uitbouw bevindt zich een ruim balkon. Alle niet-openslaande ramen waren als ladderramen uitgevoerd. Deze ladderramen zijn aan de voorgevel verdwenen, maar nog wel aanwezig in de achter- en zijgevels. Ook zijn veel ramen voorzien van glas in lood.
Het dak is overkragend en heeft dakpannen; het dak van de garage die zich verder uitstrekt in de Koen van Oosterwijklaan is plat.
Door de ligging aan een drukke verbindingsweg met Amsterdam en de bijna on-Nederlandse vormgeving met wit gepleisterde muren met kozijnen in expressieve kleuren is het gebouw ook nu nog opvallend en beeldbepalend. Het markeert de opkomende motorisatie in de twintiger jaren mede aangewakkerd door de opkomst van Amstelveen als forensenplaats onder de rook van Amsterdam. Door de hoge mate van gaafheid van het exterieur – met kenmerken van de Amsterdamse School zoals overkragend dak, ladderramen en expressief kleurgebruik - is het des te opvallender dat dit gebouw niet op de gemeentelijke monumentenlijst staat; het heeft mijns insziens zelfs wel de allure van een rijksmonument.
Op de begane grond zijn in de vooruitspringende uitbouw twee toegangsdeuren voor de bovenwoningen. Deze deuren hebben karakteristieke ornamenten in expressieve kleuren. In de vooruitspringende uitbouw was in de dertiger jaren een winkel van Radio Koudijs aanwezig. Boven de uitbouw bevindt zich een ruim balkon. Alle niet-openslaande ramen waren als ladderramen uitgevoerd. Deze ladderramen zijn aan de voorgevel verdwenen, maar nog wel aanwezig in de achter- en zijgevels. Ook zijn veel ramen voorzien van glas in lood.
Het dak is overkragend en heeft dakpannen; het dak van de garage die zich verder uitstrekt in de Koen van Oosterwijklaan is plat.
Door de ligging aan een drukke verbindingsweg met Amsterdam en de bijna on-Nederlandse vormgeving met wit gepleisterde muren met kozijnen in expressieve kleuren is het gebouw ook nu nog opvallend en beeldbepalend. Het markeert de opkomende motorisatie in de twintiger jaren mede aangewakkerd door de opkomst van Amstelveen als forensenplaats onder de rook van Amsterdam. Door de hoge mate van gaafheid van het exterieur – met kenmerken van de Amsterdamse School zoals overkragend dak, ladderramen en expressief kleurgebruik - is het des te opvallender dat dit gebouw niet op de gemeentelijke monumentenlijst staat; het heeft mijns insziens zelfs wel de allure van een rijksmonument.
Recente ontwikkelingenLange tijd had dit gebouw achterstallig onderhoud. In 2018 is de buitenkant geschilderd en hebben de kozijnen hun – waarschijnlijk – originele kleuren in oranje en groen teruggekregen. Maar sloop dreigde hierna toch nog, waarna onder andere Vereniging Historisch Amstelveen de gemeente vroegen in te grijpen. In augustus 2018 heeft de gemeente daarop dit pand voorgedragen als monument. Op 18 december 2019 kreeg het de monumentale status; daarmee is sloop definitief van de baan.
Bronnen
Er is een Facebookpagina over de architectenfamilie Van der Bijl en een boek in voorbereiding met dezelfde titel: Van der Bijl, een architectenfamilie in Nieuwer–Amstel.
Links
Ingezonden door Paul Paris
Professionele of persoonlijke bandHet gebouw is al decennia beeldbepalend, en vooral als Volkswagengarage in de 50-er en 60- er jaren had het een grote naamsbekendheid. Ik fietste er vaak langs op weg naar school.
Gerelateerde objecten