Details
Naam
Heerestraat 2, Middelstum
Aantal afbeeldingen: 20
IntroductieDit opmerkelijke hoekpand onderging na verkoop in 2018 een metamorfose. Wendingen komt graag in contact met de eigenaar om het verhaal van de renovatie te horen.
AdresHeerestraat 2
Postcode(s)9991 BG
PlaatsMiddelstum
LandNederland
Vervaardiger Karst Zevenberg (Architect)
Datum1928
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
OpdrachtgeverK. Blaak
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieWinkel met bovenwoning
Huidige functieWoonhuis (vrijstaand)
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer517402
AchtergrondDit winkel-woonhuis op een hoek in Middelstum is ontworpen in opdracht van Krijn Blaak, zoon van koopman en manufacturier Harm Blaak uit Stedum. Volgens de omschrijving in het monumentenregister ging het om een bakkerswinkel-woonhuis. Onderzoek in het kader van de in 2018 verschenen monografie van Zevenberg heeft uitgewezen dat het oorspronkelijk echter ging om een winkel in modeartikelen en manufacturen. Dit stond ook op de gevel. Pas in rond 1960 werd een bakkerij aan de hals van de woning gebouwd en de winkel omgebouwd om plaats te maken voor de bakkerij van E.H. Niehof, later J.E. van der Laan. De bakkerij sloot na verloop van tijd en maakte plaats voor de tabakswinkel van M. Jonkman, later K. en P. Jonkman. Daarna kwam de winkel leeg te staan en deed het pand alleen nog dienst als woonhuis.
Op een in de monografie afgedrukte foto is Krijn Blaak voor zijn winkel te zien en zijn de letters K. Blaak evenals de woorden Modeartikelen en Manufacturen op de gevel te lezen.
De winkelwoning is van rijkswege beschermd als voorbeeld van een winkelwoning uit 1928 in de provincie Groningen in een regionale Amsterdamse School-stijl; vanwege de eenvoudige, maar opvallende vormgeving en detaillering; vanwege de zeer hoge mate van gaafheid van zowel het exterieur als delen van het interieur; vanwege de opvallende ligging op een hoek in het centrum van Middelstum.
Op een in de monografie afgedrukte foto is Krijn Blaak voor zijn winkel te zien en zijn de letters K. Blaak evenals de woorden Modeartikelen en Manufacturen op de gevel te lezen.
De winkelwoning is van rijkswege beschermd als voorbeeld van een winkelwoning uit 1928 in de provincie Groningen in een regionale Amsterdamse School-stijl; vanwege de eenvoudige, maar opvallende vormgeving en detaillering; vanwege de zeer hoge mate van gaafheid van zowel het exterieur als delen van het interieur; vanwege de opvallende ligging op een hoek in het centrum van Middelstum.
BeschrijvingHet gaat om een hoekpand op het kruispunt Heerestraat-Colpende, in het oude dorpscentrum van Middelstum; een markant punt dus. In feite zijn het twee gespiegelde woningen die haaks op elkaar geprojecteerd zijn en die met een kwartronde bebouwing met elkaar zijn verbonden.
Met name in die verbindende bouw toont zich de Amsterdamse School. Levendige architectuur met aantrekkelijke details, zoals de ruitvormige roedeverdeling van de ramen.
Omschrijving monumentenregister: "De één bouwlaag hoge, deels onderkelderde winkelwoning op nagenoeg rechthoekige plattegrond is opgetrokken in een licht gesinterde baksteen op een trasraam van gesinterde baksteen afgezet met een rollaag en wordt gedekt door een samengestelde kap waarop paars geglazuurde verbeterde Hollandse pannen; drie gemetselde schoorstenen op de nokken; muurankers; overkragende houten goot. De gevels worden geleed door H-vensters met in de bovenlichten glas in lood en zowel aan de onder- als bovenzijde een rollaag. De entree van de winkel wordt geaccentueerd door een halfronde gevelpartij gelegen op de hoek aan de zuidwestzijde. De entree in portiek bestaat uit een houten deur waarin glas en waarvoor decoratieve ijzeren stangen; aan weerszijden een H-venster; betonnen latei. Boven de entree een inpandig balkon met gemetselde borstwering; twee openslaande houten deuren waarin glas met ruitvormige roedenverdeling; betonnen latei. Zowel aan de linker- als rechterzijde van de entreepartij (west- en zuidzijde) een topgevel waarin op de begane grond een tweedelig etalagevenster met glas-in-lood in de bovenlichten onder dezelfde betonnen latei als die van de entree; bakstenen onderdorpel waaronder een verdiept vlak. Op de eerste verdieping een tweedelig liggend venster met houten roedenverdeling in ruitvorm. In de top decoratief metselwerk."
Met name in die verbindende bouw toont zich de Amsterdamse School. Levendige architectuur met aantrekkelijke details, zoals de ruitvormige roedeverdeling van de ramen.
Omschrijving monumentenregister: "De één bouwlaag hoge, deels onderkelderde winkelwoning op nagenoeg rechthoekige plattegrond is opgetrokken in een licht gesinterde baksteen op een trasraam van gesinterde baksteen afgezet met een rollaag en wordt gedekt door een samengestelde kap waarop paars geglazuurde verbeterde Hollandse pannen; drie gemetselde schoorstenen op de nokken; muurankers; overkragende houten goot. De gevels worden geleed door H-vensters met in de bovenlichten glas in lood en zowel aan de onder- als bovenzijde een rollaag. De entree van de winkel wordt geaccentueerd door een halfronde gevelpartij gelegen op de hoek aan de zuidwestzijde. De entree in portiek bestaat uit een houten deur waarin glas en waarvoor decoratieve ijzeren stangen; aan weerszijden een H-venster; betonnen latei. Boven de entree een inpandig balkon met gemetselde borstwering; twee openslaande houten deuren waarin glas met ruitvormige roedenverdeling; betonnen latei. Zowel aan de linker- als rechterzijde van de entreepartij (west- en zuidzijde) een topgevel waarin op de begane grond een tweedelig etalagevenster met glas-in-lood in de bovenlichten onder dezelfde betonnen latei als die van de entree; bakstenen onderdorpel waaronder een verdiept vlak. Op de eerste verdieping een tweedelig liggend venster met houten roedenverdeling in ruitvorm. In de top decoratief metselwerk."
InterieurIn het interieur zijn volgens het monumentenregister onder meer van belang: de paneeldeuren waarin gestructureerd glas en het winkelgedeelte. Uit foto's op Funda uit 2017 in verband met de verkoop van het pand vielen met name de keuken met oorspronkelijke elementen (servieskasten, aanrecht) op, evenals de vitrines en ovens van de bakkerswinkel - duidelijk een interieur van rond 1960.
Het is onbekend hoe het interieur er anno 2023 uitziet.
Het is onbekend hoe het interieur er anno 2023 uitziet.
Recente ontwikkelingenHet pand met sterk verwaarloosd interieur werd in 2018 met veel moeite voor een habbekrats verkocht. Ten tijde van de verkoop waren nog delen van het oude bakkersbedrijf, zoals ovens en vitrines, aanwezig. Op dat moment sierde de benaming "Jonkman" nog de gevel, vergezeld van meerdere houten ornamenten. Deze waren vermoedelijk aangebracht door de tabakswinkel van Jonkman, waar naar verluidt ook snoep werd verkocht.
Na de verkoop in 2018 is het pand stevig onder handen genomen. Hierbij zijn de meeste houten toevoegingen en de naam "Jonkman" verwijderd en is het dichtgezette balkon weer open gemaakt. Het meest in het oog springende is het kleurherstel dat heeft plaatsgevonden: de gevel is met sprekend groen en geel helemaal terug in het straatbeeld. Op de latei boven de winkelruiten zijn de letters MODEARTIKELEN en MANUFACTUREN weer aangebracht en boven de voormalige ingang prijkt weer de naam van de oorspronkelijke eigenaar K. BLAAK.
Na de verkoop in 2018 is het pand stevig onder handen genomen. Hierbij zijn de meeste houten toevoegingen en de naam "Jonkman" verwijderd en is het dichtgezette balkon weer open gemaakt. Het meest in het oog springende is het kleurherstel dat heeft plaatsgevonden: de gevel is met sprekend groen en geel helemaal terug in het straatbeeld. Op de latei boven de winkelruiten zijn de letters MODEARTIKELEN en MANUFACTUREN weer aangebracht en boven de voormalige ingang prijkt weer de naam van de oorspronkelijke eigenaar K. BLAAK.
Bronnen
Bertus Fennema en Hidde Rinze Koornstra, Voor het voetlicht. Architect Karst Zevenberg (1893-1960), (NoordPRoof producties, Bedum, 2018).
HANDEL in voormalig gemeente Middelstum (NoordPRoof producties, Bedum, 2018).
Links
Ingezonden door Rieks Witte
Professionele of persoonlijke bandRieks Witte 2015: Ik vind het een opmerkelijk bouwwerkje, hoewel je het gauw over het hoofd ziet. Pas bij nadere beschouwing vallen je de details op die naar de Amsterdamse School verwijzen. Ik vind de wijze waarop de twee haaks op elkaar staande volumes met elkaar zijn verbonden origineel en fantasierijk.
Bijgewerkt door Gert-Jan Lobbes in 2018 naar aanleiding van het verschijnen van de monografie van architect Zevenberg, die informatie over de opdrachtgever opleverde.
Bijgewerkt door Gert-Jan Lobbes in 2023 naar aanleiding van de renovatie van het pand.
Bijgewerkt door Gert-Jan Lobbes in 2018 naar aanleiding van het verschijnen van de monografie van architect Zevenberg, die informatie over de opdrachtgever opleverde.
Bijgewerkt door Gert-Jan Lobbes in 2023 naar aanleiding van de renovatie van het pand.
Gerelateerde objecten