Details
Name
Marc Neerman
Number of images: 7
IntroductionNeerman was de architect die de art deco in Sint-Niklaas introduceerde. In zijn oeuvre is de invloed van het werk van Dudok duidelijk zichtbaar. Een van zijn ontwerpen heeft zelfs trekjes van de Amsterdamse School.
NameMarc Jules Emma Neerman
BornLokeren, België 18-06-1900
Died19-09-1944
OccupationsArchitect
BiographyDe Vlaamse architect Marc Neerman werd geboren in Lokeren op 28 juni 1900. Als gevolg van het beroep van zijn vader, eerstaanwezend telegraafontvanger, verhuisde het gezin Neerman geregeld. Vanuit Lokeren naar Sint-Niklaas, vandaar naar Aalst en in 1924 naar Gent. Neerman schreef zich in 1917 in aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen, waar hij gedurende twee academiejaren architectuur studeerde bij Frans Van Dijk. Daarna ging hij gedurende vijf jaar naar de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent, waar hij onmiddellijk kon beginnen in het vijfde jaar bij Désiré Vanderhaegen. In 1924 kon hij deelnemen aan de "Grooten Prijskamp van Bouwkunde", waar hij als eerste uitkwam en zo zijn diploma bouwkunde behaalde.
In Sint-Niklaas was Neerman actief binnen de Waassche Kunstkring en exposeerde op vijf tentoonstellingen die tussen 1922 en 1926 door de Kunstkring werden ingericht. In Gent was Neerman ook actief lid van Kunst en Kennis, de kunstkring van leerlingen en oud-leerlingen van de Koninklijke Academie. In 1926 was hij de ontwerper van een van de vijf stands met bemeubelde interieurs op de grote jubileumtentoonstelling naar aanleiding van het 30-jarig bestaan van Kunst en Kennis. De geometrische stilering van de art deco was in zijn ontwerp duidelijk herkenbaar.
Vóór 1930 bouwde Neerman vooral in Sint-Niklaas en omgeving. Demey stelt in zijn boek over art deco in Sint-Niklaas dat Marc Neerman degene is die de art deco in Sint-Niklaas heeft geïntroduceerd. Tegelijk is duidelijk dat zijn werk sterk onder invloed van W.M. Dudok staat. Belangwekkende ontwerpen in Sint-Niklaas zijn een apotheek voor Karel De Rechter, Ankerstraat 140 (1925, sterk gewijzigd) en Kalkstraat 9, een kleine schoenenwinkel voor M. De Moerloose-Joris (1927, gevel verhoogd). De schoenenwinkel betreft een volledig gecementeerde gevel met kubistisch motief en glas-in-loodramen met driehoeksmotieven.
De twee meesterwerken van Neerman in Sint-Niklaas zijn twee heel verschillende ontwerpen, die niet meteen als werken van dezelfde architect te herkenen zijn. Op de hoek van de Houtbriel en de Sacramentsstraat ontwierp hij in 1929 de Apotheek Tuypens. Dit gebouw getuigt van zijn affiniteit met de Amsterdamse School (gebruik van verschillende, decoratieve metselverbanden) in combinatie met het meer kubistische werk van W.M. Dudok (speling met balkvormige volumes). De ruime woning met praktijk van tandarts Albert Van Der Hauwaert, zwager van apotheker Tuypens, uit 1931 (Kalkstraat 23) bouwt verder voort op de vormentaal van Dudok. De gevel is op subtiele wijze opgebouwd uit zuiver geometrische, horizontale en verticale volumes. De rechter travee is uitgewerkt als een gevelhoge, erkervormige glaspartij met kleine glas-in-loodramen. De woning staat volgens Demey "ver af van de expressionistische baksteenarchitectuur van de Amsterdamse School, maar ligt volkomen in de lijn van de realisaties van het Romantisch kubisme." (Demey, blz. 74)
Dezelfde stijlprincipes zou Neerman toepassen bij het kantoorgebouw van de verzekeringsmaatschappij Noordstar en Boerhaave te Gent (1932), een gebouw dat tot de Nieuwe Zakelijkheid wordt gerekend. Neerman gebruikte hier een plastische en asymmetrische compositie met als hoofdbedoeling duidelijk het verschil in de gevel aan te geven tussen de werkruimtes en het trappenhuisde. Dit principe heeft hij ook toegepast in de gevelopbouw van de woning van dr. De Maeyer te Gent uit 1937. Ook in de detaillering is de invloed van Dudok te zien, zoals de blauwe en goudkleurige keramiektegels en de half cirkelvormige balkonterrassen in de binnentuin. In 1937-1938 bouwde Neerman nog een appartementsgebouw voor zichzelf aan de Gentse Krijgslaan. Marc Neerman stierf in Gent op 19 september 1944.
In Sint-Niklaas was Neerman actief binnen de Waassche Kunstkring en exposeerde op vijf tentoonstellingen die tussen 1922 en 1926 door de Kunstkring werden ingericht. In Gent was Neerman ook actief lid van Kunst en Kennis, de kunstkring van leerlingen en oud-leerlingen van de Koninklijke Academie. In 1926 was hij de ontwerper van een van de vijf stands met bemeubelde interieurs op de grote jubileumtentoonstelling naar aanleiding van het 30-jarig bestaan van Kunst en Kennis. De geometrische stilering van de art deco was in zijn ontwerp duidelijk herkenbaar.
Vóór 1930 bouwde Neerman vooral in Sint-Niklaas en omgeving. Demey stelt in zijn boek over art deco in Sint-Niklaas dat Marc Neerman degene is die de art deco in Sint-Niklaas heeft geïntroduceerd. Tegelijk is duidelijk dat zijn werk sterk onder invloed van W.M. Dudok staat. Belangwekkende ontwerpen in Sint-Niklaas zijn een apotheek voor Karel De Rechter, Ankerstraat 140 (1925, sterk gewijzigd) en Kalkstraat 9, een kleine schoenenwinkel voor M. De Moerloose-Joris (1927, gevel verhoogd). De schoenenwinkel betreft een volledig gecementeerde gevel met kubistisch motief en glas-in-loodramen met driehoeksmotieven.
De twee meesterwerken van Neerman in Sint-Niklaas zijn twee heel verschillende ontwerpen, die niet meteen als werken van dezelfde architect te herkenen zijn. Op de hoek van de Houtbriel en de Sacramentsstraat ontwierp hij in 1929 de Apotheek Tuypens. Dit gebouw getuigt van zijn affiniteit met de Amsterdamse School (gebruik van verschillende, decoratieve metselverbanden) in combinatie met het meer kubistische werk van W.M. Dudok (speling met balkvormige volumes). De ruime woning met praktijk van tandarts Albert Van Der Hauwaert, zwager van apotheker Tuypens, uit 1931 (Kalkstraat 23) bouwt verder voort op de vormentaal van Dudok. De gevel is op subtiele wijze opgebouwd uit zuiver geometrische, horizontale en verticale volumes. De rechter travee is uitgewerkt als een gevelhoge, erkervormige glaspartij met kleine glas-in-loodramen. De woning staat volgens Demey "ver af van de expressionistische baksteenarchitectuur van de Amsterdamse School, maar ligt volkomen in de lijn van de realisaties van het Romantisch kubisme." (Demey, blz. 74)
Dezelfde stijlprincipes zou Neerman toepassen bij het kantoorgebouw van de verzekeringsmaatschappij Noordstar en Boerhaave te Gent (1932), een gebouw dat tot de Nieuwe Zakelijkheid wordt gerekend. Neerman gebruikte hier een plastische en asymmetrische compositie met als hoofdbedoeling duidelijk het verschil in de gevel aan te geven tussen de werkruimtes en het trappenhuisde. Dit principe heeft hij ook toegepast in de gevelopbouw van de woning van dr. De Maeyer te Gent uit 1937. Ook in de detaillering is de invloed van Dudok te zien, zoals de blauwe en goudkleurige keramiektegels en de half cirkelvormige balkonterrassen in de binnentuin. In 1937-1938 bouwde Neerman nog een appartementsgebouw voor zichzelf aan de Gentse Krijgslaan. Marc Neerman stierf in Gent op 19 september 1944.
SourcesMarc Dubois, 'Architectuurrelatie Vlaanderen/Nederland in het interbellum. De invloed van architect W.M. Dudok'. In: Ons Erfdeel, jaargang 26, blz 229-235).
Antony Demey, Art deco in Sint-Niklaas. Provincie Oost-Vlaanderen (2017).
Antony Demey, Art deco in Sint-Niklaas. Provincie Oost-Vlaanderen (2017).
Related people
Related objects