Details
Name
Chris Lebeau
Number of images: 1
IntroductionKunstenaar, een bijzonder mens, vol van principes en strijd. En wat een tragisch einde.
NameJoris Johannes Christiaan Lebeau
BornAmsterdam 1878
Died1945
OccupationsKunstschilder
BiographyDe kunstenaar Chris Lebeau werd geboren op 28 mei 1878 in Amsterdam. Hij was de zoon van Jacques Charles Lebeau, die ondermeer werkte als machinist en winkelier en Grietje Scholte. Lebeau groeide op in een zeer arm en socialistisch gezin. Doordat zijn onderwijzer op de lagere school zijn tekentalent ontdekte, kreeg hij de mogelijkheid om door te leren. Hij doorliep tussen 1892 en 1895 met succes de Amsterdamse Kunst Nijverheid Tekenschool ‘Quellinus’ en daarna tussen 1895 en 1899 de Rijksschool voor Kunstnijverheid. Daarna volgde hij lessen op de theosofische Vâhana-school. Deze school was opgericht door de architect K.P.C. de Bazel en sierkunstenaar J.L.M. Lauweriks en leerlingen leerden er ontwerpen op de grondslag van meetkundige figuren, kwadraat, driehoek en cirkel. Lebeau werd daardoor sterk beïnvloed. Hij bleef in zijn kunst altijd de Art Nouveau trouw maar gebruikte daarbij wel vaak veel verschillende en ook nieuwe technieken.
Een goed voorbeeld hiervan zijn de stoffen waarbij hij de techniek van het batikken gebruikte. Deze techniek kwam uit Indonesië en was in Europa vrij onbekend. Hij presenteerde zijn ontwerpen voor het eerst op de wereldtentoonstelling in Parijs in 1900. Maar Lebeau hield zich zeker niet alleen met batikken bezig. Hij was een zeer veelzijdig kunstenaar. Hij ontwierp onder andere dessins voor de linnenfabrikant E.J.F. van Dissel te Eindhoven, glas voor de glasfabriek Leerdam, maar ook dessins voor behang, affiches, postzegels, aardewerk en nog veel meer. Men kan zich beter afvragen wat hij niet ontworpen heeft! Het merendeel van zijn ontwerpen maakte hij in opdracht, maar als schilder maakte hij ook veel vrije werken waaronder landschappen, stillevens en naakten. In zijn schilderstijl is de Art Nouveau nauwelijks terug te vinden, hij werkte voornamelijk in een puur realistische stijl.
Een van de meest bekende werken van Lebeau zijn de wandschilderingen in de Trouwzaal in het voormalige stadhuis van Amsterdam, tegenwoordig Hotel the Grand. Oorspronkelijk zou Lebeau een wandschildering maken voor een middelbare school, maar die opdracht ging niet door. Ondanks dat Lebeau een zeer bekend en veelgevraagd kunstenaar en ontwerper was, stond hij in 1923 wel op een lijst van noodlijdende kunstenaars die de Amsterdamse wethouder Wibaut op had laten stellen. Hierdoor werd hij echter door de gemeente gevraagd om een wandschildering te maken voor de Trouwzaal die hij in 1927 uitvoerde. In de Trouwzaal is goed zijn prachtige Art Nouveau stijl te zien.
Maar Lebeau was niet alleen een kunstenaar maar ook een overtuigd anarchist. Zijn anarchisme kwam naar voren in zijn persoonlijkheid, zijn levenswijze. Hij was bijvoorbeeld geheelonthouder, vegetariër en niet-roker. Maar ook in zijn werk was dat terug te zien. Zo weigerde hij glas te blazen waar alcohol uit gedronken zou worden en wilde hij ook geen postzegel met de afbeelding van koningin Juliana ontwerpen. Hij vervaardigde echter wel een Bijbel die voor Juliana bestemd was.
Lebeau beleed zijn overtuigingen met grote felheid. Hij noemde zich een religieuze anarcho-communist. Hij was in 1904 mede-oprichter was van de Nederlandsche Vereeniging voor Ambachts- en Nijverheidskunst (VANK).
Nadat de nationaal-socialisten in 1933 in Duitsland aan de macht waren, sloot Lebeau een schijnhuwelijk met een Duitse Joodse vluchtelinge. Tijdens de bezetting gebruikte hij zijn artistieke kennis voor het vervalsen van documenten. Op 3 november 1943 werden hij en zijn vrouw gearresteerd wegens hulp aan Joodse Nederlanders. Hij kon in vrijheid komen als hij beloofde zich van illegaal werk te onthouden, maar dat wees hij af. Via Vught, waar hij op 24 februari 1944 was terechtgekomen, werd hij op 25 mei 1944 overgebracht naar het concentratiekamp Dachau. Hij stierf daar in 1945 aan uitputting.
Een goed voorbeeld hiervan zijn de stoffen waarbij hij de techniek van het batikken gebruikte. Deze techniek kwam uit Indonesië en was in Europa vrij onbekend. Hij presenteerde zijn ontwerpen voor het eerst op de wereldtentoonstelling in Parijs in 1900. Maar Lebeau hield zich zeker niet alleen met batikken bezig. Hij was een zeer veelzijdig kunstenaar. Hij ontwierp onder andere dessins voor de linnenfabrikant E.J.F. van Dissel te Eindhoven, glas voor de glasfabriek Leerdam, maar ook dessins voor behang, affiches, postzegels, aardewerk en nog veel meer. Men kan zich beter afvragen wat hij niet ontworpen heeft! Het merendeel van zijn ontwerpen maakte hij in opdracht, maar als schilder maakte hij ook veel vrije werken waaronder landschappen, stillevens en naakten. In zijn schilderstijl is de Art Nouveau nauwelijks terug te vinden, hij werkte voornamelijk in een puur realistische stijl.
Een van de meest bekende werken van Lebeau zijn de wandschilderingen in de Trouwzaal in het voormalige stadhuis van Amsterdam, tegenwoordig Hotel the Grand. Oorspronkelijk zou Lebeau een wandschildering maken voor een middelbare school, maar die opdracht ging niet door. Ondanks dat Lebeau een zeer bekend en veelgevraagd kunstenaar en ontwerper was, stond hij in 1923 wel op een lijst van noodlijdende kunstenaars die de Amsterdamse wethouder Wibaut op had laten stellen. Hierdoor werd hij echter door de gemeente gevraagd om een wandschildering te maken voor de Trouwzaal die hij in 1927 uitvoerde. In de Trouwzaal is goed zijn prachtige Art Nouveau stijl te zien.
Maar Lebeau was niet alleen een kunstenaar maar ook een overtuigd anarchist. Zijn anarchisme kwam naar voren in zijn persoonlijkheid, zijn levenswijze. Hij was bijvoorbeeld geheelonthouder, vegetariër en niet-roker. Maar ook in zijn werk was dat terug te zien. Zo weigerde hij glas te blazen waar alcohol uit gedronken zou worden en wilde hij ook geen postzegel met de afbeelding van koningin Juliana ontwerpen. Hij vervaardigde echter wel een Bijbel die voor Juliana bestemd was.
Lebeau beleed zijn overtuigingen met grote felheid. Hij noemde zich een religieuze anarcho-communist. Hij was in 1904 mede-oprichter was van de Nederlandsche Vereeniging voor Ambachts- en Nijverheidskunst (VANK).
Nadat de nationaal-socialisten in 1933 in Duitsland aan de macht waren, sloot Lebeau een schijnhuwelijk met een Duitse Joodse vluchtelinge. Tijdens de bezetting gebruikte hij zijn artistieke kennis voor het vervalsen van documenten. Op 3 november 1943 werden hij en zijn vrouw gearresteerd wegens hulp aan Joodse Nederlanders. Hij kon in vrijheid komen als hij beloofde zich van illegaal werk te onthouden, maar dat wees hij af. Via Vught, waar hij op 24 februari 1944 was terechtgekomen, werd hij op 25 mei 1944 overgebracht naar het concentratiekamp Dachau. Hij stierf daar in 1945 aan uitputting.
Sources'De alchemist en het explosievenkoffertje. Boheems glas van Chris Lebeau', in Art Deco Magazine' nr. 12 winter 2015/2016.
Related people
Related objects