Details
Name
Karel P.C. de Bazel
Number of images: 3
IntroductionEen belangrijke inspirator!
NameKarel Petrus Cornelis de Bazel
BornDen Helder 14-02-1869
Died28-11-1923
OccupationsArchitect, Meubelontwerper
BiographyKarel Petrus Cornelis de Bazel (Den Helder, 14 februari 1869 - Amsterdam, 28 november 1923) was een Nederlands architect, graveur, tekenaar, meubelontwerper, tapijtontwerper, glaskunstenaar en boekbandontwerper. Hij was de eerste voorzitter van de Bond van Nederlandse Architecten (BNA).
Karel de Bazel was een zoon van Karel Pieter Cornelis de Bazel, conciërge van het Ministerie van Marine, en Petronella Elisabeth Koch. De Bazel kwam uit een eenvoudig milieu en bezocht slechts de lagere school. De Bazel begon zijn loopbaan als leerjongen bij een timmerman.
Na zijn avondopleiding bouwkunde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag werd hij in 1888 aangesteld als tekenaar bij een Haags architectenbureau. In 1889 werd De Bazel benoemd tot tekenaar op het bureau van P.J.H. Cuypers in Amsterdam. Bekend uit deze periode zijn onder andere zijn perspectieftekeningen van de Sint-Vituskerk te Hilversum en de Sint-Bavokathedraal in Haarlem. Cuypers, die zeer onder de indruk was van dit werk, bevorderde De Bazel tot opzichter en later tot chef de bureau. Nadat De Bazel in 1894 lid was geworden van de Theosofische Vereniging kwam het tot een breuk met de katholieke Cuypers. In 1895 vormde De Bazel samen met Johannes Ludovicus Mathieu Lauweriks een eigen firma. Tussen 1897 en 1902 gaf hij met hem en met H.J.M. Walenkamp cursussen in de door hen opgerichte theosofische Vahânaloge in Amsterdam (1896-1931) in tekenen, kunstgeschiedenis en esthetica. Hierbij legden zij verbanden tussen een wiskundige architectonische orde, de natuur en de kosmos.
In 1904 richtte hij het beroemd geworden Amsterdamse meubelatelier De Ploeg op. Later was hij, samen met Hendrik Petrus Berlage, voorman van een bouwstijl die kenmerkend zou worden voor de tijd in en na de Eerste Wereldoorlog: het Rationalisme. De bouwkundige ontwerpen van De Bazel worden gekenmerkt door oosterse invloeden.
De Bazel ontwierp onder andere een kantoorgebouw voor de Nederlandsche Handel-Maatschappij, gebouwd 1919-1926, aan de Vijzelstraat 32 in Amsterdam, waarin ook veel van de elementen in het interieur door hem zijn ontworpen. Het voormalige kantoorgebouw wordt inmiddels naar hem De Bazel genoemd, en huisvest sinds 2007 het stadsarchief van Amsterdam. Andere ontwerpen van De Bazel zijn onder meer het gebouw van de Nederlandse Heidemaatschappij in Arnhem en de Synagoge van Enschede, een ontwerp dat pas na zijn dood werd uitgevoerd.
Ook ontwierp hij in 1905 voor de Stichting voor Internationalisme een achthoekige Wereldhoofdstad, even buiten Den Haag. Dit plan, dat onder andere voorzag in een Vredespaleis, en drie academies, werd echter niet uitgevoerd. In plaats daarvan werd het Vredespaleis opgericht. Wel nam Berlage het op in zijn Uitbreidingsplan voor Den Haag 1908, maar ook dit plan werd niet gerealiseerd.
In 1921 kreeg hij van de gemeente Bussum de opdracht om een nieuwe woonwijk te ontwerpen, het Brediuskwartier. Dit werd één van de mooiste en meest compleet overgebleven voorbeelden van een woon/villa wijk in Amsterdamse School-stijl in Nederland. Op 17 november 2006 is de wijk door het rijk officieel aangewezen als beschermd dorpsgezicht.
De Bazel is niet alleen bekend geworden door zijn werk als bouwkundige, maar hij hield zich ook bezig met het ontwerpen van meubels en gebruiksvoorwerpen. Bekende voorbeelden hiervan zijn de door hem in 1909 vervaardigde wieg voor prinses Juliana en een Pulchrikast die hij ontwierp ter gelegenheid van het huwelijk van Koningin Wilhelmina met prins Hendrik in 1901.
Ook de postzegels ter ere van het eeuwfeest van het koninkrijk in 1913 werden door De Bazel ontworpen. Hiervoor portretteerde hij de koningin en haar drie voorgangers.
De Bazel maakte in Amsterdam tussen 1913 en 1916 een aantal arbeiderswoningen in de Spaarndammerbuurt. De Bazel was tevens één van de spraakmakende ontwerpers van de glasfabriek in Leerdam, die vanaf 1915 kunstenaars inschakelde bij het ontwerpen van gebruiks- en sierglas. Ook architecten als Berlage en Frank Lloyd Wright behoorden tot de ontwerpers van het Leerdammer glas.
Karel de Bazel overleed op 54-jarige leeftijd in de trein van zijn woonplaats Bussum naar Amsterdam terwijl hij onderweg was naar de begrafenis van zijn collega-architect Michel de Klerk. Hij maakte de voltooiing van één van zijn belangrijkste ontwerpen - het gebouw van de Nederlandsche Handel-Maatschappij - in 1926 niet meer mee.
Karel de Bazel was een zoon van Karel Pieter Cornelis de Bazel, conciërge van het Ministerie van Marine, en Petronella Elisabeth Koch. De Bazel kwam uit een eenvoudig milieu en bezocht slechts de lagere school. De Bazel begon zijn loopbaan als leerjongen bij een timmerman.
Na zijn avondopleiding bouwkunde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag werd hij in 1888 aangesteld als tekenaar bij een Haags architectenbureau. In 1889 werd De Bazel benoemd tot tekenaar op het bureau van P.J.H. Cuypers in Amsterdam. Bekend uit deze periode zijn onder andere zijn perspectieftekeningen van de Sint-Vituskerk te Hilversum en de Sint-Bavokathedraal in Haarlem. Cuypers, die zeer onder de indruk was van dit werk, bevorderde De Bazel tot opzichter en later tot chef de bureau. Nadat De Bazel in 1894 lid was geworden van de Theosofische Vereniging kwam het tot een breuk met de katholieke Cuypers. In 1895 vormde De Bazel samen met Johannes Ludovicus Mathieu Lauweriks een eigen firma. Tussen 1897 en 1902 gaf hij met hem en met H.J.M. Walenkamp cursussen in de door hen opgerichte theosofische Vahânaloge in Amsterdam (1896-1931) in tekenen, kunstgeschiedenis en esthetica. Hierbij legden zij verbanden tussen een wiskundige architectonische orde, de natuur en de kosmos.
In 1904 richtte hij het beroemd geworden Amsterdamse meubelatelier De Ploeg op. Later was hij, samen met Hendrik Petrus Berlage, voorman van een bouwstijl die kenmerkend zou worden voor de tijd in en na de Eerste Wereldoorlog: het Rationalisme. De bouwkundige ontwerpen van De Bazel worden gekenmerkt door oosterse invloeden.
De Bazel ontwierp onder andere een kantoorgebouw voor de Nederlandsche Handel-Maatschappij, gebouwd 1919-1926, aan de Vijzelstraat 32 in Amsterdam, waarin ook veel van de elementen in het interieur door hem zijn ontworpen. Het voormalige kantoorgebouw wordt inmiddels naar hem De Bazel genoemd, en huisvest sinds 2007 het stadsarchief van Amsterdam. Andere ontwerpen van De Bazel zijn onder meer het gebouw van de Nederlandse Heidemaatschappij in Arnhem en de Synagoge van Enschede, een ontwerp dat pas na zijn dood werd uitgevoerd.
Ook ontwierp hij in 1905 voor de Stichting voor Internationalisme een achthoekige Wereldhoofdstad, even buiten Den Haag. Dit plan, dat onder andere voorzag in een Vredespaleis, en drie academies, werd echter niet uitgevoerd. In plaats daarvan werd het Vredespaleis opgericht. Wel nam Berlage het op in zijn Uitbreidingsplan voor Den Haag 1908, maar ook dit plan werd niet gerealiseerd.
In 1921 kreeg hij van de gemeente Bussum de opdracht om een nieuwe woonwijk te ontwerpen, het Brediuskwartier. Dit werd één van de mooiste en meest compleet overgebleven voorbeelden van een woon/villa wijk in Amsterdamse School-stijl in Nederland. Op 17 november 2006 is de wijk door het rijk officieel aangewezen als beschermd dorpsgezicht.
De Bazel is niet alleen bekend geworden door zijn werk als bouwkundige, maar hij hield zich ook bezig met het ontwerpen van meubels en gebruiksvoorwerpen. Bekende voorbeelden hiervan zijn de door hem in 1909 vervaardigde wieg voor prinses Juliana en een Pulchrikast die hij ontwierp ter gelegenheid van het huwelijk van Koningin Wilhelmina met prins Hendrik in 1901.
Ook de postzegels ter ere van het eeuwfeest van het koninkrijk in 1913 werden door De Bazel ontworpen. Hiervoor portretteerde hij de koningin en haar drie voorgangers.
De Bazel maakte in Amsterdam tussen 1913 en 1916 een aantal arbeiderswoningen in de Spaarndammerbuurt. De Bazel was tevens één van de spraakmakende ontwerpers van de glasfabriek in Leerdam, die vanaf 1915 kunstenaars inschakelde bij het ontwerpen van gebruiks- en sierglas. Ook architecten als Berlage en Frank Lloyd Wright behoorden tot de ontwerpers van het Leerdammer glas.
Karel de Bazel overleed op 54-jarige leeftijd in de trein van zijn woonplaats Bussum naar Amsterdam terwijl hij onderweg was naar de begrafenis van zijn collega-architect Michel de Klerk. Hij maakte de voltooiing van één van zijn belangrijkste ontwerpen - het gebouw van de Nederlandsche Handel-Maatschappij - in 1926 niet meer mee.
SourcesM. Hageman & Laetitia Smit, De Bazel. Tempel aan de Vijzelstraat in Amsterdam (THOTH/Stadsarchief Amsterdam, 2007).
Links
Related people
Related objects