Details
Name
Huize Westerlicht, Alkmaar
Number of images: 16
IntroductionFraai gelegen, markant rijksmonument, dat echter meer liefde verdient.
AddressPrinses Julianalaan 14
Postal code(s)1815 JE
PlaceAlkmaar
CountryNederland
Creator Dirk Saal (Architect)
Production date1931 - 1932
Current conditionGerealiseerd
ClientSstichting Westerlicht
Original usageTehuis / Gezellenhuis
Current usageTijdelijke bestemming: bedrijfsruimte of opslag
Object typeRijksmonument, Gebouw
Monument number524940
BackgroundHet bejaardentehuis Huize Westerlicht is gebouwd in het begin van de jaren dertig van de vorige eeuw als een van de eerste specifiek als bejaardenverzorgingshuis ontworpen en professioneel gerunde grotere bejaardenoorden. Opdrachtgever was het bestuur van de particuliere stichting Westerlicht, opgericht door de Vereeniging van Diaconieën in de Ned. Hervormde Kerk Alkmaar.
Het door architect Dirk Saal (1884-1945) in late Amsterdamse School-stijl ontworpen gebouw is in 1932 opgeleverd. In 1934 is het uitgebreid met een vleugel in dezelfde stijl. Toen Huize Westerlicht in 1932 geopend werd, was het een van de grootste bejaardenhuizen in Nederland, met ruimte voor 169 personen. Lange tijd was het ook een van de weinige tehuizen met een eigen verpleegafdeling. De ligging ervan was ideaal, in het hart van de Alkmaarder Hout. Geen wonder dat het meteen door iedereen mooi werd gevonden.
Zoals de meeste oudere bejaardenoorden werden gebouw en voorzieningen in de jaren ’80 ingehaald door de gestegen welvaart en de eisen van de tijd, hetgeen meestal eindigde in voortijdige sloop. Vanwege de unieke locatie en de monumentale waarde bleef Westerlicht echter nog lang een gewilde plek.
Het door architect Dirk Saal (1884-1945) in late Amsterdamse School-stijl ontworpen gebouw is in 1932 opgeleverd. In 1934 is het uitgebreid met een vleugel in dezelfde stijl. Toen Huize Westerlicht in 1932 geopend werd, was het een van de grootste bejaardenhuizen in Nederland, met ruimte voor 169 personen. Lange tijd was het ook een van de weinige tehuizen met een eigen verpleegafdeling. De ligging ervan was ideaal, in het hart van de Alkmaarder Hout. Geen wonder dat het meteen door iedereen mooi werd gevonden.
Zoals de meeste oudere bejaardenoorden werden gebouw en voorzieningen in de jaren ’80 ingehaald door de gestegen welvaart en de eisen van de tijd, hetgeen meestal eindigde in voortijdige sloop. Vanwege de unieke locatie en de monumentale waarde bleef Westerlicht echter nog lang een gewilde plek.
DescriptionHet gebouw is zeer markant gesitueerd aan de noordoostzijde van de Prinses Julianalaan tegenover de Hertenkamp in de Alkmaarderhout en wordt door een ruim voorterrein, met vijverpartij omgeven door oprijlanen, gescheiden van de openbare weg. Aan de voorzijde van de gemetselde borstwering rond een plat zijn twee siersmeedijzeren vlaggenstokhouders bevestigd waartussen in zwart geschilderde ijzeren letters met vergulde rand de naam "WESTERLICHT".
Recent developmentsIn 2004 werden de bewoners naar een nieuw gebouw verhuisd en viel het doek als bejaardentehuis. Sindsdien is er onduidelijkheid over de toekomst. Grond en opstallen kwamen in eigendom van de Stichting Medisch Centrum Alkmaar, mede ten behoeve van mogelijke uitbreiding. De toekomst van Westerlicht is sindsdien nauw verbonden met de besluitvorming over de toekomst van het aanpalende ziekenhuis. Het MCA had sinds 2011 plannen om de hoofdvestiging van de twee gefuseerde ziekenhuizen Alkmaar en Den Helder naar Heerhugowaard te verplaatsen. Deze plannen zijn echter afgeblazen. De Noordwest Ziekenhuisgroep heeft nog geen plannen met Westerlicht, maar wel ideeën: behoud van de monumentale kwaliteit aan de voorkant, maar sloop van de later aangebouwde achtervleugel. Achter de voorgevel is een rigoureuze aanpassing nodig om het pand toekomstbestendig te maken, met nieuwe indeling, hogere verdiepingen en een nieuwe achtergevel. Daarom wordt dat daar niet meer onderhouden.
Plafondhoogtes zijn door de huidige comforteisen met klimaattechniek etc. niet meer van deze tijd, net zo min als de indeling met kleine kamertjes, aldus de vernieuwbouwmanager van het ziekenhuis. Achter Westerlicht komt de nieuwbouw van het ziekenhuis tot 29 meter hoog, maar over de afstand hiervan tot Westerlicht kan nog niets gezegd worden. Westerlicht moet wel een solitair gebouw blijven dat in de toekomst verkocht moet kunnen worden als de ontwikkelingen daarom vragen. Als tijdelijke bestemming diende het gebouw o.a. voor studentenhuisvesting en tijdelijke opvang.
Plafondhoogtes zijn door de huidige comforteisen met klimaattechniek etc. niet meer van deze tijd, net zo min als de indeling met kleine kamertjes, aldus de vernieuwbouwmanager van het ziekenhuis. Achter Westerlicht komt de nieuwbouw van het ziekenhuis tot 29 meter hoog, maar over de afstand hiervan tot Westerlicht kan nog niets gezegd worden. Westerlicht moet wel een solitair gebouw blijven dat in de toekomst verkocht moet kunnen worden als de ontwikkelingen daarom vragen. Als tijdelijke bestemming diende het gebouw o.a. voor studentenhuisvesting en tijdelijke opvang.
Links
Submitted by Andre Bakker
Professional or personal relationIn 2002 werden het gebouw en de monumentale tuin op de rijksmonumentenlijst geplaatst als belangrijk en stijlzuiver voorbeeld van de late Amsterdamse School. Het is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als merendeels gaaf bewaard voorbeeld van bejaardenhuisvesting uit het Interbellum. Het gebouw heeft hoge situationele waarde vanwege de markante ligging in de Alkmaarderhout.
Related objects