Kraaipanbuurt

Sidebar content	Main content
	Details Name Kraaipanbuurt Number of images: 41 IntroductionHet door Gratama gebouwde 'hofje' in de Kraaipanstraat. AddressKraaipanstraat 2-38, Kraaipanstraat 1-51, Schalk Burgerstraat 2-140, Albert Luthulistraat 1-41F, De la Reijstraat 17-39, Transvaalkade 84-101, Transvaalkade 102 Postal code(s)1091 PM PlaceAmsterdam CountryNederland Creator Jan Gratama (Architect)‎ Production date1918 - 1931 Current conditionDeels of volledig gerenoveerd ClientGemeentelijke Woningdienst Current ownerYmere Original usageRijtjeshuizen (arbeiderswoningen) Current usageRijtjeshuizen Object typeBlok BackgroundIn 1903 tekende Berlage het stedebouwkundig plan voor de Kraaipanstraat en omliggende straten in de Transvaalbuurt. Het plan voor de woningen in de Kraaipanstraat werd door Berlage in 1916 uitgewerkt. Omdat hij toen nog contractueel verplicht was alleen voor Müller & Co in Den Haag te werken, schakelde Berlage voor het ontwerp Jan Gratama in. Gratama werd daarbij geadviseerd door Gerrit Versteeg en Berlage zelf. De bouw werd toevertrouwd aan Publieke Werken. De 760 woningen zijn in meerdere eenheden verdeeld. De grootste heeft een openbare binnenplaats, begrensd door twee scholen (voormalige Louis Bothaschool en Talmoed Thoraschool). Op aanwijzing van de directeur van de Gemeentelijke Woningdienst pasten de architecten een laag type bebouwing toe met daaromheen hoge gebouwen. De vorm en de ligging van die hoogbouw, en de poort in de Schalk Burgerstraat naar de Kraaipanstraat doen denken aan een vesting. Het werd de eerste geplande arbeidersbuurt van Amsterdam, en een proeftuin voor de sociale woningbouw. De populatie was overwegend Joods en kwam uit de oude voornamelijk Joodse buurten rond het Waterlooplein en daarmee kreeg de buurt een heel eigen karakter. Het project is in meerdere fasen en deelprojecten uitgevoerd, De eerste woningen in Fase 1 waren in 1920 gereed, de laatste in 1923. In 1931 volgden nog twee bouwfasen, inmiddels naar een (sterk) versoberd ontwerp. DescriptionHoewel het complex na enkele renovaties nu sober overkomt was Gratama’s ontwerp in vergelijking met de meeste eerdere rationalistische woningwetarchitectuur rijk opgezet en gedetailleerd. Trapgevels en monumentale poorten en hoektorens bepalen het beeld van het complex; de gevels werden opgesierd door, deels verdwenen, plastische patronen in diverse kleuren baksteen, erkers waren bekleed met een versierde, felgekleurde beplanking en ook de balkonhekken waren voorbeelden van timmerkunst. Recent developmentsZoals gezegd zijn er bij de diverse renovaties nogal wat oorspronkelijke elementen verloren gegaan. De patronen in diverse kleuren baksteen zijn hier en daar nog te vinden. De beplanking van de balkons is gebroken wit geschilderd. Bij de laatste renovaties heeft men deuren geplaatst die refereren aan de Amsterdamse School, maar die door hun opvallende kleuren en moderne handgrepen naar mijn mening zijn doel voorbij schiet. Mooier was geweest om het in ieder geval in de oorspronkelijke kleuren (donker- en lichtgroen) terug te brengen. Sources Maristella Casciato, De Amsterdamse School (Uitgeverij 010). Vladimir Stissi, Amsterdam, het mekka van de volkshuisvesting, Sociale Woingbouw 1909-1942 (Uitgeverij 010). Links https://020apps.nl/1850-1940/Kraaipanstraat/2-38 Submitted by Annemarieke Verheij Professional or personal relationIk maakte voor het eerst kennis met de Kraaipanstraat tijdens het lopen van een etappe van het Westerborkpad. Ondanks de vele renovaties en de veranderingen in de wijk, ademt de buurt een bijzondere, bijna dorpse sfeer uit. Related objects

Name

Kraaipanbuurt

Number of images: 41

IntroductionHet door Gratama gebouwde 'hofje' in de Kraaipanstraat.

AddressKraaipanstraat 2-38, Kraaipanstraat 1-51, Schalk Burgerstraat 2-140, Albert Luthulistraat 1-41F, De la Reijstraat 17-39, Transvaalkade 84-101, Transvaalkade 102

Postal code(s)1091 PM

PlaceAmsterdam

CountryNederland

Creator Jan Gratama (Architect)‎

Production date1918 - 1931

Current conditionDeels of volledig gerenoveerd

ClientGemeentelijke Woningdienst

Current ownerYmere

Original usageRijtjeshuizen (arbeiderswoningen)

Current usageRijtjeshuizen

Object typeBlok

BackgroundIn 1903 tekende Berlage het stedebouwkundig plan voor de Kraaipanstraat en omliggende straten in de Transvaalbuurt.
Het plan voor de woningen in de Kraaipanstraat werd door Berlage in 1916 uitgewerkt. Omdat hij toen nog contractueel verplicht was alleen voor Müller & Co in Den Haag te werken, schakelde Berlage voor het ontwerp Jan Gratama in. Gratama werd daarbij geadviseerd door Gerrit Versteeg en Berlage zelf. De bouw werd toevertrouwd aan Publieke Werken.

De 760 woningen zijn in meerdere eenheden verdeeld. De grootste heeft een openbare binnenplaats, begrensd door twee scholen (voormalige Louis Bothaschool en Talmoed Thoraschool). Op aanwijzing van de directeur van de Gemeentelijke Woningdienst pasten de architecten een laag type bebouwing toe met daaromheen hoge gebouwen. De vorm en de ligging van die hoogbouw, en de poort in de Schalk Burgerstraat naar de Kraaipanstraat doen denken aan een vesting.

Het werd de eerste geplande arbeidersbuurt van Amsterdam, en een proeftuin voor de sociale woningbouw. De populatie was overwegend Joods en kwam uit de oude voornamelijk Joodse buurten rond het Waterlooplein en daarmee kreeg de buurt een heel eigen karakter.

Het project is in meerdere fasen en deelprojecten uitgevoerd, De eerste woningen in Fase 1 waren in 1920 gereed, de laatste in 1923. In 1931 volgden nog twee bouwfasen, inmiddels naar een (sterk) versoberd ontwerp.

DescriptionHoewel het complex na enkele renovaties nu sober overkomt was Gratama’s ontwerp in vergelijking met de meeste eerdere rationalistische woningwetarchitectuur rijk opgezet en gedetailleerd. Trapgevels en monumentale poorten en hoektorens bepalen het beeld van het complex; de gevels werden opgesierd door, deels verdwenen, plastische patronen in diverse kleuren baksteen, erkers waren bekleed met een versierde, felgekleurde beplanking en ook de balkonhekken waren voorbeelden van timmerkunst.

Recent developmentsZoals gezegd zijn er bij de diverse renovaties nogal wat oorspronkelijke elementen verloren gegaan. De patronen in diverse kleuren baksteen zijn hier en daar nog te vinden. De beplanking van de balkons is gebroken wit geschilderd. Bij de laatste renovaties heeft men deuren geplaatst die refereren aan de Amsterdamse School, maar die door hun opvallende kleuren en moderne handgrepen naar mijn mening zijn doel voorbij schiet. Mooier was geweest om het in ieder geval in de oorspronkelijke kleuren (donker- en lichtgroen) terug te brengen.

Sources

Maristella Casciato, De Amsterdamse School (Uitgeverij 010).

Vladimir Stissi, Amsterdam, het mekka van de volkshuisvesting, Sociale Woingbouw 1909-1942 (Uitgeverij 010).

Links

https://020apps.nl/1850-1940/Kraaipanstraat/2-38

Submitted by Annemarieke Verheij

Professional or personal relationIk maakte voor het eerst kennis met de Kraaipanstraat tijdens het lopen van een etappe van het Westerborkpad. Ondanks de vele renovaties en de veranderingen in de wijk, ademt de buurt een bijzondere, bijna dorpse sfeer uit.

Related objects

Details

Kraaipanbuurt