Details
Name
De Bark, Park Meerwijk, Bergen
.jpg&width=650&height=650&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
Number of images: 10
IntroductionDe Bark van Staal in 'Het Stenen Manifest van de Amsterdamse School' in Bergen.
AddressStudler van Surcklaan 15
Postal code(s)1861 MA
PlaceBergen
CountryNederland
Creator Jan Frederik Staal (Architect)
Production date1917 - 1918
Current conditionDeels of volledig gerenoveerd
Client Arnold Heystee
Current ownerParticuliere eigenaar
Original usageVilla of geschakelde villawoning
Current usageVilla of geschakelde villawoning
Object typeRijksmonument, Gebouw
Monument number46544
BackgroundDe Amsterdamse industrieel Arnold Heystee verleende in 1916 de opdracht aan J.F. Staal voor de invulling van Park Meerwijk, nabij de duinen, even buiten de plaats Bergen. Heystee was in die dagen een succesvol producent van tegels. Staal had eerder diens hoofdkantoor aan de Herengracht en later ook aan de Reguliersdwarsstraat gebouwd. Hij kreeg de mogelijkheid collega-architecten uit te zoeken voor de bouw van deze villawijk. Zijn benadering onderstreepte sterk het landelijke karakter van het door een beek doorkruiste beboste gebied. De opdracht voor de bouw van 16 landhuizen werd verleend aan P. Kramer, C.J. Blaauw. G.F. la Croix, J.F. Staal zelf en de eerste vrouwelijke architect Margaret Kropholler, die later zou huwen met Staal. Naast Villa De Bark was Staal ook verantwoordelijk voor het ontwerp van de villa's De Ark en bijbehorend tuinhuis, Zofar, Elifaz en Bildad.
DescriptionWanneer je Park Meerwijk in komt aan de zijde van de Studler van Surcklaan tref je rechts direct Villa De Bark aan. Op dezelfde hoogte staat een opvallend tuinhuis; deze behoort echter bij de een tiental meters verderop gelegen Villa De Ark.
In tegenstelling tot Villa De Ark, is bij De Bark van strakke lijnvoering geen sprake. De lijnen van het strooien dak, dat in een schildvorm heeft, lopen vloeiend naar beneden en gaan aan de achterzijde verticaal door over de verdieping, die aan de voorzijde met zijn ronde boeg door een zee van riet lijkt heen te breken, want ook de uitbouw op de begane grond is afgedekt met riet dat als een reusachtige boeggolf wordt opgestuwd tot vlak onder de dakrand. Het aantal met riet overdekte vierkante meters overtreft dat van het gemetselde muuroppervlak en harmonieert daardoor met het tuinhuisje van De Ark aan de overzijde.
Onderstaand volgt een volledige beschrijving van het pand zoals vermeld in het register van Rijksmonumenten:
Op een schipvorm geïnspireerde villa, op een pijlvormige plattegrond in baksteen opgetrokken onder hoog opgaande rieten kap - die aan de boegvormige noordwestelijke zijde wordt doorbroken door de muren van de op de kapverdieping ondergebrachte grote slaapkamer, en die aan de bredere zuidoostelijke zijde een wolfseind bezit om ruimte te bieden aan het aldaar gesitueerde balkon.
De ingang bevindt zich halverwege de lange noordoostelijke gevel, en heeft aan de zuidwestelijke. zijde een pendant in de iets meer Zuidoost waarts geplaatste keukendeur. Op de begane grond staan de Noord en West-muur haaks op elkaar; deze muren worden doorbroken door een horizontale vensterreeks over vrijwel de gehele breedte, de hierop aansluitende erkerpartijen bezitten enigszins gebogen muren aan de zuidoostelijke zijde en worden door een aparte rieten afdekking overhuifd.
De smallere zuidoostelijke partij bevat aan beide lange zijden drie, respectievelijk twee vensters die in verticaal schuin aflopende richting zijn geplaatst met rond geprofileerde onderaan doorgetrokken kozijnen boven soortgelijke muurvelden, wel door rechtop gevoegde bakstenen worden gemarkeerd. Een vergelijkbare vensterpartij - van twee vensters - bevindt zich op de kapverdieping bij de aansluiting van dit smallere blok op het boegvormig gedeelte; de vensters in laatstgenoemde partij zijn daarentegen schuin in de topgevels geplaatst, in horizontale richting, met schuin aflopende boven- en onderlijsten.
Het schipvormig karakter van dit huis wordt verder benadrukt door de op de noordwestelijke hoek aangebrachte steunbeer die op de kapverdieping is voorzien van een op een boegspriet gelijkende houten spuwer, en die wordt beëindigd door een verticaal gemetselde bekroning, alsook door de in schuine stroken met gekantelde strekken gemetselde lambrisering in de noordwestelijke partij.
In tegenstelling tot Villa De Ark, is bij De Bark van strakke lijnvoering geen sprake. De lijnen van het strooien dak, dat in een schildvorm heeft, lopen vloeiend naar beneden en gaan aan de achterzijde verticaal door over de verdieping, die aan de voorzijde met zijn ronde boeg door een zee van riet lijkt heen te breken, want ook de uitbouw op de begane grond is afgedekt met riet dat als een reusachtige boeggolf wordt opgestuwd tot vlak onder de dakrand. Het aantal met riet overdekte vierkante meters overtreft dat van het gemetselde muuroppervlak en harmonieert daardoor met het tuinhuisje van De Ark aan de overzijde.
Onderstaand volgt een volledige beschrijving van het pand zoals vermeld in het register van Rijksmonumenten:
Op een schipvorm geïnspireerde villa, op een pijlvormige plattegrond in baksteen opgetrokken onder hoog opgaande rieten kap - die aan de boegvormige noordwestelijke zijde wordt doorbroken door de muren van de op de kapverdieping ondergebrachte grote slaapkamer, en die aan de bredere zuidoostelijke zijde een wolfseind bezit om ruimte te bieden aan het aldaar gesitueerde balkon.
De ingang bevindt zich halverwege de lange noordoostelijke gevel, en heeft aan de zuidwestelijke. zijde een pendant in de iets meer Zuidoost waarts geplaatste keukendeur. Op de begane grond staan de Noord en West-muur haaks op elkaar; deze muren worden doorbroken door een horizontale vensterreeks over vrijwel de gehele breedte, de hierop aansluitende erkerpartijen bezitten enigszins gebogen muren aan de zuidoostelijke zijde en worden door een aparte rieten afdekking overhuifd.
De smallere zuidoostelijke partij bevat aan beide lange zijden drie, respectievelijk twee vensters die in verticaal schuin aflopende richting zijn geplaatst met rond geprofileerde onderaan doorgetrokken kozijnen boven soortgelijke muurvelden, wel door rechtop gevoegde bakstenen worden gemarkeerd. Een vergelijkbare vensterpartij - van twee vensters - bevindt zich op de kapverdieping bij de aansluiting van dit smallere blok op het boegvormig gedeelte; de vensters in laatstgenoemde partij zijn daarentegen schuin in de topgevels geplaatst, in horizontale richting, met schuin aflopende boven- en onderlijsten.
Het schipvormig karakter van dit huis wordt verder benadrukt door de op de noordwestelijke hoek aangebrachte steunbeer die op de kapverdieping is voorzien van een op een boegspriet gelijkende houten spuwer, en die wordt beëindigd door een verticaal gemetselde bekroning, alsook door de in schuine stroken met gekantelde strekken gemetselde lambrisering in de noordwestelijke partij.
InteriorVolgens het boek 'De Amsterdamse School; verbeelde idealen' is er in De Bark een rijk versierde houten trap aanwezig. Over eventuele andere elementen heb ik geen informatie kunnen vinden.
Recent developmentsDe oorspronkelijk op een scheepsschoorsteen geënte schoorsteen is inmiddels door een traditioneel exemplaar vervangen. In 2009 is de rieten kap volledig vervangen door de fa. firma Molenaar uit Bergen.
Sources
Eline van Leeuwen en Erik Mattie, Park Meerwijk - Manifest van de Amsterdamse School (SUN Nijmegen, 2005), ISBN 90 8506 010 9.
Submitted by Annemarieke Verheij
Professional or personal relationDe Bark wordt grotendeels omringd door hoge hagen, waardoor het opvallende gebouw slechts van één kant te bewonderen is. Maar die ziet er dan ook indrukwekkend ut met zijn enorme, overhangende, rieten kap.
Related objects