Details
Name
Van Noremborghstraat 14-20, Den Bosch
Number of images: 21
IntroductionOlga den den Muyzenberg 2014: Prachtig blok van Nijsten met onder meer verticaal aangebrachte pannen en fraai metselwerk.
Gert-Jan Lobbes 2023: informatie bijgewerkt en foto's toegevoegd.
Gert-Jan Lobbes 2023: informatie bijgewerkt en foto's toegevoegd.
AddressVan Noremborghstraat 14-20
Postal code(s)5212 ND
Place's-Hertogenbosch
CountryNederland
Creator Edmond Nijsten (Architect)
Production date1930
Current conditionGerealiseerd
ClientOnbekend
Current ownerMeerdere particuliere eigenaren
Original usageEtagewoningen / appartementen
Current usageEtagewoningen / appartementen
Object typeGemeentelijk monument, Blok
Monument numberSOM0292
BackgroundDit blokje middenstandswoningen (begane grond woningen en appartementen op de verdieping) in de Van Noremborghstraat is in 1930 gebouwd naar ontwerp van architect Edmond Nijsten. Ook Arnoud van Gelderstraat 14 hoort tot het ontwerp, zie de aparte bijdrage op Wendingen. De opdrachtgever is onbekend.
De Van Noremborghstraat is gelegen in de wijk De Muntel, in 1917 als arbeiderswijk gebouwd. De wijk werd gebouwd om de arbeiders in de stad huisvesting te bieden. Maar de kosten rezen de pan uit, waardoor de huren niet door de arbeiders betaald konden worden. De Van Noremborghstraat werd dan ook voornamelijk bewoond door de gegoede middenstand. Onder de eerste bewoners van de nummers 14-20 vinden we dan ook onderwijzers en een winkelchef.
Het bouwblok Van Noremborghstraat 14-20 is - samen met Arnoud van Gelderstraat 14 - in 2005 aangewezen als gemeentelijk monument vanwege de bijzondere bouwstijl, de rijke detaillering van de gevel en de authenticiteit van de zeer markante bouwmassa. Het wordt gezien als een markante afsluiting van het gevelbeeld van de Noremborghstraat en de Arnoud van Gelderstraat. Daarnaast heeft het bouwblok ook waarde als particuliere bebouwing (middenstandswoningen), gesitueerd in de in jaren 20 en 30 30 tot stand gekomen uitbreidingswijk De Muntel.
De Van Noremborghstraat is gelegen in de wijk De Muntel, in 1917 als arbeiderswijk gebouwd. De wijk werd gebouwd om de arbeiders in de stad huisvesting te bieden. Maar de kosten rezen de pan uit, waardoor de huren niet door de arbeiders betaald konden worden. De Van Noremborghstraat werd dan ook voornamelijk bewoond door de gegoede middenstand. Onder de eerste bewoners van de nummers 14-20 vinden we dan ook onderwijzers en een winkelchef.
Het bouwblok Van Noremborghstraat 14-20 is - samen met Arnoud van Gelderstraat 14 - in 2005 aangewezen als gemeentelijk monument vanwege de bijzondere bouwstijl, de rijke detaillering van de gevel en de authenticiteit van de zeer markante bouwmassa. Het wordt gezien als een markante afsluiting van het gevelbeeld van de Noremborghstraat en de Arnoud van Gelderstraat. Daarnaast heeft het bouwblok ook waarde als particuliere bebouwing (middenstandswoningen), gesitueerd in de in jaren 20 en 30 30 tot stand gekomen uitbreidingswijk De Muntel.
DescriptionHet bouwblok heeft een bijna vierkante plattegrond, waarbij de noordwestelijke hoek inspringt, en omvat een begane grond, een eerste verdieping en een zolderverdieping. Het heeft aan de voorzijde (Van Noremborghstraat) een hoog zadeldak met ongelijke schilden, waarop een plat dak aansluit. Het zadeldak heeft de nok evenwijdig aan de straat.
De hoek met de Arnoud van Gelderstraat is gemarkeerd door een uitgemetselde topgevel. Dit deel is gedekt met een van de voor- tot de achtergevel doorlopend zadeldak dat haaks op het dakschild is geplaatst en de nok evenwijdig heeft aan de Arnoud van Gelderstraat. Een deel van de rechterzijgevel is gedekt met verticaal geplaatste dakpannen, om precies te zijn oranje-rode verbeterde Hollandse pannen.
Het pand kent op meerdere plaatsten samengestelde vensters met glas-in-lood in de bovenste delen. Op sommige plaatsten is de raamindeling sterk versoberd, met name op de nummers 18 en 20, met uitzondering van de zijgevel.
Beide vensterassen worden in het midden gescheiden door een vanaf de eerste verdieping uitkragende rookkanaal dat boven de daklijst tot op hoogte van de nok is doorgemetseld. Het rechterdeel van de gevel is niet gemetseld, maar gedekt met dakpannen: hier is het met oranje- rode gedekte zadeldak loodrecht langs de gevel voortgezet. De onderzijde van dit dak / gevelschild is geaccentueerd met een fors overstekende bakgoot. Het onderliggende muurwerk is teruggelegd; in de nis die zo ontstaat bevinden zich twee kleine vensters. Het onderste deel van de gevel is voortgezet als tuinmuur, met daarin halverwege een (deels hersteld) poortje.
Kenmerkend voor het blok is de expressionistische vormgeving van de bouwmassa waarbij het totaalbeeld centraal staat, de plasticiteit van het opgaand muurwerk (metselverband, verdiept voegwerk), het decoratieve siermetselwerk (met name in- en rond de portieken en in de topgevel), de bijzondere vormgeving van de vensters en de toepassing van glas-in-lood. Verder verdienen de schitterende originele toegangshekjes in de tuinmuren het om vermeld te worden.
De hoek met de Arnoud van Gelderstraat is gemarkeerd door een uitgemetselde topgevel. Dit deel is gedekt met een van de voor- tot de achtergevel doorlopend zadeldak dat haaks op het dakschild is geplaatst en de nok evenwijdig heeft aan de Arnoud van Gelderstraat. Een deel van de rechterzijgevel is gedekt met verticaal geplaatste dakpannen, om precies te zijn oranje-rode verbeterde Hollandse pannen.
Het pand kent op meerdere plaatsten samengestelde vensters met glas-in-lood in de bovenste delen. Op sommige plaatsten is de raamindeling sterk versoberd, met name op de nummers 18 en 20, met uitzondering van de zijgevel.
Beide vensterassen worden in het midden gescheiden door een vanaf de eerste verdieping uitkragende rookkanaal dat boven de daklijst tot op hoogte van de nok is doorgemetseld. Het rechterdeel van de gevel is niet gemetseld, maar gedekt met dakpannen: hier is het met oranje- rode gedekte zadeldak loodrecht langs de gevel voortgezet. De onderzijde van dit dak / gevelschild is geaccentueerd met een fors overstekende bakgoot. Het onderliggende muurwerk is teruggelegd; in de nis die zo ontstaat bevinden zich twee kleine vensters. Het onderste deel van de gevel is voortgezet als tuinmuur, met daarin halverwege een (deels hersteld) poortje.
Kenmerkend voor het blok is de expressionistische vormgeving van de bouwmassa waarbij het totaalbeeld centraal staat, de plasticiteit van het opgaand muurwerk (metselverband, verdiept voegwerk), het decoratieve siermetselwerk (met name in- en rond de portieken en in de topgevel), de bijzondere vormgeving van de vensters en de toepassing van glas-in-lood. Verder verdienen de schitterende originele toegangshekjes in de tuinmuren het om vermeld te worden.
InteriorIn het interieur valt onder andere het glas in lood op, in blauw, geel en paars. Niet alleen is sprake van ramen met glas-in-lood, maar ook van een bovenlicht in het trappenhuis. Op de begane grond in de zijgevel bevinden zich twee kleine raampjes met glas-in-lood.
Recent developmentsHet geheel is goed bewaard gebleven, op een aantal vensters na, die zijn gemoderniseerd en van hun specifieke roedeverdeling zijn ontdaan. Ook de betimmering van de erker is vermoedelijk gemoderniseerd en vereenvoudigd.
Links
Related objects