Details
Name
Boterdiep Wz 32, Bedum
Number of images: 40
IntroductionEen strak ontwerp van architect Wiersema voor een notaris met kantoor aan huis. De notaris overleefde de oorlog niet.
AddressBoterdiep Wz 32
Postal code(s)9781 EK
PlaceBedum
CountryNederland
Creator Albert Wiersema (Architect)
Production date1935
Current conditionDeels of volledig gerenoveerd
Client F.W. Wolters
Current ownerParticuliere eigenaar
Original usageWoonhuis (vrijstaand)
Current usageWoonhuis (vrijstaand)
Object typeRijksmonument, Gebouw
Monument number510689
BackgroundDit herenhuis met (voormalig) kantoor ligt aan de Boterdiep Westzijde, aan de rand van de uitbreidingswijk Nieuw Bedum. Het werd in 1935 ontworpen door architect Albert Wiersema voor notaris Freerk Siemon Wolters. Wolters woonde hier met zijn vrouw en vijf kinderen.
Wolters was lid van de Gereformeerde Kerk in Bedum en zat in het verzet. Als één van de weinige notarissen werkte hij niet mee aan de verkoop van huizen van Joden. Hij faciliteerde onderduik en bezocht geheime bijeenkomsten waar lijsten werden opgesteld van NSB’ers die na de oorlog gearresteerd moesten worden. Op enige moment kreeg Robert Lehnhoff, medewerker van de Sicherheitsdienst in Groningen stad, weet van de verzetsactiviteiten van Wolters. Op 1 april 1945, Paasochtend, stonden Lehnhoff en een handlanger op de stoep in Bedum. Weinig later klonken er schoten in het kantoor van de notaris. In de nabijheid van vrouw en kinderen was Wolters doodgeschoten.
Na de bevrijding plaatsten de weduwe en de kinderen een overlijdensbericht in Trouw. ‘Op Paaschmorgen is als offer voor ’t Vaderland gevallen onze innig geliefde Echtgenoot en Vader.’ Vijftig jaar na de moord, op 1 april 1995, plaatste een van de kinderen opnieuw een advertentie in Trouw.
Robert Lehnhoff kreeg na de oorlog de doodstraf. Hij werd op 27 juli 1950 geëxecuteerd en in een anoniem graf begraven.
Wolters was lid van de Gereformeerde Kerk in Bedum en zat in het verzet. Als één van de weinige notarissen werkte hij niet mee aan de verkoop van huizen van Joden. Hij faciliteerde onderduik en bezocht geheime bijeenkomsten waar lijsten werden opgesteld van NSB’ers die na de oorlog gearresteerd moesten worden. Op enige moment kreeg Robert Lehnhoff, medewerker van de Sicherheitsdienst in Groningen stad, weet van de verzetsactiviteiten van Wolters. Op 1 april 1945, Paasochtend, stonden Lehnhoff en een handlanger op de stoep in Bedum. Weinig later klonken er schoten in het kantoor van de notaris. In de nabijheid van vrouw en kinderen was Wolters doodgeschoten.
Na de bevrijding plaatsten de weduwe en de kinderen een overlijdensbericht in Trouw. ‘Op Paaschmorgen is als offer voor ’t Vaderland gevallen onze innig geliefde Echtgenoot en Vader.’ Vijftig jaar na de moord, op 1 april 1995, plaatste een van de kinderen opnieuw een advertentie in Trouw.
Robert Lehnhoff kreeg na de oorlog de doodstraf. Hij werd op 27 juli 1950 geëxecuteerd en in een anoniem graf begraven.
DescriptionHet pand is opgetrokken in een verstrakte vorm van de Amsterdamse School met (veel) invloeden van de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright. Het bestaat uit twee bouwlagen, met achterhuis en garage, en is opgetrokken in een geel-bruine baksteen in Noors verband. Het trasraam reikt tot aan de onderdorpels van de vensters. Het schilddak is gedekt met een donkerbruine, geglazuurde Romaanse pan, een gemetselde schoorsteen en een ruime houten overstek.
De woning heeft op de begane grond verschillende venstervormen, waaronder erkers en een serre, en op de verdieping samengestelde kozijnen met glas in lood vensters. De ingangspartij in de oostgevel heeft verschillende, asymmetrisch geplaatste, bakstenen muurtjes op ongelijke hoogten. De donkere baksteen daarvan is ook toegepast in de driesteens rondboog rondom de gelakte deur, waarin een decoratieve ruitverdeling is vormgegeven. Op het muurtje links van de deur staat een geometrisch opgebouwde lantaarn van koper en glas. De garage rechts van het huis heeft een driedelige garagedeur met geometrisch omlijste ruitjes erin en bovenlichten.
Rond de woning ligt een ruime tuin waarvan de aanleg en indeling de geometrie en asymmetrie van het ex- en interieur weerspiegelen. Het pand werd ooit van de straat gescheiden door een, ook door Wiersema ontworpen, hek. Dit hek is vervangen door een heg.
De woning heeft op de begane grond verschillende venstervormen, waaronder erkers en een serre, en op de verdieping samengestelde kozijnen met glas in lood vensters. De ingangspartij in de oostgevel heeft verschillende, asymmetrisch geplaatste, bakstenen muurtjes op ongelijke hoogten. De donkere baksteen daarvan is ook toegepast in de driesteens rondboog rondom de gelakte deur, waarin een decoratieve ruitverdeling is vormgegeven. Op het muurtje links van de deur staat een geometrisch opgebouwde lantaarn van koper en glas. De garage rechts van het huis heeft een driedelige garagedeur met geometrisch omlijste ruitjes erin en bovenlichten.
Rond de woning ligt een ruime tuin waarvan de aanleg en indeling de geometrie en asymmetrie van het ex- en interieur weerspiegelen. Het pand werd ooit van de straat gescheiden door een, ook door Wiersema ontworpen, hek. Dit hek is vervangen door een heg.
InteriorIn het interieur vallen de warme rode, rood-roze en paarsachtige tinten op, met name in de hal en in het trappenhuis. De deuren die op de hal uitkomen hebben geometrisch geplaatste ruitjes, de drie tochtdeuren zijn voorzien van glas in lood, de houten bordestrap is voorzien van schotwerk dat uit geometrische vlakken bestaat. Het schotwerk is, evenals de lambrisering in de hal, in een bijzondere schildertechniek beschilderd, waarschijnlijk beton emaille. In de salon bevindt zich een marmeren schouw. Het zachtboard plafond is voorzien van een zonnemotief.
Recent developmentsHet pand is aangemerkt als Rijksmonument als goed voorbeeld van een met zorg vormgegeven notariswoning uit het midden van de jaren dertig, vanwege de esthetische kwaliteit van het ontwerp, de vormgeving van het interieur en de beeldbepalende ligging aan het Boterdiep Westzijde en omdat het een goede representant is van het oeuvre van architect Wiersema.
Het huis kwam in juni 2021 op de markt voor een verkoopprijs van EUR 750.000. Ter gelegenheid hiervan werden vele foto's van het interieur gemaakt, die met toestemming van de verkoper en de makelaar zijn opgenomen bij dit item.
Het huis kwam in juni 2021 op de markt voor een verkoopprijs van EUR 750.000. Ter gelegenheid hiervan werden vele foto's van het interieur gemaakt, die met toestemming van de verkoper en de makelaar zijn opgenomen bij dit item.
Sources
Norma van der Horst, Pronkjuwelen van baksteen. Amsterdamse School in Groningen (Boekwerk & Partners, 2017).
Bertus Fennema, Albert Wiersema 1895-1966. Architect te Bedum (NoordPRoof Producties, 2017).
'Notariswoning met verbogen onderduikplek' - Nederlands Dagblad, 12 juli 2021
'SD'er doodt notaris op paaszondag in Bedum' - Nederlands Dagblad, 11 april 2020
Links
Submitted by Gert-Jan Lobbes
Professional or personal relationIn mijn ogen één van de stijlvolste panden van Wiersema.
Related objects