Details
Naam
Willem Maas
Aantal afbeeldingen: 7
IntroductieArchitect Maas was samen met L.J.H. Zonneveldt verantwoordelijk voor enkele smaakvolle Amsterdamse School gebouwen.
NaamWillem Arnoldus Maas
GeborenUtrecht 28-04-1897
Gestorven06-05-1950
Beroep(en)Architect
BiografieWillem Arnoldus Maas was een architect die leefde en werkte in Utrecht. Hij begon zijn opleiding met de HBS. Hierna was hij anderhalf jaar werkzaam op bouwkundig gebied. Zijn werkervaring was inmiddels voldoende om in 1916 toegelaten te worden tot de Middelbare Technische School. In 1919 haalde hij zijn examen. Na zijn studie was Willem Maas korte tijd werkzaam als bouwkundig tekenaar bij de Staats Spoorwegen te Utrecht (1920). Al snel trad hij in dienst bij ir. Henry Maclaine Pont (1884-1971). Deze in Nederlands-Indië (Indonesië) geboren architect hield van 1915 tot en met 1919 kantoor in Bilthoven en werkte in opdracht van het ‘Koninklijk Instituut voor Hooger Technisch Onderwijs in Nederlands-Indië’ aan het Indonesische Instituut Teknologie Bandung. Maas werkte voor dit kantoor in Bandung.
Terug in Nederland trad hij in dienst bij het Amsterdamse architectenbureau Baanders & Baanders, onder leiding van de gebroeders H.A.J. Baanders (1876-1953) en J. Baanders (1884-1966). Op dit bureau was hij een jaar werkzaam als ontwerpassistent. Met deze ervaring op zak vestigde hij zich als zelfstandig architect te Utrecht en associeerde hij zich met de architect L.J.H. Zonneveldt. Op dat moment had Maas een sterke voorkeur voor de expressionistische architectuur van de Amsterdamse School, mede onder invloed van zijn werkzaamheden bij Baanders. Samen met Zonneveldt ontwierp hij een villa (Villa De Kloek in Bilthoven), een woningcomplex (Frans Halsstraat, Utrecht) en twee scholen, de Da Costaschool en de Sint-Gerardus Majellaschool (later Sint-Gertrudisschool), beide in Utrecht. Elk van deze gebouwen heeft de nodige elementen van de Amsterdamse School.
Op 2 augustus 1928 overleed Zonneveldt plotseling; hij was pas 37 jaar. Maas ontwikkelde zich daarop in een zakelijker stijl. Dit blijkt onder meer uit zijn ontwerp voor boekhandel Kemink met drie bovenwoningen in de Domstraat te Utrecht. In de jaren van het interbellum stond Willem Maas midden in het Utrechtse culturele leven. Hij was overtuigd katholiek en maatschappelijk en sociaal geëngageerd. Maas stond aan de wieg van het vooruitstrevende katholieke tijdschrift De Gemeenschap, waarbij ook niet-katholieken, zoals Gerrit Rietveld, een tijdlang betrokken waren. Net als veel van zijn tijdgenoten streefde hij naar licht, lucht en ruimte in de architectuur. Gebouwen dienden volgens hem functioneel, praktisch en functioneel te zijn. Zo ontwikkelde hij voor een Utrechtse openluchtschool (de Sint-Nicolaasschool in de wijk Ondiep) een ingenieus klap- en schuifwandsysteem, het 'systeem Maas', waarmee een ruimte flexibel kon worden ingedeeld. In zijn ziekenhuizen en sanatoria (o.a. de Sint Maartenskliniek in Nijmegen en het Sint-Jozefsheil in Bakel) paste hij varianten van dit systeem toe.
Tot zijn bekendste ontwerpen hoort de (inmiddels voormalige) KRO-studio in Hilversum, uit 1938. Dit gebouw is weer uiting van een wat barokkere fase in zijn carrière, in de trant van Sybold van Ravesteyn. Kort na de oorlog vertrok Willem Maas naar Indonesië, waar hij in 1948 voor de Bataafse Petroleum Maatschappij werkte. Eind dat jaar keerde hij terug naar Nederland. Op 6 mei 1950 overleed de toen 53-jarige architect aan een hartaanval.
Door uitgeverij Matrijs werd in 2011 een uitgebreid boek over de architect gepubliceerd. Dit kwam tot stand in samenwerking met de Stichting Behoud Erfgoed Architect W.A. Maas. Deze stichting stelt zich ten doel het beheer en behoud van het geestelijke erfgoed van W.A. Maas, met name het stimuleren en financieren van wetenschappelijk onderzoek, het organiseren van exposities en tentoonstellingen en het doen uitgeven van publicaties.
Terug in Nederland trad hij in dienst bij het Amsterdamse architectenbureau Baanders & Baanders, onder leiding van de gebroeders H.A.J. Baanders (1876-1953) en J. Baanders (1884-1966). Op dit bureau was hij een jaar werkzaam als ontwerpassistent. Met deze ervaring op zak vestigde hij zich als zelfstandig architect te Utrecht en associeerde hij zich met de architect L.J.H. Zonneveldt. Op dat moment had Maas een sterke voorkeur voor de expressionistische architectuur van de Amsterdamse School, mede onder invloed van zijn werkzaamheden bij Baanders. Samen met Zonneveldt ontwierp hij een villa (Villa De Kloek in Bilthoven), een woningcomplex (Frans Halsstraat, Utrecht) en twee scholen, de Da Costaschool en de Sint-Gerardus Majellaschool (later Sint-Gertrudisschool), beide in Utrecht. Elk van deze gebouwen heeft de nodige elementen van de Amsterdamse School.
Op 2 augustus 1928 overleed Zonneveldt plotseling; hij was pas 37 jaar. Maas ontwikkelde zich daarop in een zakelijker stijl. Dit blijkt onder meer uit zijn ontwerp voor boekhandel Kemink met drie bovenwoningen in de Domstraat te Utrecht. In de jaren van het interbellum stond Willem Maas midden in het Utrechtse culturele leven. Hij was overtuigd katholiek en maatschappelijk en sociaal geëngageerd. Maas stond aan de wieg van het vooruitstrevende katholieke tijdschrift De Gemeenschap, waarbij ook niet-katholieken, zoals Gerrit Rietveld, een tijdlang betrokken waren. Net als veel van zijn tijdgenoten streefde hij naar licht, lucht en ruimte in de architectuur. Gebouwen dienden volgens hem functioneel, praktisch en functioneel te zijn. Zo ontwikkelde hij voor een Utrechtse openluchtschool (de Sint-Nicolaasschool in de wijk Ondiep) een ingenieus klap- en schuifwandsysteem, het 'systeem Maas', waarmee een ruimte flexibel kon worden ingedeeld. In zijn ziekenhuizen en sanatoria (o.a. de Sint Maartenskliniek in Nijmegen en het Sint-Jozefsheil in Bakel) paste hij varianten van dit systeem toe.
Tot zijn bekendste ontwerpen hoort de (inmiddels voormalige) KRO-studio in Hilversum, uit 1938. Dit gebouw is weer uiting van een wat barokkere fase in zijn carrière, in de trant van Sybold van Ravesteyn. Kort na de oorlog vertrok Willem Maas naar Indonesië, waar hij in 1948 voor de Bataafse Petroleum Maatschappij werkte. Eind dat jaar keerde hij terug naar Nederland. Op 6 mei 1950 overleed de toen 53-jarige architect aan een hartaanval.
Door uitgeverij Matrijs werd in 2011 een uitgebreid boek over de architect gepubliceerd. Dit kwam tot stand in samenwerking met de Stichting Behoud Erfgoed Architect W.A. Maas. Deze stichting stelt zich ten doel het beheer en behoud van het geestelijke erfgoed van W.A. Maas, met name het stimuleren en financieren van wetenschappelijk onderzoek, het organiseren van exposities en tentoonstellingen en het doen uitgeven van publicaties.
BronnenMarie-Thérèse van Thoor (redactie), Willem A. Maas. Leven en werk van een Utrechts architect (Utrecht, 2011).
Links
Gerelateerde personen
Gerelateerde objecten