Details
Naam
Noorlandercomplex, Amsterdam-Noord
Aantal afbeeldingen: 25
IntroductieEen naar de architect vernoemd buurtje in een wat onbekend deel van Amsterdam.
AdresElzenstraat, Wingerdweg, Clematisstraat, Andoornstraat, Berberisstraat, Mosveld
Postcode(s)1032
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Willem Noorlander (Architect)
Datum1920 - 1922
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
OpdrachtgeverOns Belang
Huidige eigenaarEigen Haard
Oorspronkelijke functieEtagewoningen / winkels
Huidige functieEtagewoningen / appartementen
Type objectBlok
AchtergrondArchitect Willem Noorlander ontwierp deze woningen in de jaren twintig van de vorig eeuw in de Bloemenbuurt in Amsterdam Noord. Dit gebeurde in opdracht van Ons Belang. Deze woningbouwvereniging was kort daarvoor opgericht door zes werkloze bouwvakkers. Zij hadden zich als doel gesteld goede en betaalbare woningen te laten bouwen. De overheid en de gemeente Amsterdam verleenden daartoe financiële steun. Op deze manier past dit complex van woningen binnen het streven om de arbeider een aangename woonomgeving te bieden.
Zoals dat vaker ging, bleken de woonblokken uiteindelijk wat te duur voor de doelgroep. Ze werden al snel "het gouden randje van de Bloemenbuurt" genoemd, waar de beter gesitueerden van Amsterdam Noord zich konden vestigen.
Zoals dat vaker ging, bleken de woonblokken uiteindelijk wat te duur voor de doelgroep. Ze werden al snel "het gouden randje van de Bloemenbuurt" genoemd, waar de beter gesitueerden van Amsterdam Noord zich konden vestigen.
BeschrijvingHet gaat om vier woonblokken die symmetrisch rond de Andoornstraat liggen. In de as van de Andoornstraat zou begin jaren dertig Cornelis Kruyswijk een apostolische kerk ontwerpen. Het oostelijke deel wordt gevormd door de Wingerdweg, het westelijk deel door de Clematisstraat, het zuidelijke deel door het Mosveld. Op de kruising van de Elzenstraat met de Andoornstraat is een pleintje gecreëerd. Het besloten geheel maakt de indruk van een op zichzelf staand buurtje.
Op de hoeken koos Noorlander voor vierkante, torenachtige gebouwen met tentdaken en een hoge schoorsteen op de nok. Verder is er bij het hele complex sprake van sterk overhangende dakranden en gootlijsten met ornamenten, die aan Engelse landhuizen refereren. Begane grond woningen op de hoeken - vroeger waren hier winkels gevestigd - hebben bijzondere houten kozijnen met expressieve puntige en gekartelde ornamenten. Met hun puntvorm sluiten de nummerbordjes hierbij aan.
Ook de (bij renovatie opnieuw uitgevoerde) voordeuren horen bij het geheel. Verder is er op vele plaatsen sprake van mooi metselwerk en zien we op de eerste verdiepingen betonnen ornamenten en vensterbanken die tot plantenbakken zijn uitgebouwd.
Op de hoeken koos Noorlander voor vierkante, torenachtige gebouwen met tentdaken en een hoge schoorsteen op de nok. Verder is er bij het hele complex sprake van sterk overhangende dakranden en gootlijsten met ornamenten, die aan Engelse landhuizen refereren. Begane grond woningen op de hoeken - vroeger waren hier winkels gevestigd - hebben bijzondere houten kozijnen met expressieve puntige en gekartelde ornamenten. Met hun puntvorm sluiten de nummerbordjes hierbij aan.
Ook de (bij renovatie opnieuw uitgevoerde) voordeuren horen bij het geheel. Verder is er op vele plaatsen sprake van mooi metselwerk en zien we op de eerste verdiepingen betonnen ornamenten en vensterbanken die tot plantenbakken zijn uitgebouwd.
InterieurNoorlander publiceerde in 1905 een handboek voor art nouveau ornamentiek, getiteld Betimmeringen. Zijn voorliefde voor houtwerk zien we aan de buitenkant terug. Ook de interieurs van de woningen hadden betimmeringen. In sommige woningen zijn de trapleuningen, gedecoreerde trappalen en deuren met de kenmerkende middenstijl bewaard gebleven. De keukenkast en de houten lijsten in de woonkamer zijn in de meeste woningen verwijderd.
Recente ontwikkelingenDe ruim 200 woningen van wat tegenwoordig aangeduid wordt als "het Noorlandercomplex" zijn in 2013 en 2014 gerenoveerd terwijl ze bewoond bleven. Hierbij zijn onder meer de kunststof kozijnen door hardhouten kozijnen vervangen. Het is een bijzonder mooi voorbeeld van zorgvuldig herstel van de oorspronkelijke gevels. Het beheer van het complex is tegenwoordig in handen van Eigen Haard samen met de Groep Zelfbeheer Noorlandercomplex.
Om de volle schoonheid van het complex te kunnen zien moeten we echter terug naar de jaren 30. Op foto's uit die tijd zien we de in vlakken onderverdeelde ramen, de gekleurde kozijnen, de gekleurde ornamenten van de winkelruiten en het glas in lood in diezelfde winkelruiten. Toch jammer dat men het niet heeft aangedurfd om iets van de kleurigheid terug te brengen.
Om de volle schoonheid van het complex te kunnen zien moeten we echter terug naar de jaren 30. Op foto's uit die tijd zien we de in vlakken onderverdeelde ramen, de gekleurde kozijnen, de gekleurde ornamenten van de winkelruiten en het glas in lood in diezelfde winkelruiten. Toch jammer dat men het niet heeft aangedurfd om iets van de kleurigheid terug te brengen.
Bronnen
Willem Noorlander, Betimmeringen (Wed. J. Ahrend and Zns, 1905).
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandSchitterende Amsterdamse School-details in dit wat onbekendere deel van Amsterdam.
Gerelateerde objecten