Details
Naam
Winkelpui Paleisstraat 17, Amsterdam
Aantal afbeeldingen: 22
IntroductieBijzonder fraai, mooi gerestaureerde winkelpui in het centrum van Amsterdam.
AdresPaleisstraat 17
Postcode(s)1012
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger H.J. Winkelman (Kunstenaar)
Datum1923
Huidige staatDeels of volledig gerestaureerd
OpdrachtgeverFirma Helmo
Oorspronkelijke functieWinkel(s)
Huidige functieWinkel(s)
Type objectWinkelpui
AchtergrondIn hartje Amsterdam, pal tegenover het Paleis op de Dam, vinden we een van de destijds door de firma Winkelman & Van der Bijl in Amsterdam aangebrachte winkelpuien. Het werd ca. 1923 vervaardigd voor de in parketvloeren handelende firma Helmo. Lang heeft dat bedrijf het hier niet vol gehouden; al in 1925 zit een andere winkel in het pand.
BeschrijvingDe pui is vervaardigd van een wat ongebruikelijk materiaal: geroest ijzer, dat in de was geboend was. Alleen de lichtbakken met gebrandschilderd glas boven de winkelruit (met een golvend kozijn) en de portiek worden verlicht; de haaks op de gevel staande uithang’borden’ niet.
Gebrandschilderd glas bevindt zich voor en onder lichtbakken (die zich boven het winkelraam en de portiek van de winkel bevinden) in een variëteit aan patronen in de kleuren geel, wit en donkerblauwe/paarse kleuren. Als de (gelige) led-verlichting erachter aan is heeft dat donkerblauw overigens meer weg van bruin en worden de witte vlakken geel. Als vormen zien we ovalen, diverse siervormen en - met enige fantasie - vissenstaarten.
J.G. Wattjes was in zijn standaardwerk De constructie en architectuur van winkelpuien (1926) bijzonder lovend over deze winkelpui:
"Deze pui geeft een voorbeeld van een zeer doelmatig systeem voor het samenstellen van winkelpuien, waarbij voor de omlijsting van het puikozijn een bekleeding van geroest ijzer wordt toegepast, dat in de was geboend wordt. Bij de [...] pui is deze bekleeding aangebracht als een ommanteling van een bestaande pui [...]. De hooge vlakke puibalkbekleeding, ingesloten tusschen de beide lichtreclames, geeft een zekere rust aan deze pui en biedt tevens gelegenheid voor het aanbrengen van een opschrift".
Gebrandschilderd glas bevindt zich voor en onder lichtbakken (die zich boven het winkelraam en de portiek van de winkel bevinden) in een variëteit aan patronen in de kleuren geel, wit en donkerblauwe/paarse kleuren. Als de (gelige) led-verlichting erachter aan is heeft dat donkerblauw overigens meer weg van bruin en worden de witte vlakken geel. Als vormen zien we ovalen, diverse siervormen en - met enige fantasie - vissenstaarten.
J.G. Wattjes was in zijn standaardwerk De constructie en architectuur van winkelpuien (1926) bijzonder lovend over deze winkelpui:
"Deze pui geeft een voorbeeld van een zeer doelmatig systeem voor het samenstellen van winkelpuien, waarbij voor de omlijsting van het puikozijn een bekleeding van geroest ijzer wordt toegepast, dat in de was geboend wordt. Bij de [...] pui is deze bekleeding aangebracht als een ommanteling van een bestaande pui [...]. De hooge vlakke puibalkbekleeding, ingesloten tusschen de beide lichtreclames, geeft een zekere rust aan deze pui en biedt tevens gelegenheid voor het aanbrengen van een opschrift".
Recente ontwikkelingenDavid Mulder meldt in Binnenstad 261 (november/december 2013): “Anders dan andere winkelpuien had dit exemplaar de tand des tijds redelijk goed doorstaan. Weliswaar waren de gebrandschilderde glas-in-loodramen in de bovenlichten en de historische lichtbakken verdwenen, maar de ijzeren puibekleding was nog volledig aanwezig. Aanvankelijk was het de bedoeling de in 1923 aan het oog onttrokken hardstenen pui uit 1886 te herstellen, maar deze bleek na ontmanteling van de nieuwere pui zo zwaar beschadigd te zijn, dat herstel van de jongere situatie – ook uit kostenoverwegingen – meer voor de hand lag. Slechts de puibalkbekleding is gereconstrueerd, evenals de verdwenen glas-in-loodramen en lichtbakken.
Heden ten dage zit er een filiaal van Tours & Tickets. Van binnenuit zijn de gebrandschilderde ramen overigens niet te zien (het is afgesloten), maar gelukkig branden - soms ook overdag - de lampen erachter, zodat de kleuren het best tot hun recht komen.
Heden ten dage zit er een filiaal van Tours & Tickets. Van binnenuit zijn de gebrandschilderde ramen overigens niet te zien (het is afgesloten), maar gelukkig branden - soms ook overdag - de lampen erachter, zodat de kleuren het best tot hun recht komen.
Bronnen
Bouwarchief Gemeente Amsterdam.
Links
Ingezonden door Marcel Westhoff
Professionele of persoonlijke bandIk zag de gebrandschilderde ramen en vond het er verdacht nieuw uitzien. Met andere woorden: ik dacht even met namaak te maken te hebben. Maar een blik op de geschiedenis maakte duidelijk dat we hier te maken hebben met een gave reconstructie.
Gerelateerde objecten