Details
Naam
Van Speijkstraat 119-161, Amsterdam
Aantal afbeeldingen: 22
IntroductiePrachtig blok met schitterende winkelpuien. Plus vensters waar architect Zietsma patent op lijkt te hebben.
AdresVan Speijkstraat 119-161
Postcode(s)1057 GW
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Jouke Zietsma (Architect)
Datum1922 - 1923
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
Opdrachtgever N. Felix
Huidige eigenaarMeerdere particuliere eigenaren
Oorspronkelijke functieEtagewoningen / winkels
Huidige functieGemengde bestemming: woningen en kantoor- of werkruimtes
Type objectGeen beschermde status, Blok
AchtergrondIn opdracht van N. Felix, Ruysdaelkade 47, ontwierp architect Zietsma panden aan beide zijden van de Van Speijkstraat en aan de oneven zijde van de Chasséstraat. Zij lijken veel op elkaar maar worden op Wendingen in aparte bijdragen besproken omdat er aanzienlijke verschillen zijn.
De oneven zijde betreft meerdere percelen. De vergunningen voor de bouw werden verleend in 1922 en 1923. Van het begin af aan waren de meeste percelen bedoeld als "winkel met woning en drie afzonderlyke woningen ieder voor een gezin." Echter, 131-133 en 147-149 kregen geen winkelpui maar woonkamerramen en voordeuren. De nummers 135 en 137 kregen aanvankelijk ook een winkelpui, maar werden al in 1927 van winkelhuis met woning omgezet in woning. Vandaar ook dat de ramen van de begane grond van die nummers nog bovenlichten met glas in lood hebben. Het is afkomstig van de oorspronkelijke winkelpui. Het ontwerp van de omzetting was ook in handen van Zietsma.
De oneven zijde betreft meerdere percelen. De vergunningen voor de bouw werden verleend in 1922 en 1923. Van het begin af aan waren de meeste percelen bedoeld als "winkel met woning en drie afzonderlyke woningen ieder voor een gezin." Echter, 131-133 en 147-149 kregen geen winkelpui maar woonkamerramen en voordeuren. De nummers 135 en 137 kregen aanvankelijk ook een winkelpui, maar werden al in 1927 van winkelhuis met woning omgezet in woning. Vandaar ook dat de ramen van de begane grond van die nummers nog bovenlichten met glas in lood hebben. Het is afkomstig van de oorspronkelijke winkelpui. Het ontwerp van de omzetting was ook in handen van Zietsma.
BeschrijvingDit lange blok aan de oneven zijde van de Van Speijkstraat is meteen herkenbaar als Zietsma. De trappenhuisramen zijn op het eerste gezicht gelijk aan die van de Vrijheidslaan, maar zien er net iets anders uit. Zij hebben vaak nog de oorspronkelijke roedeverdeling. De plint is van paarse baksteen, de baksteen daarboven is geelbruin.
De gevel is strak met slechts wat golving aan het uiteinde en er zijn geen balkons, zoals die wel aan de even zijde van de straat door Zietsma zijn aangebracht.
Eén onderdeel springt met name in het oog. Het gaat om de (voormalige) winkels op de begane grond. De puien daarvan zijn betegeld met langwerpige zwarte tegeltjes (verticaal geplaatst), betimmerd met hout, verlevendigd met glas in lood en versierd met houten ornamenten die in een punt uitlopen. Dit geheel zorgt voor heel mooie Amsterdamse School-puien. De huidige oranjerode lak tegen een donkergroene achtergrond komt mogelijk overeen met de oorspronkelijke kleuren.
Zoals eerder aangegeven, zijn in het rijtje een paar nummers als woonhuis gebouwd. Andere winkels zijn niet lang na de oprichting tot woonhuis verbouwd.
De gevel is strak met slechts wat golving aan het uiteinde en er zijn geen balkons, zoals die wel aan de even zijde van de straat door Zietsma zijn aangebracht.
Eén onderdeel springt met name in het oog. Het gaat om de (voormalige) winkels op de begane grond. De puien daarvan zijn betegeld met langwerpige zwarte tegeltjes (verticaal geplaatst), betimmerd met hout, verlevendigd met glas in lood en versierd met houten ornamenten die in een punt uitlopen. Dit geheel zorgt voor heel mooie Amsterdamse School-puien. De huidige oranjerode lak tegen een donkergroene achtergrond komt mogelijk overeen met de oorspronkelijke kleuren.
Zoals eerder aangegeven, zijn in het rijtje een paar nummers als woonhuis gebouwd. Andere winkels zijn niet lang na de oprichting tot woonhuis verbouwd.
InterieurIn een aantal voormalige winkels (hier en daar nog als winkel of bedrijfsruimte in gebruik maar meestal omgebouwd tot woning) hebben bovenlichten met glas in lood in een waaierachtige voorstelling.
Recente ontwikkelingenDe gevel ziet er redelijk goed uit maar helaas is de eenheid ervan verstoord door verschillen in schoonmaak en onderhoud. De dakrand is hier en daar opnieuw gemetseld, waardoor kleurverschil is ontstaan. Ook de winkelpuien zijn verschillend aangepakt, met verschillende kleuren lak. Soms bont, soms grotendeels wit.
Bronnen
G. Bolhuis, Atlas Gordel ’20-‘40 (Amsterdam 2004).
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandDe kleurrijke puien waren mij al vaker opgevallen en behoren wat mij betreft tot de fraaiste van de Amsterdamse School.
Gerelateerde objecten