Details
Naam
Veterinair Anatomisch Instituut, Utrecht - exterieur
Aantal afbeeldingen: 26
IntroductieDe bijdrage over dit bijzondere gebouw van Joseph Crouwel werd op de dag van de lancering van Wendingen geschreven door Arjan den Boer. Na de prachtige restauratie in 2017-2018 werd het artikel geüpdate en aangevuld.
AdresBekkerstraat 141
Postcode(s)3572 SG
PlaatsUtrecht
LandNederland
Vervaardiger Joop Crouwel (Architect)
Hendrik van den Eijnde (Kunstenaar)
Hendrik van den Eijnde (Kunstenaar)
Datum1918 - 1921
Huidige staatDeels of volledig gerestaureerd
OpdrachtgeverVeeartsenijkundige Hoogeschool
Oorspronkelijke functieHoger Onderwijsgebouw
Huidige functieBedrijfsverzamelgebouw
Type objectGemeentelijk monument, Gebouw
AchtergrondSinds 1820 werden aan de Rijks Veeartsenijschool in Utrecht dierenartsen opgeleid. Hiervoor werd een gebouwencomplex aan de Biltstraat ter beschikking gesteld. Langs de Biltsche Grift ontstond begin 20e eeuw een honderden meters lang lint van onderwijsgebouwen en stallen, het Veeartsenijterrein.
Rond 1920, toen de Rijksgebouwendienst onder invloed stond van de Amsterdamse School, bouwde Joseph Crouwel de laatste twee panden van het bebouwingslint: het Veterinair Anatomisch Instituut en de Kliniek voor Kleine Huisdieren. In 1925 werd de Veeartsenijschool de faculteit Diergeneeskunde van de Utrechtse universiteit, die in 1988 naar De Uithof verhuisde.
Rond 1920, toen de Rijksgebouwendienst onder invloed stond van de Amsterdamse School, bouwde Joseph Crouwel de laatste twee panden van het bebouwingslint: het Veterinair Anatomisch Instituut en de Kliniek voor Kleine Huisdieren. In 1925 werd de Veeartsenijschool de faculteit Diergeneeskunde van de Utrechtse universiteit, die in 1988 naar De Uithof verhuisde.
BeschrijvingHet gebouw is uitgevoerd in gewapend beton en expressief bekleed met baksteen. Het heeft een rechthoekige plattegrond met in het midden een centrale hal met gewelfd glazen dak en aan de achterzijde een grote halfronde uitbouw. In de grote hal stonden dierskeletten tentoongesteld en de halfronde uitbouw diende als atomisch theater voor colleges veterinaire anatomie. De monumentale ingangspartij kent twee halfronde bakstenen traptorens. Zowel het exterieur als het interieur zijn gedecoreerd met beestenkoppen door Hendrik van den Eijnde. In de nok van het gebouw ter hoogte van de ingang hangt een gevelbeeld met de wapenspreuk 'Je Maintiendrai'. Soortgelijke gevelbeelden heeft Van den Eijnde ook gemaakt voor andere Crouwel-ontwerpen, namelijk het hoofdpostkantoor van Haarlem en de Kliniek voor Kleine Huisdieren.
InterieurHet interieur kent onder meer in tufsteen gebeeldhouwde dierkoppen, smeedijzeren decoraties en abstracte glas-in-loodramen in de trappenhuizen. De centrale hal heeft een koepeldak van wit glas in lood met enkele kleine kleuraccenten. Het heeft geen bakstenen ribben en lijkt daardoor een ononderbroken oppervlakte te vormen. De hoge snijzaal op het noorden was zo ontworpen dat licht en temperatuur optimaal waren voor het werken met kadavers.
Recente ontwikkelingenNadat het gebouw in gebruik was geweest als kantoor en opslag en als kinderdagverblijf is in 2017 algehele restauratie gestart. In nauw overleg met opdrachtgever AST Farma heeft Marcel Martensen architecten een plan ontwikkeld waardoor het Anatomiegebouw in ere wordt hersteld. Een groot deel van het gebouw kreeg haar oorspronkelijke functie terug door middel van kleinschalige (na)scholing voor dierenartsen. De centrale hal functioneert weer als kloppend hart en de oude collegezaal zal met moderne middelen in oude glorie herleven. Elementen die nog aan de historische functie herinneren werden gerestaureerd en kregen een prominente plaats in het gebouw.
Tien appartementen werden gerealiseerd in delen van het gebouw die zich daar goed voor lenen zonder het gebouw noemenswaardig te belasten.
Het pand ligt in het rijksbeschermd stadsgezicht Utrecht-Oost. Het is in 2017 aangewezen als gemeentelijk monument.
Tien appartementen werden gerealiseerd in delen van het gebouw die zich daar goed voor lenen zonder het gebouw noemenswaardig te belasten.
Het pand ligt in het rijksbeschermd stadsgezicht Utrecht-Oost. Het is in 2017 aangewezen als gemeentelijk monument.
Bronnen
Monumenten in Nederland: Utrecht (Zeist 1996).
Links
Ingezonden door Arjan den Boer
Professionele of persoonlijke bandArjan den Boer: Het gebouw vertoont overeenkomsten met het bekende Hoofdpostkantoor aan de Neude, ook van Crouwel, dat momenteel wordt verbouwd tot bibliotheek. Ik kom regelmatig langs het Veterinair Anatomisch Instituut als ik ga hardlopen of met de kano over de Biltse Grift vaar. Met name vanaf het water is de halfronde uitbouw zeer markant.
In juli 2018 bijgewerkt door Gert-Jan Lobbes in verband met de restauratie en de herbestemming van het pand.
In juli 2018 bijgewerkt door Gert-Jan Lobbes in verband met de restauratie en de herbestemming van het pand.
Gerelateerde objecten