Details
Naam
ULO (vm), Cornelis Krusemanstraat Amsterdam
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
Aantal afbeeldingen: 49
IntroductieDeze school verdient in het kader van de herontdekking van Ad Grimmon ('architect intérieur' bij PW) beslist aandacht.
AdresCornelis Krusemanstraat 10, 1075 NL
Postcode(s)1075 NB
PlaatsAmsterdam
LandNederland
VervaardigerPublieke Werken (Architect)
Ad Grimmon (Kunstenaar)
Ad Grimmon (Kunstenaar)
Datum1920 - 1921
Huidige staatDeels of volledig gerestaureerd
OpdrachtgeverGemeente Amsterdam
Huidige eigenaarGemeente overig
Oorspronkelijke functieMiddelbare School
Huidige functieLagere School
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer505380
AchtergrondDit schoolgebouw, opgetrokken uit gele baksteen op een donkerkleurige gemetselde plint, staat op de hoek van de Cornelis Krusemanstraat en de Okeghemstraat. Het werd ontworpen als een gebouw voor ULO (Uitgebreid Lager Onderwijs) door de toenmalige gemeentelijke dienst Publieke Werken in opdracht van de directeur J.P. van Es.
Het gebouw is een rijksmonument vanwege de "karakteristieke expressionistische detaillering gecombineerd met grote vensterpartijen en functionele plattegrond, als zodanig van algemeen belang wegens de architectuurhistorische waarde."
Het gebouw is een rijksmonument vanwege de "karakteristieke expressionistische detaillering gecombineerd met grote vensterpartijen en functionele plattegrond, als zodanig van algemeen belang wegens de architectuurhistorische waarde."
BeschrijvingAan de Okeghemstraat en de Cornelis Krusemanstraat liggen de niet zo heel opzienbarende rechte gevels met rechte gevelbeëindiging onder een plat dak. Hier bevinden zich de grote ramen van lokalen. Links van het pand heeft Piet Kramer zijn Huize Windroos, ook wel genoemd het "Zwarte Huis" gebouwd.
De oplossing die voor de hoek en de ingangspartij is gekozen is geheel in de traditie van de Amsterdamse School. We zien in- en uitspringende muurdelen, het gebruik van hardstenen elementen, decoratief metselwerk, evenals terracotta en smeedijzeren versieringen. Wat het laatste betreft zien we bijvoorbeeld de datum 1921 sierlijk aan de gevel aangebracht. De ingangspartij aan de Cornelis Krusemanstraat ligt ten opzichte van de rest van de gevel aan deze straat ongeveer een meter teruggerooid. Beganegronds bevindt zich de ingang waar de oorspronkelijk in Amsterdamse School-stijl gedetailleerde deur inmiddels vervangen is door een ronde tweedelige deur met daarboven een hardstenen omlijsting. Ter linkerzijde een donkerkleurige, hardstenen sokkel. Op de tweede verdieping bevindt zich een halfrond, gemetseld balkon.
De oplossing die voor de hoek en de ingangspartij is gekozen is geheel in de traditie van de Amsterdamse School. We zien in- en uitspringende muurdelen, het gebruik van hardstenen elementen, decoratief metselwerk, evenals terracotta en smeedijzeren versieringen. Wat het laatste betreft zien we bijvoorbeeld de datum 1921 sierlijk aan de gevel aangebracht. De ingangspartij aan de Cornelis Krusemanstraat ligt ten opzichte van de rest van de gevel aan deze straat ongeveer een meter teruggerooid. Beganegronds bevindt zich de ingang waar de oorspronkelijk in Amsterdamse School-stijl gedetailleerde deur inmiddels vervangen is door een ronde tweedelige deur met daarboven een hardstenen omlijsting. Ter linkerzijde een donkerkleurige, hardstenen sokkel. Op de tweede verdieping bevindt zich een halfrond, gemetseld balkon.
InterieurHet schitterende trappenhuis is het enige overgebleven deel van het interieur uit de bouwtijd. Op oude foto's is te zien dat er verder in de hal ook wandtegels waren aangebracht, maar deze zijn nu verdwenen. Het interieur wordt toegeschreven aan Ad Grimmon. Het Genootschap Architectura et Amicitia uitte in 1923 kritiek op het beleid van Publieke Werken, dat nooit de namen van de architecten vermeldde bij afzonderlijke projecten van de dienst. In het themanummer van Wendingen over Publieke Werken van datzelfde jaar (waaruit foto's bij deze bijdrage zijn geplaatst) noemde Gratama de namen van alle betrokken architecten bij de afgebeelde projecten: Allard Hulshoff (hoofd van de afdeling), Nico Lansdorp, Ben Lubbers, Th. Luyken, Piet Marnette, Ed Messer en Arend Westerman, maar gaf daarbij niet aan wie welk gebouw had ontworpen. Wel schreef hij dat Ad Grimmon als ‘architect-intérieur’ van de gemeente verantwoordelijk was voor het interieurontwerp van alle in dit themanummer afgebeelde bouwwerken. Zoals vermeld is de onderhavige school één van de afgebeelde scholen.
Het trappenhuis bestaat uit natuurstenen trappen waarvan de wangen met okerkleurige hoogglans tegels zijn betegeld. Langs de wanden zijn als accent in regelmaat zwarte vierkante tegeltjes aangebracht. Halverwege de trap naar de eerste verdieping is de trappaal op het bordes met een zwarte abstracte figuur gedecoreerd. De trap en overlopen zijn omgeven door een hoge donkerrode smeedijzeren balustrade waarin van smeedijzer abstracte motieven zijn aangebracht die aan slangetjes doen denken. Op de eerste verdieping bevindt zich een vierkante opening in de muur naast een lokaal, die is versierd met een eender gekleurd maar anders vormgegeven hekwerkje. Op de tweede en bovenste verdieping is een halfrond bordes aangebracht. Hier was vroeger de toegang naar het dakterras, sinds 1948 is er de toegang naar twee extra lokalen. Verder zijn opvallend in het trappenhuis de hoge glas in lood ramen in overwegend grijspaarse, rode en groenen tinten. De voorstelling is in alle ramen gelijk. Het abstracte hoofdmotief lijkt bloemen met blaadjes.
Het trappenhuis bestaat uit natuurstenen trappen waarvan de wangen met okerkleurige hoogglans tegels zijn betegeld. Langs de wanden zijn als accent in regelmaat zwarte vierkante tegeltjes aangebracht. Halverwege de trap naar de eerste verdieping is de trappaal op het bordes met een zwarte abstracte figuur gedecoreerd. De trap en overlopen zijn omgeven door een hoge donkerrode smeedijzeren balustrade waarin van smeedijzer abstracte motieven zijn aangebracht die aan slangetjes doen denken. Op de eerste verdieping bevindt zich een vierkante opening in de muur naast een lokaal, die is versierd met een eender gekleurd maar anders vormgegeven hekwerkje. Op de tweede en bovenste verdieping is een halfrond bordes aangebracht. Hier was vroeger de toegang naar het dakterras, sinds 1948 is er de toegang naar twee extra lokalen. Verder zijn opvallend in het trappenhuis de hoge glas in lood ramen in overwegend grijspaarse, rode en groenen tinten. De voorstelling is in alle ramen gelijk. Het abstracte hoofdmotief lijkt bloemen met blaadjes.
Recente ontwikkelingenZoals vermeld zijn in 1948 onder leiding van de hoofdarchitect van Publieke Werken, H.J. Lansink, twee leslokalen geplaatst op het dakterras van de school. In 1984 heeft door de dienst Openbare Werken een inwendige verbouwing plaatsgevonden van een deel van het gebouw waarbij een kinderdagverblijf-ruimte werd gerealiseerd. Momenteel bevindt zich hier nog steeds een kinderdagverblijf, maar is er ook een school, De Kleine Nicolaas, gevestigd.
Bronnen
Wendingen nr 7, 1923.
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandDe school valt op door mooi smeedwerk aan de buitenkant. Het trappenhuis is gewoonweg schitterend en verdient in het kader van de herontdekking van Ad Grimmon beslist aandacht.
Gerelateerde objecten