Badhuis Diamantbuurt (v.m.), Amsterdam

Sidebar content	Main content
	Details Naam Badhuis Diamantbuurt (v.m.), Amsterdam Aantal afbeeldingen: 37 Introductie"Het nieuwe gemeentelijke badhuis in de Diamantstraat zal Zaterdagmiddag 16 October worden geopend. [...] De buurtbewoners zijn over het nieuwe badhuis zeer verheugd, en zij zullen zich op dien dag niet onbetuigd laten. Er zal muziek worden gemaakt." (bron: Telegraaf 7-10-1926) AdresDiamantstraat 134 Postcode(s)1074 GG PlaatsAmsterdam LandNederland Vervaardiger Arend Jan Westerman (Architect)‎ Datum1925 - 1926 Huidige staatGerealiseerd OpdrachtgeverGemeente Amsterdam Huidige eigenaarGemeente Amsterdam Oorspronkelijke functieBadhuis Huidige functieAtelier / Werkplaats Type objectRijksmonument, Gebouw Monumentnummer527842 AchtergrondRond 1900 namen de meeste Amsterdammers hun wekelijkse wasbeurt in een teil in de keuken. Het water werd opgewarmd op een petroleumstel. In 1891 opende de gemeente twee badhuizen voor schoolkinderen die daar klassikaal heengingen. Vanaf 1911 ging de gemeente zich actief bemoeien met de 'waterbeschaving' van alle Amsterdammers. In de nieuw gebouwde buurten en in het oude centrum kwamen volksbadhuizen. Lang niet alle Amsterdammers waren doordrongen van de noodzaak van waterbeschaving, dus er werd intensief propaganda gevoerd. In de Bouwverordening van 1933 werd in nieuwbouw de aanleg van een badcel verplicht gesteld, maar in 1951 had nog slechts een kwart van de Amsterdamse woningen een badruimte. Vanaf de jaren '70 verloren de gemeentelijke badhuizen steeds meer hun functie. Alleen het laatst geopende badhuis, op de Da Costakade, functioneert nu nog. De overige badhuizen, vaak met zeer karakteristieke architectuur, werden gesloopt of omgebouwd tot theater, café, hamman, hindoetempel, repetitieruimte of brouwerij. Het badhuis aan de Diamantstraat/Smaragdplein is als derde gebouwd in de reeks van cirkelvormige gemeentelijke badhuizen in Amsterdam. Het ontwerp is van Arend Jan Westerman. Deze architect werkte van 1914 tot 1921 bij de Dienst der Publieke Werken van de gemeente Amsterdam. Alleen het eerste badhuis kwam tijdens zijn aanstellingsperiode tot stand. De twee latere badhuizen, inclusief deze in de Diamantbuurt, worden daarom ook wel aan een andere architect toegeschreven. BeschrijvingHet linkerdeel van het badhuis was in oorsprong bestemd voor de mannen; het rechterdeel voor de vrouwen, elk in oorsprong met acht stortbaden en twee kuipbaden. Op een nagenoeg cirkelvormige plattegrond, deels in baksteen en hout opgetrokken en geheel vrij gelegen badhuis met een aan de oostzijde uitgebouwde ingangspartij met twee gekoppelde portieken waarin recente toegangsdeuren. Ingangspartij toegankelijk via een gemetselde stoep. Onder een vensterpartij bevindt zich een gedenksteen met tekst "Deze steen is bij de opening v/h badhuis aangebracht door de bewoners van de woningstichting 'De Dageraad', Algemeene Woningbouwvereniging en de woningbouwvereniging 'Eigen Haard'". De badcelruimten in de lage buitenste ring zijn voorzien van paarsgewijs geplaatste kleine negenruits vensters. De gemetselde rondlopende gevel heeft nog delen van de in oorsprong over de gehele lengte van de gevel meegaande geschulpte keramische beëindiging. De iets hoger opgetrokken en naar binnen geplaatste tweede ring boven de gang is rondom voorzien van in drieën onderverdeelde vensters. De octogonale binnenring met in vieren verdeelde vensters is voorzien van een geknikt, achtzijdig tentdak met leien en vier segmentvormige dakvensters met waaiervormige roedenverdeling. Op de nok een gemetselde achtkantige lage schoorsteen, aan de bovenzijde voorzien van een muizetandband. Aan de zuidwestzijde van het badhuis bevindt zich een laadluik. InterieurNadat het gebouw in de jaren 80 zijn functie als badhuis heeft verloren, heeft het grotendeels leeg gestaan en was het inmiddels aardig aan het verpauperen. Eind 2015 is de gemeente begonnen met een grondige opknapbeurt in het gebouw. De baden, douches etc. waren al veel eerder verwijderd, maar de oorspronkelijke muren en tegels zijn nog wel aanwezig en zullen dat, voor zover mij bekend, na de opknapbeurt ook blijven. Recente ontwikkelingenOmdat het badhuis openbaar toegankelijk was, werd het een belangrijke ontmoetingsplek voor de buurt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbood de Duitse bezetter het gebruik door de joodse buurtbewoners. Het badhuis behield tot ver na de oorlog zijn functie. Pas in de jaren tachtig, toen de woningen in de Diamantbuurt eindelijk een douche kregen, werd het badhuis gesloten. Het is lange tijd onduidelijk geweest wat het gebouw voor nieuwe functie zou krijgen. Volgens een huurder die ik sprak heeft de gemeente nu definitief besloten om het gebouw verdeeld in kleine ruimtes te verhuren aan muzikanten, kunstenaars of als kleine kantoorruimten. Links http://rijksmonumenten.nl/monument/527842/badhuis/amsterdam/ https://www.iamsterdam.com/nl/amsterdam-qr/de-pijp/badhuis-diamantbuurt http://am.adlibhosting.com/amonline/details/collect/39122 Ingezonden door Annemarieke Verheij Professionele of persoonlijke bandDe vorm van het badhuis maakt het een opvallend gebouw in zijn omgeving. Ook het fenomeen badhuis intrigeert me; het is haast niet voor te stellen dat het nog maar een paar decennia geleden is dat de laatste badhuizen nog in gebruik waren. Toen ik in oktober 2015 tijdens een wandeling langs het gebouw kwam, stond de deur open en was een huurder net wat spullen aan het verhuizen. Hij nodigde me uit even binnen te kijken. Hij waarschuwde voor het vele stof als gevolg van het recentelijk breken van muren. Maar natuurlijk heb ik die kans gegrepen en heb even rond gekeken in het pand. Gerelateerde objecten

Naam

Badhuis Diamantbuurt (v.m.), Amsterdam

Aantal afbeeldingen: 37

Introductie"Het nieuwe gemeentelijke badhuis in de Diamantstraat zal Zaterdagmiddag 16 October worden geopend. [...] De buurtbewoners zijn over het nieuwe badhuis zeer verheugd, en zij zullen zich op dien dag niet onbetuigd laten. Er zal muziek worden gemaakt." (bron: Telegraaf 7-10-1926)

AdresDiamantstraat 134

Postcode(s)1074 GG

PlaatsAmsterdam

LandNederland

Vervaardiger Arend Jan Westerman (Architect)‎

Datum1925 - 1926

Huidige staatGerealiseerd

OpdrachtgeverGemeente Amsterdam

Huidige eigenaarGemeente Amsterdam

Oorspronkelijke functieBadhuis

Huidige functieAtelier / Werkplaats

Type objectRijksmonument, Gebouw

Monumentnummer527842

AchtergrondRond 1900 namen de meeste Amsterdammers hun wekelijkse wasbeurt in een teil in de keuken. Het water werd opgewarmd op een petroleumstel. In 1891 opende de gemeente twee badhuizen voor schoolkinderen die daar klassikaal heengingen. Vanaf 1911 ging de gemeente zich actief bemoeien met de 'waterbeschaving' van alle Amsterdammers. In de nieuw gebouwde buurten en in het oude centrum kwamen volksbadhuizen. Lang niet alle Amsterdammers waren doordrongen van de noodzaak van waterbeschaving, dus er werd intensief propaganda gevoerd. In de Bouwverordening van 1933 werd in nieuwbouw de aanleg van een badcel verplicht gesteld, maar in 1951 had nog slechts een kwart van de Amsterdamse woningen een badruimte.

Vanaf de jaren '70 verloren de gemeentelijke badhuizen steeds meer hun functie. Alleen het laatst geopende badhuis, op de Da Costakade, functioneert nu nog. De overige badhuizen, vaak met zeer karakteristieke architectuur, werden gesloopt of omgebouwd tot theater, café, hamman, hindoetempel, repetitieruimte of brouwerij.
Het badhuis aan de Diamantstraat/Smaragdplein is als derde gebouwd in de reeks van cirkelvormige gemeentelijke badhuizen in Amsterdam. Het ontwerp is van Arend Jan Westerman. Deze architect werkte van 1914 tot 1921 bij de Dienst der Publieke Werken van de gemeente Amsterdam. Alleen het eerste badhuis kwam tijdens zijn aanstellingsperiode tot stand. De twee latere badhuizen, inclusief deze in de Diamantbuurt, worden daarom ook wel aan een andere architect toegeschreven.

BeschrijvingHet linkerdeel van het badhuis was in oorsprong bestemd voor de mannen; het rechterdeel voor de vrouwen, elk in oorsprong met acht stortbaden en twee kuipbaden.

Op een nagenoeg cirkelvormige plattegrond, deels in baksteen en hout opgetrokken en geheel vrij gelegen badhuis met een aan de oostzijde uitgebouwde ingangspartij met twee gekoppelde portieken waarin recente toegangsdeuren. Ingangspartij toegankelijk via een gemetselde stoep. Onder een vensterpartij bevindt zich een gedenksteen met tekst "Deze steen is bij de opening v/h badhuis aangebracht door de bewoners van de woningstichting 'De Dageraad', Algemeene Woningbouwvereniging en de woningbouwvereniging 'Eigen Haard'". De badcelruimten in de lage buitenste ring zijn voorzien van paarsgewijs geplaatste kleine negenruits vensters.

De gemetselde rondlopende gevel heeft nog delen van de in oorsprong over de gehele lengte van de gevel meegaande geschulpte keramische beëindiging. De iets hoger opgetrokken en naar binnen geplaatste tweede ring boven de gang is rondom voorzien van in drieën onderverdeelde vensters. De octogonale binnenring met in vieren verdeelde vensters is voorzien van een geknikt, achtzijdig tentdak met leien en vier segmentvormige dakvensters met waaiervormige roedenverdeling. Op de nok een gemetselde achtkantige lage schoorsteen, aan de bovenzijde voorzien van een muizetandband. Aan de zuidwestzijde van het badhuis bevindt zich een laadluik.

InterieurNadat het gebouw in de jaren 80 zijn functie als badhuis heeft verloren, heeft het grotendeels leeg gestaan en was het inmiddels aardig aan het verpauperen. Eind 2015 is de gemeente begonnen met een grondige opknapbeurt in het gebouw. De baden, douches etc. waren al veel eerder verwijderd, maar de oorspronkelijke muren en tegels zijn nog wel aanwezig en zullen dat, voor zover mij bekend, na de opknapbeurt ook blijven.

Recente ontwikkelingenOmdat het badhuis openbaar toegankelijk was, werd het een belangrijke ontmoetingsplek voor de buurt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbood de Duitse bezetter het gebruik door de joodse buurtbewoners. Het badhuis behield tot ver na de oorlog zijn functie. Pas in de jaren tachtig, toen de woningen in de Diamantbuurt eindelijk een douche kregen, werd het badhuis gesloten.
Het is lange tijd onduidelijk geweest wat het gebouw voor nieuwe functie zou krijgen.
Volgens een huurder die ik sprak heeft de gemeente nu definitief besloten om het gebouw verdeeld in kleine ruimtes te verhuren aan muzikanten, kunstenaars of als kleine kantoorruimten.

Links

http://rijksmonumenten.nl/monument/527842/badhuis/amsterdam/

https://www.iamsterdam.com/nl/amsterdam-qr/de-pijp/badhuis-diamantbuurt

http://am.adlibhosting.com/amonline/details/collect/39122

Ingezonden door Annemarieke Verheij

Professionele of persoonlijke bandDe vorm van het badhuis maakt het een opvallend gebouw in zijn omgeving. Ook het fenomeen badhuis intrigeert me; het is haast niet voor te stellen dat het nog maar een paar decennia geleden is dat de laatste badhuizen nog in gebruik waren.

Toen ik in oktober 2015 tijdens een wandeling langs het gebouw kwam, stond de deur open en was een huurder net wat spullen aan het verhuizen. Hij nodigde me uit even binnen te kijken. Hij waarschuwde voor het vele stof als gevolg van het recentelijk breken van muren. Maar natuurlijk heb ik die kans gegrepen en heb even rond gekeken in het pand.

Gerelateerde objecten

Details

Badhuis Diamantbuurt (v.m.), Amsterdam