Wendingen - Amsterdamse School Platform

Sidebar content	Main content
	Details Naam Kantoor Gemeentetram (v.m.), Amsterdam - exterieur Aantal afbeeldingen: 38 IntroductieGebouwd voor de Gemeentetram op een prachtige plek: de kop van de Overtoom. AdresStadhouderskade 1 Postcode(s)1054 ES PlaatsAmsterdam LandNederland Vervaardiger Pieter Marnette (Architect)‎ Hildo Krop (Kunstenaar)‎ Ad Grimmon (Kunstenaar)‎ Datum1921 - 1923 Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd OpdrachtgeverPublieke Werken Huidige eigenaarParticuliere eigenaar Oorspronkelijke functieKantoorgebouw Huidige functieKantoorgebouw Type objectRijksmonument, Gebouw Monumentnummer491994 AchtergrondVóór 1900 werd het openbaar vervoer in Amsterdam verzorgd door verschillende particuliere bedrijven. De gemeente Amsterdam nam deze bedrijven in 1899 over en voegde ze samen tot Gemeentetram. Tussen 1910 en 1930 groeide Amsterdam in rap tempo, en breidde ook het tramnetwerk zich snel uit. Dat rechtvaardigde de bouw van een groot hoofdkantoor op een prominente locatie: de kop van de Overtoom, de oudste uitvalsroute van de stad. In 1923 verhuisde het bedrijf van het te klein geworden kantoor aan de Stadhouderskade 2 naar dit fonkelnieuwe gebouw. Architect Marnette werkte van 1908 tot 1948 bij de Dienst Publieke Werken, afdeling gebouwen. Hij ontwierp in die periode een reeks voorzieningen en openbare gebouwen, zoals dit hoofdkantoor van de Gemeentetram en het nabijgelegen Bureau Verkeerswezen (1924). Marnette kreeg hulp van de kunstenaars Hildo Krop (beeldhouwwerken buiten) en Ad Grimmon (trappenhuizen). BeschrijvingHet gebouw is ontworpen in de 'vlakke' richting binnen de Amsterdamse School. Deze wat strakkere richting onderscheidt zich van de 'plastische' richting, die veel meer gebruik maakt van ronde vormen. Marnettes hand is te herkennen in de strakke symmetrie van het gebouw en de ronde vormen in de flanken. De Amsterdamse School-stijl laat zich onder meer zien in de gedecoreerde voordeur met lantaarns aan weerszijden, de centrale vlaggenmast en de hoge verticale 'muurdammen' tussen de ramen. Boven de voordeur waren oorspronkelijk de letters GEMEENTETRAM uitgehouwen, zo is te zien op historische foto's. De letters lijken verdwenen van de gevel. Door de C-vormige plattegrond is een plein gecreëerd, waarmee Marnette de openbare ruimte meenam in zijn ontwerp – ook een belangrijk kenmerk van de Amsterdamse School. Hetzelfde geldt voor de ladderramen in de hoekpaviljoens, en voor het spelen met venstervormen: zie de trapeziumvormige vensters op de derde verdieping. In het eveneens monumentale bijgebouwtje aan de linkerzijde van het hoofdgebouw waren de utilitaire ruimtes gevestigd. Aan de straatzijde staat de voormalige portiersloge met houten geprofileerde gootlijst. Aan de waterzijde bevonden zich een toiletgebouwtje, een fietsenstalling, een transformatorhuisje en een urinoir. Het beeldhouwwerk is van Hildo Krop; hij beeldde twee thema's uit, te weten 'mens en vervoer' en 'mens en elektriciteit'. InterieurAan het deels bewaarde interieur is op Wendingen een aparte bijdrage gewijd. Recente ontwikkelingenDe Gemeentetram en later het Gemeentevervoerbedrijf zaten tot in de jaren 80 in het pand. In 1985 nam de Stadsreiniging het over als hoofdkantoor. Vervolgens was het tot 2011 in gebruik bij een vastgoedbedrijf. Sinds 2012 huisde hier Tommy Hilfiger. In 2016 werden reclamebureau Havas huurder van het pand. Sinds november 2021 is het pand in gebruik als tweede hoofdkantoor van Miro, een Amerikaans online whiteboard platform dat is ontworpen voor verspreid werkende teams om effectief te kunnen samenwerken. Het platform stelt teams onder meer in staat om workshops en vergaderingen te leiden, producten te ontwerpen en te brainstormen over ideeën. Bronnen Maristella Casciato, De Amsterdamse School (Uitgeverij 010, 2003), pag. 84. Pim van Schaik, Publieke Werken, Hoeksteen van de Amsterdamse School 1915-1935 (Stokerkade, 2018). Ingezonden door Annemarieke Verheij Professionele of persoonlijke bandToen ik in de jaren ‘80 op het postkantoor werkte, begonnen we net met de verkoop van producten voor het GVB. Het moet daarvoor geweest zijn dat je voor een abonnement naar het hoofdkantoor van het GVB moest, die in die jaren in dit pand was gevestigd. Het statige pand maakte toen al indruk op me. Gerelateerde objecten

Naam

Kantoor Gemeentetram (v.m.), Amsterdam - exterieur

Aantal afbeeldingen: 38

IntroductieGebouwd voor de Gemeentetram op een prachtige plek: de kop van de Overtoom.

AdresStadhouderskade 1

Postcode(s)1054 ES

PlaatsAmsterdam

LandNederland

Vervaardiger Pieter Marnette (Architect)‎
Hildo Krop (Kunstenaar)‎
Ad Grimmon (Kunstenaar)‎

Datum1921 - 1923

Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd

OpdrachtgeverPublieke Werken

Huidige eigenaarParticuliere eigenaar

Oorspronkelijke functieKantoorgebouw

Huidige functieKantoorgebouw

Type objectRijksmonument, Gebouw

Monumentnummer491994

AchtergrondVóór 1900 werd het openbaar vervoer in Amsterdam verzorgd door verschillende particuliere bedrijven. De gemeente Amsterdam nam deze bedrijven in 1899 over en voegde ze samen tot Gemeentetram.

Tussen 1910 en 1930 groeide Amsterdam in rap tempo, en breidde ook het tramnetwerk zich snel uit. Dat rechtvaardigde de bouw van een groot hoofdkantoor op een prominente locatie: de kop van de Overtoom, de oudste uitvalsroute van de stad. In 1923 verhuisde het bedrijf van het te klein geworden kantoor aan de Stadhouderskade 2 naar dit fonkelnieuwe gebouw.

Architect Marnette werkte van 1908 tot 1948 bij de Dienst Publieke Werken, afdeling gebouwen. Hij ontwierp in die periode een reeks voorzieningen en openbare gebouwen, zoals dit hoofdkantoor van de Gemeentetram en het nabijgelegen Bureau Verkeerswezen (1924). Marnette kreeg hulp van de kunstenaars Hildo Krop (beeldhouwwerken buiten) en Ad Grimmon (trappenhuizen).

BeschrijvingHet gebouw is ontworpen in de 'vlakke' richting binnen de Amsterdamse School. Deze wat strakkere richting onderscheidt zich van de 'plastische' richting, die veel meer gebruik maakt van ronde vormen.

Marnettes hand is te herkennen in de strakke symmetrie van het gebouw en de ronde vormen in de flanken. De Amsterdamse School-stijl laat zich onder meer zien in de gedecoreerde voordeur met lantaarns aan weerszijden, de centrale vlaggenmast en de hoge verticale 'muurdammen' tussen de ramen. Boven de voordeur waren oorspronkelijk de letters GEMEENTETRAM uitgehouwen, zo is te zien op historische foto's. De letters lijken verdwenen van de gevel.

Door de C-vormige plattegrond is een plein gecreëerd, waarmee Marnette de openbare ruimte meenam in zijn ontwerp – ook een belangrijk kenmerk van de Amsterdamse School. Hetzelfde geldt voor de ladderramen in de hoekpaviljoens, en voor het spelen met venstervormen: zie de trapeziumvormige vensters op de derde verdieping.

In het eveneens monumentale bijgebouwtje aan de linkerzijde van het hoofdgebouw waren de utilitaire ruimtes gevestigd. Aan de straatzijde staat de voormalige portiersloge met houten geprofileerde gootlijst. Aan de waterzijde bevonden zich een toiletgebouwtje, een fietsenstalling, een transformatorhuisje en een urinoir.
Het beeldhouwwerk is van Hildo Krop; hij beeldde twee thema's uit, te weten 'mens en vervoer' en 'mens en elektriciteit'.

InterieurAan het deels bewaarde interieur is op Wendingen een aparte bijdrage gewijd.

Recente ontwikkelingenDe Gemeentetram en later het Gemeentevervoerbedrijf zaten tot in de jaren 80 in het pand. In 1985 nam de Stadsreiniging het over als hoofdkantoor. Vervolgens was het tot 2011 in gebruik bij een vastgoedbedrijf. Sinds 2012 huisde hier Tommy Hilfiger. In 2016 werden reclamebureau Havas huurder van het pand.

Sinds november 2021 is het pand in gebruik als tweede hoofdkantoor van Miro, een Amerikaans online whiteboard platform dat is ontworpen voor verspreid werkende teams om effectief te kunnen samenwerken. Het platform stelt teams onder meer in staat om workshops en vergaderingen te leiden, producten te ontwerpen en te brainstormen over ideeën.

Bronnen

Maristella Casciato, De Amsterdamse School (Uitgeverij 010, 2003), pag. 84.

Pim van Schaik, Publieke Werken, Hoeksteen van de Amsterdamse School 1915-1935 (Stokerkade, 2018).

Ingezonden door Annemarieke Verheij

Professionele of persoonlijke bandToen ik in de jaren ‘80 op het postkantoor werkte, begonnen we net met de verkoop van producten voor het GVB. Het moet daarvoor geweest zijn dat je voor een abonnement naar het hoofdkantoor van het GVB moest, die in die jaren in dit pand was gevestigd. Het statige pand maakte toen al indruk op me.

Gerelateerde objecten

Details

Kantoor Gemeentetram (v.m.), Amsterdam - exterieur