Details
Naam
Bureau Verkeerswezen (vm), Overtoom
Aantal afbeeldingen: 12
IntroductieEens Het Verkeerswezen, nu een plaats waar je werkt aan je conditie.Tijden veranderen, maar een mooi gebouw blijft mooi.
AdresOvertoom 37-43
Postcode(s)1054 HB
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Pieter Marnette (Architect)
Ad Grimmon (Kunstenaar)
Ad Grimmon (Kunstenaar)
Datum1924
Huidige staatGerealiseerd
OpdrachtgeverGemeente Amsterdam
Oorspronkelijke functieKantoorgebouw
Huidige functieRecreatiegebouw overig
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer492082
AchtergrondIn het begin van de twintigste eeuw groeide het Amsterdamse verkeer snel. De politie had behoefte aan een locatie waar ze motorvoertuigen kon onderzoeken en grote vrachtwagens kon wegen. Daarom werd dit kantoor voor het Bureau Verkeerswezen aan de Overtoom gebouwd, met links grote dubbele deuren naar de inpandige garage. Vanaf 1932 werden vanuit dit gebouw ook de eerste stoplichten in de stad bediend.
De gemeente kreeg in de jaren twintig steeds meer invloed op het straatbeeld. Bij de Dienst Publieke Werken zaten goede architecten, die in heel Amsterdam openbare gebouwen ontwierpen in de stijl van de Amsterdamse School. De naam van architect Marnette is aan dit gebouw verbonden.
Het Bureau Verkeerswezen trok in 1941 weg naar de Elandsgracht 117/Marnixstraat, het nieuwe hoofdbureau van politie. Het werd vervangen door de Radio Auto- en Motordienst (RAMD), op de etages kwam de Kinderpolitie te werken. De RAMD vertrok in 1966 naar het gecombineerde politie- en PTT-kantoor aan de Lodewijk van Deysselstraat in Amsterdam Nieuw-West. Vervolgens had het een reeks andere gebruikers.
Het gebouw werd op 19 oktober 1995 opgenomen in het monumentenregister.
De gemeente kreeg in de jaren twintig steeds meer invloed op het straatbeeld. Bij de Dienst Publieke Werken zaten goede architecten, die in heel Amsterdam openbare gebouwen ontwierpen in de stijl van de Amsterdamse School. De naam van architect Marnette is aan dit gebouw verbonden.
Het Bureau Verkeerswezen trok in 1941 weg naar de Elandsgracht 117/Marnixstraat, het nieuwe hoofdbureau van politie. Het werd vervangen door de Radio Auto- en Motordienst (RAMD), op de etages kwam de Kinderpolitie te werken. De RAMD vertrok in 1966 naar het gecombineerde politie- en PTT-kantoor aan de Lodewijk van Deysselstraat in Amsterdam Nieuw-West. Vervolgens had het een reeks andere gebruikers.
Het gebouw werd op 19 oktober 1995 opgenomen in het monumentenregister.
BeschrijvingZoals alle architecten in deze stroming volgde Marnette zijn eigen stijl. Voor hem kenmerkend zijn de symmetrie van het gebouw en de gewelfde gevel met enkele typische Amsterdamse School-uitingen.
Boven de granieten plint van het gebouw is de gevel opgetrokken in baksteen. Bovenop het gebouw prijken aan weerszijden twee grote vlaggenmasten. Opvallend is de getande bovenrand met gepunte hoekaccenten. Centrale pijler op de begane grond is de loge voor de brigadier, prominent tussen de twee toegangen met rijkelijk bewerkte dubbele deuren. De kenmerkende ladderramen op de eerste en tweede verdieping volgen de uitzwenkende vleugels van het gebouw.
Rondingen zijn veelvuldig te vinden in de gevels van Amsterdamse School-architecten. Tot wanhoop van de metselaars die de moeilijke vormen in baksteen moesten bouwen, en de glaszetters die de gebogen vensters moesten voorzien van glas. De Amsterdamse School was een expressionistische stroming: vorm was belangrijker dan constructie. Daarom werd de constructie eerst gebouwd in beton, waarna de gevel ertegenaan werd gebouwd. Zo kon men alles met de gevel doen zonder de constructie aan te tasten.
Links van de poort bevond zich de weegbrug voor vrachtverkeer, rechts de garage voor politieauto’s en motorvoertuigen, met daarachter de werkplaats.
Boven de granieten plint van het gebouw is de gevel opgetrokken in baksteen. Bovenop het gebouw prijken aan weerszijden twee grote vlaggenmasten. Opvallend is de getande bovenrand met gepunte hoekaccenten. Centrale pijler op de begane grond is de loge voor de brigadier, prominent tussen de twee toegangen met rijkelijk bewerkte dubbele deuren. De kenmerkende ladderramen op de eerste en tweede verdieping volgen de uitzwenkende vleugels van het gebouw.
Rondingen zijn veelvuldig te vinden in de gevels van Amsterdamse School-architecten. Tot wanhoop van de metselaars die de moeilijke vormen in baksteen moesten bouwen, en de glaszetters die de gebogen vensters moesten voorzien van glas. De Amsterdamse School was een expressionistische stroming: vorm was belangrijker dan constructie. Daarom werd de constructie eerst gebouwd in beton, waarna de gevel ertegenaan werd gebouwd. Zo kon men alles met de gevel doen zonder de constructie aan te tasten.
Links van de poort bevond zich de weegbrug voor vrachtverkeer, rechts de garage voor politieauto’s en motorvoertuigen, met daarachter de werkplaats.
InterieurVan het oorspronkelijke interieur is niets meer over. Er zijn nog foto's bewaard. De kamers van de hoofd- en andere inspecteurs, en de loketten voor publiekszaken bevonden zich op de eerste verdieping; daarboven lag de werkruimte voor agenten: een schrijfkamer, een kleedkamer waar natte uniformen konden worden omgewisseld, een theorielokaal en archief. De inrichting van het bureau werd ontworpen door Ad Grimmon, ook werkzaam als architect bij Publieke Werken. Foto’s van Grimmons interieurontwerp tonen een tamelijk strak ontwerp van de kamers, met veel houtwerk, lambriseringen en ingebouwde kastwanden. Er is bijpassend meubilair te zien, waarvan aannemelijk is dat Grimmon hiervoor ook verantwoordelijk was.
Recente ontwikkelingenSinds een aantal jaar biedt het gebouw onderdak aan fitnesscentrum Basic Fit. De bovenetages zijn omgebouwd tot appartementen.
Ingezonden door Annemarieke Verheij
Professionele of persoonlijke bandHet pand valt op door de raampartijen en de prachtige deuren. Ik besloot het eens van dichtbij te gaan bekijken.
Gerelateerde objecten