Details
Naam
Kastanjelaan Oost 14, Lunteren
Aantal afbeeldingen: 10
IntroductieDe eigenaren van dit bijzondere huisje zijn bezig het zoveel mogelijk in oorspronkelijke staat terug te brengen. Hierbij worden kosten noch moeite gespaard.
AdresKastanjelaan Oost 14
Postcode(s)6741 DT
PlaatsLunteren
LandNederland
Vervaardiger J.W. Dinger (Architect)
Datum1930
Huidige staatDeels uitgebreid of vernieuwd (nieuwbouw)
Opdrachtgever A.J.A. von Wolzogen Kühr
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieLandhuis
Huidige functieLandhuis
Type objectGemeentelijk monument, Gebouw
MonumentnummerGM152
AchtergrondEen in 1930 door J .W .Dinger uit Naarden ontworpen landhuisje. Het huis heette bij oplevering 'Janneke'. De naam stond oorspronkelijk op het met hout beklede gedeelte van de uitbouw. In de uitbouw was de keuken ondergebracht.
Het huis werd ontworpen voor Julia von Wolzogen Kühr, geboren in Nederlands-Indië als dochter van C.A. (Dolf) von Wolzogen Kühr, assistent-resident op Madoera en Java (1850-1915) en W.F.P. (Petronella) Wijnmalen (1860-1947). De ouders waren vegetariër en lid van de Theosofische Vereeniging. De vader was bovendien vrijmetselaar. In 1902 kreeg hij toestemming om ook de naam van zijn grootmoeder van moederskant te voeren, om zijn familie te onderscheiden van andere Kührs in Nederlands-Indië; zo heette het gezin voortaan Von Wolzogen Kühr (Gouvernementsbesluit 24-3-1902). Moeder Petronella was actief in de Theosofische Vereeniging: ze deed veel schrijf- en vertaalwerk voor het Theosofisch Maandblad van Nederlandsch-Indië en bleef tot op hoge leeftijd actief betrokken bij de Theosophische Vereeniging. In 1904 verhuisde het gezin, met uitzondering van Julia, naar Rijswijk.
A.J.A. (Julia) von Wolzogen Kühr (1877-1967) gaf aanvankelijk les aan een meisjesschool in Soerabaja en later, tot 1930, aan de gemeentelijke HBS voor meisjes te Haarlem.
Julia had een zus, S.I. (Suzanna) von Wolzogen Kühr (1883-1953). Zij was letterkundige en historica. Op 8 juli 1914 promoveerde zij in Leiden op het proefschrift 'De Nederlandsche vrouw in de eerste helft der 18e eeuw'. Tegelijk met het dissertatie-exemplaar kwam een handelseditie op de markt, waaraan zij in 1920 een tweede deel toevoegde. Later werd zij lerares aan het Stedelijk Gymnasium in Den Haag.
Uit de burgerlijke stand van Den Haag blijkt dat Suzanna in 1928 met haar moeder naar Lunteren is verhuisd. Daar betrokken zij huis 'Suzette' gebouwd naar ontwerp van architect Dinger. Dit huis, nu Kastanjelaan 16, heette later 'Ginkgo' en gaat anno 2023 zonder naam door het leven. De dames Von Wolzogen Kühr kenden Dinger waarschijnlijk van de theosofische beweging, waarin ook Dinger actief was.
Huis 'Suzette' had een rechts een gigantische tuin. Toen dochter Julia zich bij moeder en zuster in Lunteren voegde, liet zij in de tuin een eigen huisje bouwen, het huidige huis op nummer 14.
Inmiddels staat tussen beide panden op nummer 14a een nieuw gebouwd huis met kenmerken van de jaren dertig architectuur.
Het huis werd ontworpen voor Julia von Wolzogen Kühr, geboren in Nederlands-Indië als dochter van C.A. (Dolf) von Wolzogen Kühr, assistent-resident op Madoera en Java (1850-1915) en W.F.P. (Petronella) Wijnmalen (1860-1947). De ouders waren vegetariër en lid van de Theosofische Vereeniging. De vader was bovendien vrijmetselaar. In 1902 kreeg hij toestemming om ook de naam van zijn grootmoeder van moederskant te voeren, om zijn familie te onderscheiden van andere Kührs in Nederlands-Indië; zo heette het gezin voortaan Von Wolzogen Kühr (Gouvernementsbesluit 24-3-1902). Moeder Petronella was actief in de Theosofische Vereeniging: ze deed veel schrijf- en vertaalwerk voor het Theosofisch Maandblad van Nederlandsch-Indië en bleef tot op hoge leeftijd actief betrokken bij de Theosophische Vereeniging. In 1904 verhuisde het gezin, met uitzondering van Julia, naar Rijswijk.
A.J.A. (Julia) von Wolzogen Kühr (1877-1967) gaf aanvankelijk les aan een meisjesschool in Soerabaja en later, tot 1930, aan de gemeentelijke HBS voor meisjes te Haarlem.
Julia had een zus, S.I. (Suzanna) von Wolzogen Kühr (1883-1953). Zij was letterkundige en historica. Op 8 juli 1914 promoveerde zij in Leiden op het proefschrift 'De Nederlandsche vrouw in de eerste helft der 18e eeuw'. Tegelijk met het dissertatie-exemplaar kwam een handelseditie op de markt, waaraan zij in 1920 een tweede deel toevoegde. Later werd zij lerares aan het Stedelijk Gymnasium in Den Haag.
Uit de burgerlijke stand van Den Haag blijkt dat Suzanna in 1928 met haar moeder naar Lunteren is verhuisd. Daar betrokken zij huis 'Suzette' gebouwd naar ontwerp van architect Dinger. Dit huis, nu Kastanjelaan 16, heette later 'Ginkgo' en gaat anno 2023 zonder naam door het leven. De dames Von Wolzogen Kühr kenden Dinger waarschijnlijk van de theosofische beweging, waarin ook Dinger actief was.
Huis 'Suzette' had een rechts een gigantische tuin. Toen dochter Julia zich bij moeder en zuster in Lunteren voegde, liet zij in de tuin een eigen huisje bouwen, het huidige huis op nummer 14.
Inmiddels staat tussen beide panden op nummer 14a een nieuw gebouwd huis met kenmerken van de jaren dertig architectuur.
BeschrijvingDe hal en trap bevatten ten tijde van de verkoop nog enkele authentieke elementen: wandtegels, vloertegels, een bewerkte houten trappaal.
InterieurHet in baksteen opgetrokken huis bestaat uit één bouwlaag onder een rijzig zadeldak. Het dak is gedekt met gesmoorde Hollandse pannen. Aan de linkerzijde is een kleine dakkapel met roedendraaivensters. De dakkapel aan de rechterzijde is vernieuwd. De uitbouw haaks op de rechter zijgevel was niet oorspronkelijk en is in 2023 verwijderd.
De voorgevel is volstrekt symmetrisch, wat waarschijnlijk te maken heeft met de theosofische achtergrond van opdrachtgever en architect. In het midden van de voorgevel staat een kleine uitbouw onder een zadeldak met dezelfde vorm als het huis. In de uitbouw was de keuken ondergebracht. De uitbouw heeft op ooghoogte een vensterstrook en centraal een karakteristiek raampje dat door een staand driehoekig raampje wordt bekroond. De topgevel van de uitbouw is bekleed met rabatdelen. Aan weerszijden van de uitbouw is een boogdeur met daarnaast een gemetselde bloembak. De deur links is geen voordeur, maar is louter voor de symmetrie geplaatst. De voordeur bevindt zich rechts. Karakteristiek voor de voorgevel is voorts het kleine boogvormige raampje op de verdieping.
In het midden van de achtergevel is een vijfzijdige uitbouw gemaakt. Daarin bevinden zich een tuindeur en draaivensters voorzien van roeden. Erboven is een balkon met een baksteen borstwering. Het balkon is bereikbaar via dubbele balkondeuren in een inpandig portiek onder een betonplaat.
De voorgevel is volstrekt symmetrisch, wat waarschijnlijk te maken heeft met de theosofische achtergrond van opdrachtgever en architect. In het midden van de voorgevel staat een kleine uitbouw onder een zadeldak met dezelfde vorm als het huis. In de uitbouw was de keuken ondergebracht. De uitbouw heeft op ooghoogte een vensterstrook en centraal een karakteristiek raampje dat door een staand driehoekig raampje wordt bekroond. De topgevel van de uitbouw is bekleed met rabatdelen. Aan weerszijden van de uitbouw is een boogdeur met daarnaast een gemetselde bloembak. De deur links is geen voordeur, maar is louter voor de symmetrie geplaatst. De voordeur bevindt zich rechts. Karakteristiek voor de voorgevel is voorts het kleine boogvormige raampje op de verdieping.
In het midden van de achtergevel is een vijfzijdige uitbouw gemaakt. Daarin bevinden zich een tuindeur en draaivensters voorzien van roeden. Erboven is een balkon met een baksteen borstwering. Het balkon is bereikbaar via dubbele balkondeuren in een inpandig portiek onder een betonplaat.
Recente ontwikkelingenDe huidige eigenaren zijn in 2022 gestart met grootscheepse restauratie, waarbij het oorspronkelijke ontwerp zowel buiten als binnen zo veel mogelijk in ere wordt hersteld. Dit betekent naast het herstel van kozijnen, deuren, kleuren en gevels de sloop van de - niet oorspronkelijke - aanbouw onder zadeldak tegen de rechter gevel. Deze aanbouw maakt plaats voor een modern ontwerp onder plat dak, met ondergrondse woonruimte. Het nieuwe gebouw staat los van de woning en wordt daarmee door een soort luchtsluis verbonden. Het huis wordt verder voorzien van de meest moderne voorzieningen teneinde het energieneutraal te maken, zoals een waterpomp.
De vorderingen van de bewoners zijn te volgen op Instagram onder 'landhuisje_janneke'.
De vorderingen van de bewoners zijn te volgen op Instagram onder 'landhuisje_janneke'.
Bronnen
A.L.J. Schuurs, Architect J.W. Dinger & Lunteren (Lunteren, 2004).
Dini Helmers en Els Kloek - 'Suzanna Ignatia von Wolzogen Kühr (1883-1953). Vrouwenhistorica avant la lettre' In: De Achttiende Eeuw, jaargang 1995, blz 177-192
Professionele of persoonlijke bandBijdrage aangemaakt door Richard Keijzer in 2014. Bijgewerkt in 2022 en 2023 door Gert-Jan Lobbes. Met dank aan de eigenaren voor het aanleveren van foto's en informatie.
Gerelateerde objecten