Details
Naam
Hoofdweg 234-302 e.o., Amsterdam
Aantal afbeeldingen: 15
IntroductieEigen Haard verwierf in de jaren 80 van de 20e eeuw een woonblok aan het Magalhaensplein en de Willem Schoutenstraat. Het is niet alleen maar een mooi blok van architect Gerrit Jan Rutgers, maar ook weer zo'n voorbeeld van intrigerende geschiedenis. In dit geval van Plan West in Amsterdam.
AdresHoofdweg 234-302, Magalhaensplein 17-27, Willem Schoutenstraat 20-22, Cabralstraat 43-53, Hudsonstraat 147-151
Postcode(s)1057VD, 1057VE, 1057VG
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Gerrit Jan Rutgers (Architect)
Datum1925 - 1927
Huidige staatGerealiseerd
OpdrachtgeverParticuliere opdrachtgever
Heere van der Schaar
Heere van der Schaar
Huidige eigenaarEigen Haard
Oorspronkelijke functieEtagewoningen / appartementen
Huidige functieEtagewoningen / appartementen
Type objectGeen beschermde status, Blok
AchtergrondIn 1909 liet de gemeente Sloten een uitbreidingsplan maken voor dit gebied. Het plan is in 1916 nog herzien. Op 1 januari 1921 werd de gemeente Sloten echter door annexatie bij Amsterdam gevoegd. Een commissie werkte het uitbreidingsplan in 1922 om tot een groter bebouwingsplan. De grond was eigendom van de particuliere ondernemer H. van der Schaar, die dit z.g. 6.000 woningenplan in z'n geheel bouwde. Plattegronden waren gemaakt door architectenbureau Gulden en Geldmaker. Voor de gevels vroeg men Amsterdamse School-architecten. In dit geval Gerrit Jan Rutgers. De gemeentelijk regie was groot: voor alle straten en pleinen waren er strakke silhouetplannen, die bepalend waren voor symmetrie en voor het karakter van de straat of het plein. Een keurslijf voor de architecten, die toch daarbinnen hun vindingrijkheid en vormentaal wisten te vinden.
BeschrijvingOpvallend aan dit woonblok zijn de ronde vormen. Zo is het gevelmetselwerk gebogen op de hoek van het blok. Op de tweede en derde verdieping springt de gevel terug en vormt zelfs drie rondingen. Verder worden de gevels gesierd door drie halfronde erkers. Twee erkers zijn slechts uitgebouwde kozijnen en zijn minder dan een verdieping hoog. Eén erker is een uitbouw over drie verdiepingen. Bovenop die erker bevindt zich een balkon met weer een halfrond afdakje erboven. In dat ronde metselwerk zijn kozijnen opgenomen die de ronding van de gevel volgen. Deze kozijnen hebben nog de oorspronkelijke indeling met een bijzondere roedeverdeling. Veel andere kozijnen zijn in het verleden vervangen door exemplaren met eenvoudigere indeling. Door gevelreiniging zijn er kleurverschillen ontstaan in de gevel. Het metselwerk is oorspronkelijk opgetrokken in één kleur baksteen. Het wordt hier en daar onderbroken door horizontale, wit geschilderde betonnen banden en pleisterwerk. Zowel in het metselwerk als in pleisterwerk en betonnen details is reliëf aangebracht. Architectonisch vormt dit blok een eenheid met de aangrenzende panden langs de Willem Schoutenstraat en vijf panden langs de Hoofdweg. Aan de overkant van de Hoofdweg staat een gespiegeld woonblok. In dat blok zijn meer oorspronkelijke kozijnen bewaard gebleven.
Recente ontwikkelingenDe woningen waren oorspronkelijk particulier eigendom. In de jaren ’80 zijn de woningen aangekocht door de gemeente, gerenoveerd en overgenomen door Eigen Haard. Nu is dit blok een verkoopcomplex. De huurders kunnen hun woning kopen als zij dat willen. Woningen die leeg komen te staan, worden te koop aangeboden. De instandhouding van het blok is daardoor een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Eigen Haard en een groeiend aantal eigenaar-bewoners.
Bronnen
Historisch Archief De Baarsjes.
Vladimir Stissi, Amsterdam, het mekka van de volkshuisvesting (010 Rotterdam, 2007).
Links
Ingezonden door Victor van der Hidde
Professionele of persoonlijke bandOp 4 maart 2014 was er een expert meeting over de Amsterdamse School als Unesco-werelderfgoed. Daarbij kwam ook het z.g. 6.000 woningenplan of Plan West ter sprake tussen Vladimir Stissi (auteur van Amsterdam, het mekka van de volkshuisvesting) en Jan van der Schaar (v.m. hoogleraar Volkshuisvestingsbeleid, maar ook kleinzoon van Van der Schaar). Hoeveel onenigheid er ook was tussen gemeente en particulier bouwers, de regie die de gemeente voerde stond borg voor een hoge productie, met weinig rijksgeld, een rationalisatie in het bouwen en voor hoge stedenbouwkundige kwaliteit. Van der Schaar noemde dit het poldermodel avant la lettre. (Redactie NK)
Gerelateerde objecten