Details
Naam
Het Amsterdams Lyceum
Aantal afbeeldingen: 40
IntroductieEen vermaarde middelbare school als stadspoort naar Nieuw Zuid.
AdresValeriusplein 15
Postcode(s)1075 BJ
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Herman Baanders (Architect)
Jan Baanders Sr. (Architect)
Willem Bogtman (Kunstenaar)
Richard Roland Holst (Kunstenaar)
Joep Nicolas (Kunstenaar)
Jan Baanders Sr. (Architect)
Willem Bogtman (Kunstenaar)
Richard Roland Holst (Kunstenaar)
Joep Nicolas (Kunstenaar)
Datum1918 - 1920
Huidige staatGerealiseerd
OpdrachtgeverDe Vereeniging ‘Het Amsterdams Lyceum’
Dr. C.P. Gunning
Dr. C.P. Gunning
Huidige eigenaarDe Vereeniging ‘Het Amsterdams Lyceum’
Oorspronkelijke functieHoger Onderwijsgebouw
Huidige functieHoger Onderwijsgebouw
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer504650
AchtergrondHet Amsterdams Lyceum is in 1917 opgericht als een Neutraal Bijzondere School door Dr. C.P. Gunning. Het is gebouwd naar een ontwerp van Architectenbureau H.A.J. en Jan Baanders in opdracht van de Vereeniging 'Het Amsterdams Lyceum'.
Herman A. J. Baanders heeft diverse schetsontwerpen gemaakt, voordat het definitieve ontwerp werd gepresenteerd waarmee rector dr. C.P. Gunning akkoord ging.
Herman A. J. Baanders heeft diverse schetsontwerpen gemaakt, voordat het definitieve ontwerp werd gepresenteerd waarmee rector dr. C.P. Gunning akkoord ging.
BeschrijvingHet Amsterdamse Lyceum is een schoolgebouw als stadspoort naar Nieuw-Zuid. Aan de ene zijde grenst het aan de Pieter Lastmankade en de andere zijde aan de Jan van Goyenkade. Het is een geheel symmetrisch opgetrokken poortgebouw in baksteen bestaande uit verschillende rechthoekige bouwvolumes, voorzien van decoratief metselwerk uitgevoerd fries, in- en uitspringende muurvlakken. Baanders is niet alleen beïnvloed door Berlage bij dit ontwerp, maar ook door Pierre Cuypers (leermeester van Herman).
Het poortgebouw heeft twee rondboogvormige doorgangen met een kruisgewelf en aan weerskanten een rechthoekige voetgangersdoorgang. Boven de twee doorgangen in het middengedeelte een in hoog reliëf en in kapitalen gehakt: ‘POTIUS DEFICERE QUAM DESPERARE’ (liever tekortschieten dan wanhopen). Aan de kant van de Jan van Goyenkade ook in hoog reliëf gehakt: ‘IN HET EERSTE VREDESJAAR’.
Aan weerskanten van de middenpartij twee torens die uit drie verdiepingen bestaan, op de derde verdieping is bij één van de torens aan de Valeriusplein zijde het venster vervangen door een wijzerplaat waarin het jaartal 1920 is aangebracht. De twee zijvleugels bestaan uit twee bouwlagen met een risalerende (het vooruitspringen van een gevelvlak) en hoger uitgevoerde hoekpartij.
De stedenbouwkundige omgeving past geheel bij het schoolgebouw: aan weerskanten van de brug over het Noorder Amstelkanaal beeldhouwwerken van Hildo Krop.
Het poortgebouw heeft twee rondboogvormige doorgangen met een kruisgewelf en aan weerskanten een rechthoekige voetgangersdoorgang. Boven de twee doorgangen in het middengedeelte een in hoog reliëf en in kapitalen gehakt: ‘POTIUS DEFICERE QUAM DESPERARE’ (liever tekortschieten dan wanhopen). Aan de kant van de Jan van Goyenkade ook in hoog reliëf gehakt: ‘IN HET EERSTE VREDESJAAR’.
Aan weerskanten van de middenpartij twee torens die uit drie verdiepingen bestaan, op de derde verdieping is bij één van de torens aan de Valeriusplein zijde het venster vervangen door een wijzerplaat waarin het jaartal 1920 is aangebracht. De twee zijvleugels bestaan uit twee bouwlagen met een risalerende (het vooruitspringen van een gevelvlak) en hoger uitgevoerde hoekpartij.
De stedenbouwkundige omgeving past geheel bij het schoolgebouw: aan weerskanten van de brug over het Noorder Amstelkanaal beeldhouwwerken van Hildo Krop.
InterieurHet interieur is nagenoeg nog in oorspronkelijke staat, de hal en trappenhuizen zijn voorzien van bijzonder mooi siermetselwerk en de gebrandschilderde ramen van Joep Nicolas. De aula en de gangen zijn voorzien van gebrandschilderde ramen van R.N. Roland Holst. Alle gebrandschilderde ramen zijn gemaakt in het glasatelier van Willem Bogtman in Haarlem. Het houten cassetteplafond, ontworpen door Herman Baanders in 1927, is aangeboden door de ouders van de afgestudeerde leerlingen. De klaslokalen zijn voor een groot gedeelte in oorspronkelijke staat. Vandaar dat het gebouw in een verstrakte Amsterdamse School-stijl een bijzondere interieurwaarde heeft en van algemeen belang is vanwege de architectuurhistorische waarde. Het Amsterdams Lyceum valt nu onder de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Recente ontwikkelingenUiteraard moet dit schoolgebouw voldoen aan de huidige regels van veiligheid etc. Hiervoor zijn de nodige maatregelen getroffen. Ook is de school uitgebreid met twee ondergrondse gymnastieklokalen, een administratiekantoor en lerarenkamer. De aanpassingen en de nieuwbouw zijn grotendeels geheel in stijl gerealiseerd en aangepast waardoor het gebouw zijn oorspronkelijke karakter heeft behouden.
Bronnen
Familie Archief Baanders
Links
Ingezonden door Antoinette Buisman
Professionele of persoonlijke bandEen heel bijzonder schoolgebouw in de Amsterdamse School.
Antoinette Buisman beschikt over het Familie Archief Baanders.
Antoinette Buisman beschikt over het Familie Archief Baanders.
Gerelateerde objecten