Details
Naam
Hoekblok Leidsevaart-Emmaplein, Haarlem
Aantal afbeeldingen: 11
IntroductieHoekblok in Haarlem met opvallende expressieve details.
AdresLeidsevaart 212-216, Emmaplein 2-6
Postcode(s)2014
PlaatsHaarlem
LandNederland
Vervaardiger Max Speijer (Architect)
Berend Boeyinga (Architect)
Berend Boeyinga (Architect)
Datum1922
Opdrachtgever Henneman en M. Janssen Firma Anderson
Oorspronkelijke functieRijtjeshuizen
Huidige functieRijtjeshuizen
Type objectGebouw
AchtergrondOp de plek van een poldermolen aan de zuidwest kant van Haarlem start in 1895 de bouw van de Kathedrale Basiliek Sint Bavo. Tijdens de decennialange bouw daarvan zou tegelijk een representatieve woonbuurt worden aangelegd, maar de groeiplannen van de NS leidden uiteindelijk tot een veel eenvoudiger opzet. De kavel waarvoor de firma Anderson, Henneman en M. Jansen uit Amsterdam in 1921 een bouwvergunning krijgt, ligt op de hoek van de Leidsevaart en het Emmaplein, met zicht op de Basiliek. Hun namen staan op de eerste tekeningen van de zes eengezinswoningen in het bouwdossier. Aanvullend krijgen ze toestemming om balkons toe te voegen aan de straatzijde, de basis voor een in meer opzichten gewijzigd ontwerp: de onderkeldering weg, een ruime kapverdieping er bij, de vormtaal van donker en Art Deco-achtig naar licht met Amsterdamse School elementen. Op dat ontwerp staat rechtsonder de naam van B.T Boeyinga, linksonder M. Speijer. Aannemelijk is dat Boeyinga de formele opdrachtnemer was van de firma, en Speijer de projectarchitect.
BeschrijvingHet complex bestaat uit drie bouwdelen, die op de bouwtekening ieder gedomineerd worden door dubbele uitkragende balkons, geflankeerd door schoorstenen. De symmetrie in deze opbouw is echter in de werkelijkheid aangetast door het ontbreken van de balkons aan het Emmaplein. De bouwdelen aan de Leidsevaart en het Emmaplein hebben rondboogdeuren met siermetselwerk, het overdwarse kopje heeft rechthoekige met een afdak. Ingebouwde bankjes van geglazuurde zwarte sierstenen vormen mede de verbindingen tussen het kopje en de beide andere bouwdelen.
De heldergele bakstenen boven een donker trasraam, in combinatie met de net niet verticale rode dakschilden, nodigen uit tot nader onderzoek naar Amsterdamse School elementen. Een foto uit 1956 laat zorgvuldig ontworpen raamindelingen zien, met ladderraampjes aan de zijkanten. De meeste ramen zijn in de loop der tijd echter vervangen zonder gevoel voor de kwaliteiten van het gebouw, een enkele horizontale roede-indeling resteert. Boven het trasraam, tussen enkele ramen, langs de balkons en bovenaan de schoorstenen is siermetselwerk in de vorm van dieper liggende stenen met bruine of zwarte accentuering. De lijnen lopen recht of vormen een variant op de Griekse meander. In de balustrades zit siermetselwerk, houtsnijwerk siert de dragers van de balkondaken.
De heldergele bakstenen boven een donker trasraam, in combinatie met de net niet verticale rode dakschilden, nodigen uit tot nader onderzoek naar Amsterdamse School elementen. Een foto uit 1956 laat zorgvuldig ontworpen raamindelingen zien, met ladderraampjes aan de zijkanten. De meeste ramen zijn in de loop der tijd echter vervangen zonder gevoel voor de kwaliteiten van het gebouw, een enkele horizontale roede-indeling resteert. Boven het trasraam, tussen enkele ramen, langs de balkons en bovenaan de schoorstenen is siermetselwerk in de vorm van dieper liggende stenen met bruine of zwarte accentuering. De lijnen lopen recht of vormen een variant op de Griekse meander. In de balustrades zit siermetselwerk, houtsnijwerk siert de dragers van de balkondaken.
Ingezonden door Joop de Haan
Professionele of persoonlijke bandTijdens de Open Monumentendagen bezocht ik de Kathedrale Basiliek, en rondkijkend op het plein trok dit gebouw mijn aandacht.
Gerelateerde objecten