Details
Naam
Plaquette spoorwegviaduct Molukkenstraat Amsterdam
.jpg&width=650&height=650&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
Aantal afbeeldingen: 3
IntroductieEen strak, 'laat' ontwerp van Fré Cohen. De manier waarop de wapens zijn vormgegeven doen aan Wijdevelds Wendingen denken.
AdresMolukkenstraat- Archimedesweg
Postcode(s)1095
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Type objectGedenkteken
Vervaardiger Fré Cohen (Kunstenaar)
Datum1936
MateriaalBrons
Huidige staatLocatie ongewijzigd en nog altijd in gebruik
OpdrachtgeverGemeente Amsterdam
Huidige eigenaarNederlandse Spoorwegen
AchtergrondJaren was er al over gesproken, jaren van voorbereidingen gingen eraan vooraf. In januari 1934 werden de plannen goedgekeurd voor het op een dijk brengen van de spoorbanen vanuit de richtingen Utrecht en Hilversum naar het Centraal Station om een einde te maken aan de ontwrichtende werking van steeds langdurig gesloten spoorwegovergangen in Amsterdam Oost. Het kwam voor dat de spoorbomen een kwartier dicht waren, een paar minuten open en dan weer langdurig dicht gingen.
Vijf en half jaar na de start van de aanleg was volgens plan en zonder vertraging de 5 meter hoge spoorbaan in Oost klaar, met in totaal 40 overbruggingen, onderdoorgangen, tunnels en overkruisingen.
“Op 7 maart 1936 werd op feestelijke wijze een deel der Watergraafsmeer ontsloten door de ingebruikneming van den onderdoorgang Molukkenstraat”. Aan deze feestelijke gebeurtenis herinnert in deze tunnel de bronzen ingemetselde plaquette, ontworpen voor Fré Cohen.
Dit was de eerste van in totaal vijf plaquettes in de onderdoorgangen tussen Muiderpoort- en Amstelstation. De vier andere zijn gereedgekomen in 1939, nadat de NS was opgericht. In hetzelfde jaar werden ook Amstel en Muiderpoort in gebruik genomen. Deze plaquettes bevatten het embleem van NS (het gevleugelde wiel) en drie buurtverenigingen. De stijl is hiervan is wel wat traditioneler dan de eerste plaquette. Van die vier plaquettes zijn er twee helaas ontvreemd: die in de Wibautstraat en in de Linnaeusstraat. De twee plaquettes in de Javastraat en in de Maritzstraat zijn nog te bewonderen. Deze plaquettes zijn naar alle waarschijnlijkheid eveneens ontworpen door Fré Cohen.
Vijf en half jaar na de start van de aanleg was volgens plan en zonder vertraging de 5 meter hoge spoorbaan in Oost klaar, met in totaal 40 overbruggingen, onderdoorgangen, tunnels en overkruisingen.
“Op 7 maart 1936 werd op feestelijke wijze een deel der Watergraafsmeer ontsloten door de ingebruikneming van den onderdoorgang Molukkenstraat”. Aan deze feestelijke gebeurtenis herinnert in deze tunnel de bronzen ingemetselde plaquette, ontworpen voor Fré Cohen.
Dit was de eerste van in totaal vijf plaquettes in de onderdoorgangen tussen Muiderpoort- en Amstelstation. De vier andere zijn gereedgekomen in 1939, nadat de NS was opgericht. In hetzelfde jaar werden ook Amstel en Muiderpoort in gebruik genomen. Deze plaquettes bevatten het embleem van NS (het gevleugelde wiel) en drie buurtverenigingen. De stijl is hiervan is wel wat traditioneler dan de eerste plaquette. Van die vier plaquettes zijn er twee helaas ontvreemd: die in de Wibautstraat en in de Linnaeusstraat. De twee plaquettes in de Javastraat en in de Maritzstraat zijn nog te bewonderen. Deze plaquettes zijn naar alle waarschijnlijkheid eveneens ontworpen door Fré Cohen.
BeschrijvingEen klein niet opvallend kunstwerkje. De afmeting is maar 72 x 36 cm, 6 tegels breed, 1½ tegel hoog. De vormgeving is strak, eenvoudig, duidelijk. Gestileerde wapens van Amsterdam en de Watergraafsmeer. Daartussen twee ouderwetse spoorbomen die een stukje openstaan. Links onder de naam van de ontwerpster, rechts de naam van metaalfabriek N.V. Bosma en Florack, waar de plaquette gegoten is.
Bronnen
Jaap Kruizinga, Onno Boers, XYX van Amsterdam (Amsterdam Publishers 1995).
Ons Amsterdam, 1974 jaarg. 26 pag. 213-215.
Ons Amsterdam, 1985 jaarg. 37 pag. 209.
Ons Amsterdam, 1993 jaarg.45 pag. 154-155.
Els Kloek, 1001 Vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis, (Vantilt 2013), pag. 1330-1331.
Ingezonden door Corrie Groen- Pickhard
Professionele of persoonlijke bandDe plaquette is zo bescheiden dat ik hem in 50 jaar nog nooit had gezien. Ik loop altijd aan de andere zijde van de tunnel. Iemand heeft mij er opmerkzaam op gemaakt.
Gerelateerde objecten