Details
Naam
Brug 348, Zeilbrug of Zeilstraatbrug
Aantal afbeeldingen: 12
IntroductieInteressante, maar vooral mooie details, die gespaard zijn gebleven bij de vervanging van een brug.
AdresZeilbrug
Postcode(s)1075 VL
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Type objectBrug
Vervaardiger Piet Kramer (Architect)
Publieke Werken (Architect)
Hildo Krop (Kunstenaar)
Publieke Werken (Architect)
Hildo Krop (Kunstenaar)
Datum - 1927
MateriaalGraniet, Baksteen, Gewapend beton
Huidige staatLocatie ongewijzigd en nog altijd in gebruik
OpdrachtgeverGemeente Amsterdam
Huidige eigenaarGemeente Amsterdam
AchtergrondEen brug op de huidige plaats was reeds ingetekend in het "Uitbreidingsplan der Gemeente Sloten NH" van 1916. Aan de westkant van de latere brug lag de tot de gemeente Sloten behorende Sloter Binnenpolder met de Sloterkade en de Jacob Marisstraat. Achter de Sloterkade was weinig bebouwing en het Hoofddorpplein bestond nog niet. Aan de tot Amsterdam behorende oostkant, in de Schinkelbuurt rond de Zeilstraat was reeds dichte bebouwing.
Nadat in 1921 de gehele gemeente Sloten bij Amsterdam was gevoegd zou het gebied aan de westkant van 1925 tot 1934 worden bebouwd. Dit werd de Hoofddorppleinbuurt. Een brug werd hierdoor dringend noodzakelijk. Ook speelde een rol dat de gemeente Amsterdam grote verwachtingen had van het vliegveld Schiphol en de daarbij gelegen vliegtuigfabriek van Fokker. Op 2 september 1925 besloot de gemeenteraad tot het bouwen van de brug.
In 1966 werd de brug verbreed waarbij het originele door Kramer ontworpen lotusbladvormige brugwachtershuisje werd afgebroken en vervangen door een strak rechthoekig bouwwerk van beton en aluminium, een ontwerp van Dirk Sterrenberg. Maar ook dit is inmiddels verdwenen.
In 1989 werd geconstateerd dat de brug van binnen versleten was, onder meer door roest en andere vormen van corrosie, en moest worden vervangen. Tevens was er behoefte aan een bredere brug om het toegenomen verkeer op een veilige manier te verwerken. Na jarenlange discussies besloot de gemeenteraad in 1996 de brug te vervangen door een bredere ophaalbrug. De Amsterdamse School zou hierbij plaats maken voor een modern ontwerp. Nadat in 1997 was begonnen met de sloop van de oude brug, moesten de werkzaamheden worden stilgelegd omdat het Cuypersgenootschap, met steun van andere organisaties, de rijksmonument-status had aangevraagd voor de brug. Eind 1998 kon het werk worden hervat. Het is de eerste brug in Amsterdam die hydraulisch wordt aangedreven.
In de nieuwe brug, ontworpen door de architect Henk Meijer, zijn wel elementen van de oude brug overgenomen, vooral het beeldhouwwerk van Krop, maar het siersmeedwerk van Kramer is verdwenen. De brug wordt verlicht met behulp van lichtmasten ontworpen door Bořek Šípek. Uiteindelijk kon eind 1999 de nieuwe brug geopend worden, er kwam toen ook een boekje over de geschiedenis van de brug uit: Wim de Wagt, De Zeilbrug over de Schinkel: Geschiedenis van een Amsterdamse brug, (uitg. Matrijs, Utrecht, 1999, ISBN 90-5345-153-6).
Het architectenbureau Kerste-Meijer kreeg in 2007 de opdracht voor het ontwerp van een nieuwe brug en een brughuisje. Het brughuisje is, net als het exemplaar van Sterenberg, een doosje op een paal, maar nu bekleed met keramische tegels.
Nadat in 1921 de gehele gemeente Sloten bij Amsterdam was gevoegd zou het gebied aan de westkant van 1925 tot 1934 worden bebouwd. Dit werd de Hoofddorppleinbuurt. Een brug werd hierdoor dringend noodzakelijk. Ook speelde een rol dat de gemeente Amsterdam grote verwachtingen had van het vliegveld Schiphol en de daarbij gelegen vliegtuigfabriek van Fokker. Op 2 september 1925 besloot de gemeenteraad tot het bouwen van de brug.
In 1966 werd de brug verbreed waarbij het originele door Kramer ontworpen lotusbladvormige brugwachtershuisje werd afgebroken en vervangen door een strak rechthoekig bouwwerk van beton en aluminium, een ontwerp van Dirk Sterrenberg. Maar ook dit is inmiddels verdwenen.
In 1989 werd geconstateerd dat de brug van binnen versleten was, onder meer door roest en andere vormen van corrosie, en moest worden vervangen. Tevens was er behoefte aan een bredere brug om het toegenomen verkeer op een veilige manier te verwerken. Na jarenlange discussies besloot de gemeenteraad in 1996 de brug te vervangen door een bredere ophaalbrug. De Amsterdamse School zou hierbij plaats maken voor een modern ontwerp. Nadat in 1997 was begonnen met de sloop van de oude brug, moesten de werkzaamheden worden stilgelegd omdat het Cuypersgenootschap, met steun van andere organisaties, de rijksmonument-status had aangevraagd voor de brug. Eind 1998 kon het werk worden hervat. Het is de eerste brug in Amsterdam die hydraulisch wordt aangedreven.
In de nieuwe brug, ontworpen door de architect Henk Meijer, zijn wel elementen van de oude brug overgenomen, vooral het beeldhouwwerk van Krop, maar het siersmeedwerk van Kramer is verdwenen. De brug wordt verlicht met behulp van lichtmasten ontworpen door Bořek Šípek. Uiteindelijk kon eind 1999 de nieuwe brug geopend worden, er kwam toen ook een boekje over de geschiedenis van de brug uit: Wim de Wagt, De Zeilbrug over de Schinkel: Geschiedenis van een Amsterdamse brug, (uitg. Matrijs, Utrecht, 1999, ISBN 90-5345-153-6).
Het architectenbureau Kerste-Meijer kreeg in 2007 de opdracht voor het ontwerp van een nieuwe brug en een brughuisje. Het brughuisje is, net als het exemplaar van Sterenberg, een doosje op een paal, maar nu bekleed met keramische tegels.
BeschrijvingDe Zeilbrug gaat over de Schinkel en verbindt de Zeilstraat met de Hoofddorpweg en vormt een verbinding tussen Amsterdam-Zuid en de Hoofddorppleinbuurt.
De brug werd in 1926-1927 gebouwd als een enkelvoudige ijzeren basculebrug. De brug werd ontworpen door de architect Piet Kramer en de ingenieur Wicher de Graaf van de Dienst der Publieke Werken van Amsterdam. Het granieten beeldhouwwerk aan de brug, met vissers, schepen en koppen van zeerobben, was ontworpen door Hildo Krop.
Aan de noordkant van de brug zijn aan weerszijden vooruitstekende stenen ingemetseld: aan de ene zijde is van boven naar beneden te lezen ANNO, aan de andere zijde 1999 (het openingsjaar van de vernieuwde brug). Het gebruikte lettertype is in Amsterdamse School-stijl.
De brug werd in 1926-1927 gebouwd als een enkelvoudige ijzeren basculebrug. De brug werd ontworpen door de architect Piet Kramer en de ingenieur Wicher de Graaf van de Dienst der Publieke Werken van Amsterdam. Het granieten beeldhouwwerk aan de brug, met vissers, schepen en koppen van zeerobben, was ontworpen door Hildo Krop.
Aan de noordkant van de brug zijn aan weerszijden vooruitstekende stenen ingemetseld: aan de ene zijde is van boven naar beneden te lezen ANNO, aan de andere zijde 1999 (het openingsjaar van de vernieuwde brug). Het gebruikte lettertype is in Amsterdamse School-stijl.
Bronnen
Wim de Boer en Peter Evers, Amsterdamse bruggen, 1910-1950 (Amsterdamse Raad voor de Stedebouw 1983).
Wim de Wagt, De Zeilbrug over de Schinkel: Geschiedenis van een Amsterdamse brug (Uitgeverij Matrijs, 1999).
Links
Ingezonden door Gerdy Bijleveld
Professionele of persoonlijke bandMijn moeder woonde als kind aan de Schinkelkade. Voor de feestelijke opening van de Zeilbrug in 1927 was o.a. een dansje ingestudeerd met meisjes uit de buurt. Mijn moeder (toen 10 jaar oud) en haar oudere zusje (12) deden hieraan mee.
Gerelateerde objecten