Details
Naam
Plaquette ANMB
Aantal afbeeldingen: 2
IntroductieHet motto van de afbeelding is 'Organisatie'. Verbeeld worden de drie elementen 'Chaos Organisatie Orde'.
Vervaardiger Jan Eisenloeffel (Kunstenaar)
Datum1927
MateriaalBrons met emaille
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
AchtergrondMisschien geen Amsterdamse School in de strikte betekenis, maar Jan Eisenloeffel verdient m.i. toch vermelding op dit platform als vertegenwoordiger van de Nieuwe Kunst rond 1900. Deze plaquette ontwierp Eisenloeffel voor het veertigjarig bestaan van de Algemene Nederlandsche Metaalbewerkersbond (1927). Ze werd uitgereikt aan alle 26.000 leden. Door de machinale vervaardiging was de kostprijs 0,75 cent per stuk.
Eisenloeffel behaalde in 1896 zijn M.O. akte tekenen en werkte in de werkplaats van Hoeker en Zoon. Omstreeks 1898 verbleef hij een jaar in St. Petersburg en Moskou om de email- en niëllotechniek te leren. De collecties in de Russische musea en de hoge kwaliteit van de Russische volkskunst maakten diepe indruk op hem. Het verblijf in Rusland bevorderde ook zijn sociale bewustzijn. Hij legde zich toe op het maken van goed vormgegeven producten voor de gewone man. Vanaf 1900 werkte hij voor N.V. 't Binnenhuis dat zich in afwijking van de versieringen van de internationale art nouveau juist richtte op strakke ‘constructieve’ vormen. H.P. Berlage was financieel directeur en tot de overige medewerkers behoorden o.a. De Bazel, Lebeau, Jessurun de Mesquita en Mendes da Costa. De productiekosten van de producten bleken echter veel te hoog voor de gewone man.
Als gevolg van problemen met de bedrijfsvoering trad hij in 1902 uit de firma en richtte N.V. De Woning op. Door deelname aan internationale tentoonstellingen werd zijn werk bekender. Dit had als nadeel dat zijn ontwerpen vaak werden geplagieerd omdat er nog geen auteursrecht bestond. Eisenloeffel was lid van verschillende beroepsorganisaties, o.a. van Architectura et Amicitia. Hij zette zich ook actief in voor de belangen van ontwerpers, o.a. als medeoprichter van de V.A.N.K. in 1904.
Van 1907 tot 1908 werkte hij voor de Vereinigte Werkstätten in München, maar ook daar kon hij zijn idealen niet verwezenlijken. Met 30 tekenaars onder zich stond hij als ontwerper te ver af van het uiteindelijke product. Terug in Nederland veranderde hij van koers en ging rijker versierde voorwerpen maken voor de welgestelde klant, m.n. voor de Rotterdamse reder A.J.M. Goudriaan. Zo veranderde zijn stijl van minimalistisch naar expressief; voor de Exposition international des arts décoratifs et industriels modernes in Parijs (1925) maakte hij een overdadig gedecoreerde pendule die nu tot de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam behoort. Eisenloeffel bleef ook in contact met socialistische kringen, mede doordat zijn vrouw actief was in de SDAP. Hij ontwierp bijvoorbeeld een afscheidsalbum voor P.J. Troelstra (1925) en deze plaquette voor de ANMB (1927).
Eisenloeffel behaalde in 1896 zijn M.O. akte tekenen en werkte in de werkplaats van Hoeker en Zoon. Omstreeks 1898 verbleef hij een jaar in St. Petersburg en Moskou om de email- en niëllotechniek te leren. De collecties in de Russische musea en de hoge kwaliteit van de Russische volkskunst maakten diepe indruk op hem. Het verblijf in Rusland bevorderde ook zijn sociale bewustzijn. Hij legde zich toe op het maken van goed vormgegeven producten voor de gewone man. Vanaf 1900 werkte hij voor N.V. 't Binnenhuis dat zich in afwijking van de versieringen van de internationale art nouveau juist richtte op strakke ‘constructieve’ vormen. H.P. Berlage was financieel directeur en tot de overige medewerkers behoorden o.a. De Bazel, Lebeau, Jessurun de Mesquita en Mendes da Costa. De productiekosten van de producten bleken echter veel te hoog voor de gewone man.
Als gevolg van problemen met de bedrijfsvoering trad hij in 1902 uit de firma en richtte N.V. De Woning op. Door deelname aan internationale tentoonstellingen werd zijn werk bekender. Dit had als nadeel dat zijn ontwerpen vaak werden geplagieerd omdat er nog geen auteursrecht bestond. Eisenloeffel was lid van verschillende beroepsorganisaties, o.a. van Architectura et Amicitia. Hij zette zich ook actief in voor de belangen van ontwerpers, o.a. als medeoprichter van de V.A.N.K. in 1904.
Van 1907 tot 1908 werkte hij voor de Vereinigte Werkstätten in München, maar ook daar kon hij zijn idealen niet verwezenlijken. Met 30 tekenaars onder zich stond hij als ontwerper te ver af van het uiteindelijke product. Terug in Nederland veranderde hij van koers en ging rijker versierde voorwerpen maken voor de welgestelde klant, m.n. voor de Rotterdamse reder A.J.M. Goudriaan. Zo veranderde zijn stijl van minimalistisch naar expressief; voor de Exposition international des arts décoratifs et industriels modernes in Parijs (1925) maakte hij een overdadig gedecoreerde pendule die nu tot de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam behoort. Eisenloeffel bleef ook in contact met socialistische kringen, mede doordat zijn vrouw actief was in de SDAP. Hij ontwierp bijvoorbeeld een afscheidsalbum voor P.J. Troelstra (1925) en deze plaquette voor de ANMB (1927).
BeschrijvingDe plaquette is gemaakt van brons en email en meet 14,5 bij 14,5 cm. Het email toont een vrouwfiguur die de organisatie symboliseert en van een hoop stenen een bouwwerk maakt. In de collectie van het Internationale Instituut voor Sociale Geschiedenis bevindt zich een affiche met dezelfde voorstelling en het opschrift Chaos Organisatie Orde. Het gebruik van rood en de strakke omlijsting geeft het werk een Amsterdamse School-uitstraling.
Bronnen
Annelies Krekel-Aalberse en Emke Raassen-Kruimel, Jan Eisenloeffel 1876-1957 (Waanders Uitgevers, Zwolle 1996).
Nederlandse Affiches, Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis
Ingezonden door Sylvia Moerland
Professionele of persoonlijke bandDe plaquette hing bij mijn opa en oma aan de muur in de gang (opa werkte in de scheepsbouw in Rotterdam).
Gerelateerde objecten