Details
Naam
Blok Beethovenstraat-Gerrit van der Veenstraat
Aantal afbeeldingen: 21
IntroductieDit blok valt vooral op door de prachtige hoekoplossing, die meer bouwlagen heeft dan de rest van het gebouw.
AdresBeethovenstraat 42-50, Gerrit van der Veenstraat 65-75
Postcode(s)1077 JJ
PlaatsAmsterdam
LandNederland
VervaardigerBaar & Van der Woude (Architect)
Henri le Grand (Architect)
Henri le Grand (Architect)
Datum1928
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
OpdrachtgeverParticuliere opdrachtgever
Oorspronkelijke functieEtagewoningen / winkels
Huidige functieGemengde bestemming: woningen en winkels/bedrijfsruimtes
Type objectBlok
AchtergrondIn de gangbare architectuurhistorische literatuur, waar een zekere nadruk ligt op pioniers en vernieuwers, is weinig over Ten Bosch te vinden. Dat zijn archief verloren is gegaan, zal hierbij zeker ook een rol spelen. Stichting BONAS heeft van zijn werk een inventarisatieproject gemaakt, dat via internet toegankelijk is. Omdat Ten Bosch in de jaren 1925-1930 met de (binnenhuis-)architect Henri le Grand (1903-1989) geassocieerd was, kwam ook deze architect bij het project in beeld. Bosch bouwde duizenden woningen in Rotterdam en volgens eigen opgave ook 288 woningen in Amsterdam. Het onderhavige blok is een co-productie maar had een weinig gelukkige ontstaansgeschiedenis.
De plannen van Ten Bosch & Le Grand voor een 'flatgebouw' op de hoek van de Beethovenstraat en de toenmalige Euterpestraat (tegenwoordig de Gerrit van der Veenstraat) werden tot twee keer toe door de schoonheidscommissie afgekeurd. De RCE schrijft hierover: "Op 01.07.1926, bijvoorbeeld, komt Ten Bosch persoonlijk ter vergadering van de commissie. Na ampele bespreking komt de commissie tot de volgende conclusie: Het plan is zeer zwak van architectuur. De hoek- en eindoplossingen zijn geheel onvoldoende. Verder blijkt, dat de zeer verbrokkelde en ingewikkelde, architectonisch slechte hoekoplossing aan de Beethovenstraat, technische moeilijkheden zal geven. Ook daaruit blijkt, dat de ontwerper een dergelijke hoekoplossing niet kan beheersen. Aldus de commissie. In de archivalia van de Schoonheidscommissies is sprake van betrokkenheid van (G.) Versteeg (15.09.1926) en (J.) Gratama (vanaf 20.10.1926) bij de plannen in verschillende stadia." Blijkbaar is het blok met hulp van Versteeg en Gratama alsnog uitvoerbaar geworden. De RCE schrijft: "Stylistisch lijken hier de Delftse School en de Amsterdamse School een huwelijk te zijn aangegaan."
De plannen van Ten Bosch & Le Grand voor een 'flatgebouw' op de hoek van de Beethovenstraat en de toenmalige Euterpestraat (tegenwoordig de Gerrit van der Veenstraat) werden tot twee keer toe door de schoonheidscommissie afgekeurd. De RCE schrijft hierover: "Op 01.07.1926, bijvoorbeeld, komt Ten Bosch persoonlijk ter vergadering van de commissie. Na ampele bespreking komt de commissie tot de volgende conclusie: Het plan is zeer zwak van architectuur. De hoek- en eindoplossingen zijn geheel onvoldoende. Verder blijkt, dat de zeer verbrokkelde en ingewikkelde, architectonisch slechte hoekoplossing aan de Beethovenstraat, technische moeilijkheden zal geven. Ook daaruit blijkt, dat de ontwerper een dergelijke hoekoplossing niet kan beheersen. Aldus de commissie. In de archivalia van de Schoonheidscommissies is sprake van betrokkenheid van (G.) Versteeg (15.09.1926) en (J.) Gratama (vanaf 20.10.1926) bij de plannen in verschillende stadia." Blijkbaar is het blok met hulp van Versteeg en Gratama alsnog uitvoerbaar geworden. De RCE schrijft: "Stylistisch lijken hier de Delftse School en de Amsterdamse School een huwelijk te zijn aangegaan."
BeschrijvingHet blok bestaat goed beschouwd uit vier onderdelen. In de Gerrit van der Veenstraat en het zuidelijke deel aan de Beethovenstraat betreft het vier bouwlagen onder een zolderverdieping, bekroond met een zadeldak. Hier en daar zijn decoraties van siermetselwerk te vinden, met name een blokkenverband boven de verticale trappenhuisramen in de Gerrit van der Veenstraat. Het trappenhuis van de nummers 48 en 50 in de Beethovenstraat, toegankelijk via een brede portiek met drie deuren naast elkaar, heeft op de eerste en tweede verdieping twee driehoekige raampjes. Het derde onderdeel is een terugliggende laagbouw in de Beethovenstraat, die met name bedoeld lijkt als ingangspartij voor het trappenhuis, mogelijk specifiek voor het hoge hoekdeel. Hier bevinden zich eveneens drie voordeuren. Dit lagere deel verbindt als het ware het hoge hoekpand met het deel aan de Beethovenstraat.
Echt bijzonder wordt het blok in het vierde onderdeel, namelijk het hoge hoekpand van zes bouwlagen onder een zadeldak. Dit hoekpand staat prominent in de Beethovenstraat en is goed zichtbaar vanaf de Apollolaan. Samen met het er tegenover gelegen roze hoekpand van Rutgers vormt het de stijlvolle ingang tot (het vervolg van) de Gerrit van der Veenstraat. Het gebouw is gedecoreerd met schoorstenen op de nokeinden en bescheiden siermetselwerk. In de zijgevel aan Gerrit van der Veenstraat is op de vijfde verdieping sprake van een groot raam dat duidt op een atelierwoning. De acht paarsgewijs in de voorgevel aangebrachte kozijnen hebben sierlijke houten elementen en worden links en rechts bekroond door een smeedijzeren object. Op de vijfde verdieping zijn twee driehoekige ramen aangebracht waarboven omvangrijk siersmeedwerk.
Echt bijzonder wordt het blok in het vierde onderdeel, namelijk het hoge hoekpand van zes bouwlagen onder een zadeldak. Dit hoekpand staat prominent in de Beethovenstraat en is goed zichtbaar vanaf de Apollolaan. Samen met het er tegenover gelegen roze hoekpand van Rutgers vormt het de stijlvolle ingang tot (het vervolg van) de Gerrit van der Veenstraat. Het gebouw is gedecoreerd met schoorstenen op de nokeinden en bescheiden siermetselwerk. In de zijgevel aan Gerrit van der Veenstraat is op de vijfde verdieping sprake van een groot raam dat duidt op een atelierwoning. De acht paarsgewijs in de voorgevel aangebrachte kozijnen hebben sierlijke houten elementen en worden links en rechts bekroond door een smeedijzeren object. Op de vijfde verdieping zijn twee driehoekige ramen aangebracht waarboven omvangrijk siersmeedwerk.
Recente ontwikkelingenDe RCE schrijft: "Met uitzondering van de begane grond, die nu verbouwd is ten behoeve van een AKO-winkel, is het gebouw op het moment van schrijven (2005) goed bewaard gebleven." Dit geldt in 2018 nog steeds.
Bronnen
G. Bolhuis, Atlas Gordel 20-40 (Amsterdam 2004).
Links
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandHet prominent gelegen hoekpand was mij al vaker opgevallen. Pas bij het fotograferen op verschillende tijdstippen trof mij de rijkdom aan details.
Gerelateerde objecten